Wielkopolski Park Narodowy. Co warto zobaczyć?

Wielkopolski Park Narodowy – co warto zobaczyć w tym niezwykłym zakątku? To jedyny park narodowy leżący na terenie Wielkopolski i jeden z 23 w całej Polsce. Jak każdy z nich, chroni unikalną przyrodę, ale także daje nam przestrzeń do odpoczynku, odkrywania i nauki. Choć parki narodowe często kojarzymy z górami, tutaj – zaledwie kilkanaście kilometrów od centrum Poznania – czekają na nas jeziora, pagórki i rozległe lasy. To doskonałe miejsce na spacer, wycieczkę lub rodzinny wypad. W tym wpisie dowiesz się, co kryje w sobie Wielkopolski Park Narodowy, jak się tam dostać i co warto zobaczyć go odwiedzając.

Wielkopolski Park Narodowy. Podstawowe informacje

Wielkopolski Park Narodowy to jeden z mniejszych, ale bardziej zróżnicowanych krajobrazowo parków w Polsce. Zajmuje 15. miejsce wśród parków narodowych pod względem powierzchni, a jednocześnie jest siódmym najstarszym parkiem narodowym w kraju. Mimo stosunkowo niewielkiego obszaru, zachwyca różnorodnością – znajdziemy tu jeziora rynnowe, wzgórza morenowe, bory sosnowe i bukowe lasy.

Historia parku

Formalnie Wielkopolski Park Narodowy powstał w 1957 roku, jednak jego historia sięga lat 20. XX wieku, kiedy to prof. Adam Wodziczko, wybitny botanik i propagator ochrony przyrody, dostrzegł unikalność tego terenu i rozpoczął działania na rzecz jego ochrony. Już w 1922 roku przedstawił ideę utworzenia parku narodowego, co zaowocowało utworzeniem w 1932 roku dwóch rezerwatów przyrody: w Puszczykowie oraz w okolicy Jeziora Kociołek. Choć park został oficjalnie utworzony dopiero po jego śmierci, w 1957 roku, to właśnie jego wieloletnie starania i zaangażowanie doprowadziły do objęcia ochroną tych cennych terenów.

Przyrodnicza perełka regionu

Wielkopolski Park Narodowy zajmuje ponad 7500 hektarów i zachwyca niezwykłym bogactwem form polodowcowego krajobrazu. Na stosunkowo niewielkim obszarze można zobaczyć moreny, ozy, kemy, wydmy, jeziora rynnowe, kociołki oraz liczne głazy narzutowe – pamiątkę po cofającym się lądolodzie. Ten wyjątkowy teren prof. Adam Wodziczko określił kiedyś jako „prawdziwe muzeum form polodowcowych” i „żywe muzeum przyrody”. Park wyróżnia się także różnorodną roślinnością, która przetrwała w niemal niezmienionej formie przez ostatnie 150 lat. Dominuje bór sosnowy, ale spotkać tu można również naturalne lasy liściaste (dębiny, grądy) i wiele rzadkich gatunków mchów, porostów czy grzybów. Równie bogaty jest świat zwierząt – żyje tu wiele gatunków owadów, ssaków, gadów oraz ptaków, których naliczono ponad dwieście. To sprawia, że Wielkopolski Park Narodowy jest jednym z ważniejszych przyrodniczo obszarów w zachodniej Polsce.

Lokalizacja

Wielkopolski Park Narodowy leży w województwie wielkopolskim, ok. 15 km na południe od Poznania. Obejmuje tereny między Mosiną, Puszczykowem a Stęszewem. Bliskość miasta sprawia, że to jeden z najłatwiej dostępnych parków narodowych w Polsce. Odległości do innych, dużych miast kraju: Wrocław – 165 km, Bydgoszcz – 110 km, Zielona Góra – 120 km, Łódź – 165 km i Warszawa – 310 km.

Wielkopolski Park Narodowy. Co warto zobaczyć?

To miejsce urzeka od pierwszych kroków. Nie jest to może najbardziej spektakularny park narodowy w Polsce, ale ma w sobie coś, co przyciąga i zatrzymuje na dłużej. Harmonijnie ułożona przyroda, malownicze jeziora i ścieżki wijące się przez zalesione wzgórza potrafią przywołać wspomnienia z dzieciństwa. To idealne miejsce na jednodniowy wypad lub dłuższą wycieczkę – zarówno pieszo, jak i na rowerze. Teren jest dobrze oznakowany, a w kilku punktach czekają na odwiedzających tablice edukacyjne i miejsca odpoczynku.

Jezioro Góreckie

To największe i najbardziej charakterystyczne jezioro w parku. Długie, wąskie i głęboko wcięte w morenowe wzgórza, otoczone lasem – zachwyca o każdej porze roku. Jezioro Góreckie objęte jest ścisłą ochroną, więc nie można się kąpać ani pływać. Największą atrakcją poza malowniczymi widokami m. in. z dawnej dzikiej plaży jest Wyspa Zamkowa z ruinami neogotyckiego zameczku, który w XIX wieku był prezentem ślubnym od Tytusa Działyńskiego dla jego siostry Klaudyny Potockiej. Wyspy nie można odwiedzać, ale widok z brzegu daje przedsmak romantycznej historii, jaka tu się rozegrała. Więcej o tym miejscu przeczytacie w osobnym opisie na moim blogu – Jezioro Góreckie w Wielkopolskim Parku Narodowym

Jezioro Kociołek

Jezioro Kociołek to niewielkie jezioro, leżące na południe od Jeziora Góreckiego. Przez swoją wyjątkowość i unikalność przyrodniczą zostało objęte ochroną ścisłą. Jest ono prawdziwą ciekawostką geologiczną – powstało jako zagłębienie wyżłobione przez wodę w bardzo specyficzny sposób (tzw. jezioro eworsyjne). Choć ma tylko kilkadziesiąt metrów średnicy, jego głębokość sięga aż 8 metrów. Ukryte w lesie, jest chętnie odwiedzane, co ułatwia przebiegający jego brzegiem jeden z najważniejszych szlaków turystycznych w parku.

Muzeum Wielkopolskiego Parku Narodowego

Muzeum Przyrodnicze Wielkopolskiego Parku Narodowego mieści się w dawnej rezydencji Arthura Greisera w Jeziorach, zlokalizowanej na wysokiej skarpie nad Jeziorem Góreckim. Od 1998 roku w jego murach działa muzeum, które na ekspozycji o powierzchni blisko 300 m² prezentuje bogactwo fauny, flory oraz historię parku. Zwiedzający mogą zobaczyć m.in. dioramy przedstawiające ekosystemy leśne i jeziorne, kolekcje ptaków i owadów oraz eksponaty związane z epoką lodowcową. Muzeum stanowi doskonały wstęp lub uzupełnienie wizyty w Wielkopolskim Parku Narodowym. Więcej – Dawna willa Arthura Greisera w Jeziorach. Muzeum WPN

Wielkopolski Park Narodowy – co jeszcze warto zobaczyć?

Trzy wymienione miejsca to dopiero początek! Wielkopolski Park Narodowy ma więcej smaczków do odkrycia – przekonajcie się co warto jeszcze zobaczyć!

Szwedzkie Góry

Zespół pięciu niewielkich wzniesień na ozie Bukowsko-Mosińskim, stanowiący jedną z najciekawszych form polodowcowych w parku. Nazwa nawiązuje do legend o pobycie w tym miejscu Szwedów w czasie potopu.

Dawna stacja kolejowa „Osowa Góra”

Stacja Osowa Góra, otwarta w 1912 roku jako końcowy przystanek linii kolejowej nr 361, była popularnym punktem wypadowym do Wielkopolskiego Parku Narodowego. Obecnie nieczynna, stanowi pamiątkę po dawnym ruchu turystycznym w regionie.

Rezerwat „Grabina”

Jeden z 18 obszarów ochrony ścisłej, mający powierzchnię 8,49 ha, chroniący najbardziej naturalny zespół leśny w parku. Las dębowo-grabowy, w którym trzon stanowią ponad 150-letnie graby, stanowi wzorzec dla odnowień w Wielkopolskim Parku Narodowym. Więcej o tym miejscu przeczytacie tutaj – „Grabina” w Wielkopolskim Parku Narodowym

Wieża ornitologiczna na Trzecielińskim Bagnie

Ukryta w zachodniej części Wielkopolskiego Parku Narodowego (na zachód od Stęszewa) w pewnej odległości od głównego obszaru parku, drewniana wieża umożliwia obserwację ptaków w ich naturalnym środowisku. Trzcielińskie Bagno to cenny obszar ochrony ścisłej, chroniący wodno-błotne środowisko przyrodnicze. Idealne miejsce dla miłośników ciszy i dzikiej przyrody. Więcej dowiecie się o nim z innego, mojego wpisu – Trzcielińskie Bagno. Najcichsze miejsce w okolicy Poznania

Wieża-mauzoleum Bierbaumów

Wysoka na 22 metry, neogotycka wieża z końca XIX wieku, zbudowana przez rodzinę Bierbaumów, pierwotnie pełniła funkcję mauzoleum. Obecnie, po renowacji, służy również jako punkt widokowy na Wielkopolski Park Narodowy (otwierany tylko w weekendy). Znajduje się w północnej części parku, niedaleko Muzeum Rolnictwa w Szreniawie.

Głazy narzutowe

Głazy narzutowe, których na terenie parku jest kilka, to pozostałości po działalności lodowca. Zawleczone zostały tutaj z różnych części kraju a nawet Europy. Obecnie część z nich upamiętnia ważne postacie, jak Franciszek Jaśkowiak czy Adam Wodziczko. Największy z nich – Głaz Leśników – ma 4 m wysokości i 10,5 m obwodu; uznany został za pomnik przyrody.

„Greiserówka”

Utwardzona charakterystycznymi, betonowymi płatami, droga łącząca Komorniki z Jeziorami, wybudowana przez przymusowych robotników podczas II wojny światowej na potrzeby rezydencji Arthura Greisera. Obecnie popularna trasa piesza i rowerowa przez park. „Greiserówka” ma długość ok. 11 kilometrów i na prawie całej długości jest ona jednokierunkowa (posiada jedynie mijanki, obecnie ruch odbywa się w obu kierunkach).

Studnia Napoleona

Miejsce owiane legendami! Malutkie źródło na zboczu Moreny Pożegowskiej, związane jest m. in. z legendą o Napoleonie, który ponoć miał tu zaczerpnąć wody w 1812 roku. Według innej legendy, podobno raz w roku, woda w niej zamienia się w szampana!

Osowa Góra

Najwyższe wzniesienie Wielkopolskiego Parku Narodowego (131 m n.p.m.), położone na terenie Mosiny. U jej podnóża znajdują się glinianki – dawny teren kopalni gliny, dziś rekreacyjne miejsce z kąpieliskiem, piaszczystą plażą i placem zabaw, znane jako Przystanek Glinianki. Więcej o tym miejscu możecie przeczytać w osobnym wpisie – Przystanek Glinianki w Mosinie

Przykładowe trasy po parku

Wielkopolski Park Narodowy to jedno z ulubionych miejsc mieszkańców pobliskiego Poznania do uprawiania sportu i różnorodnej aktywności fizycznej. Nic dziwnego, przez park przebiega wiele pieszych szlaków turystycznych, liczne drogi rowerowe, w tym tak zwany Pierścień Rowerowy Dookoła Poznania, a także szlaki konne. Szlaki są doskonale oznakowane, co znacznie ułatwia orientację i poruszanie się. Dodatkowo teren parku jest przeważnie płaski, jedynie miejscami wznosi się i opada, wymagając nieco większego wysiłku.

Trasy piesze

Brzegiem Jeziora Góreckiego

Propozycja trasy, która przebiega niemal przez serce Wielkopolskiego Parku Narodowego, okrąża niemal połowę Jeziora Góreckiego i po drodze pozwala odwiedzić bardzo popularne miejsca w parku, takie jak ruiny zamku na Wyspie Zamkowej, dawną plażę czy obszar ochrony ścisłej „Grabina”. Na początku lub końcu zachęcam aby wstąpić również do Muzeum WPN, które znajduje się niedaleko parkingu (miejsca startu).

Trasa z: Jeziory | mapa-turystyczna.pl

Pętla Mosińska

Druga propozycja trasy to tzw. Pętla Mosińska, która rozpoczyna się na mosińskim „Przystanku Glinianki”. Idąc tą trasą będziemy mijać po swojej drodze Studnię Napoleona, nieczynną stację kolejową „Osowa Góra”, następnie miniemy Jezioro Kociołek, Leśniczówkę WPN, Jezioro Skrzynka by dalej wracać przez „Grabinę” do Jeziora Kociołek, skąd wrócimy tą samą trasą, którą przybyliśmy.

Trasa: Pożegowo – Pożegowo, ul. Skrzynecka | mapa-turystyczna.pl

Trasa rowerowa

Fragment Pierścienia Rowerowego Dookoła Poznania

Najbardziej znany szlak rowerowy w okolicach Poznania, czyli Pierścień Rowerowy Dookoła Poznania, przebiega swoim fragmentem również przez Wielkopolski Park Narodowy. Warto wybrać się jego trasą, którą można rozpocząć w Mosinie, przy Przystanku Glinianki a zakończyć po minięciu Jeziora Witobelskiego w Stęszewie. Uwaga! Nie wszystkie szlaki turystyczne w parku są również udostępnione do ruchu rowerowego, dlatego sugeruje powrót tą samą trasą (sprawdź – mapa szlaków rowerowych w WPN). Podane poniżej czasy, dotyczą pokonania tego fragmentu pieszo.

Trasa z: Pożegowo | mapa-turystyczna.pl

Podsumowanie – Wielkopolski Park Narodowy. Co warto zobaczyć?

Na koniec moich blogowych wpisów, standardowo garść praktycznych informacji i wskazówek, które pomogą Wam dotrzeć i zobaczyć to miejsce.

Zasady wstępu do parku (bilety, godziny otwarcia)

Wejście na teren parku jest bezpłatne. Jedynym płatnym miejscem jest Muzeum Przyrodnicze WPN, które otwarte jest przez cały rok (w dni robocze) oraz weekendy (w sezonie letnim) – szczegóły na stronie internetowej Wielkopolskiego Parku Narodowego.

Wielkopolski Park Narodowy. Co warto zobaczyć w okolicy?

Wielkopolski Park Narodowy położony jest w regionie, który dosłownie przepełniony jest ciekawymi miejscami i atrakcjami. Dosłownie za granica parku znajduje się ogromne i niepowtarzalne Narodowe muzeum Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego – nazwa długa, ale muzeum świetne, szczególnie na rodzinny wypad! Na południowy-wschód od parku rozciąga się inny, niezwykły przyrodniczo obszar – Rogaliński Park Krajobrazowy, w którego centrum wznosi się jedna z najpiękniejszych wielkopolskich rezydencji – Pałac w Rogalinie. Nie wypada też zapomnieć o Kórniku, z romantycznym zamkiem i zabytkowym Arboretum Kórnickim, uznawanym za najpiękniejszy park Wielkopolski.

Na północ od Wielkopolskiego Parku Narodowego bez wątpienia leży największa atrakcja w okolicy – Poznań, stolica Wielkopolski. Długo można by wymieniać najciekawsze zakątki miasta, takie jak Stary Rynek z renesansowym ratuszem, historyczny Ostrów Tumski, multimedialna Brama Poznania, kolorowa Kolejka Maltanka czy kameralna Śródka.

To tylko kilka, zapewne najbardziej znanych atrakcji Poznania. Jak się domyślacie, jest ich znacznie więcej i tak się składa, że postanowiłem je wszystkie zebrać na jednej, interaktywnej mapie – POZNAŃ Wielka mapa atrakcji i ważnych miejsc

Choć możecie odkrywać je również na moim blogu, chociażby pod hasztagiem #miejsca w poznaniu czy #województwo wielkopolskie.