ostrów lednicki pawilon relikty baptysterium kaplica pałacowa pałac mieszka I

Ostrów Lednicki. Najważniejsza wyspa w historii Polski!


opublikowano: 9 listopada 2022
kategoria: zwiedzam Polskę
autor bloga
kierunkowo.pl autor Marcin Krawczyk złote kierunki 2023 2022 2024 2025
Cześć, jestem Marcin!
Od ponad 30 lat podróżuję po Polsce, odkrywając jej najciekawsze zakątki i smaki. Swoimi mikropodróżniczymi odkryciami dzielę się z Wami od 2019 roku na moim blogu – kierunkowo.pl, starając się tworzyć najbardziej rzetelny blog podróżniczy o Polsce. Więcej o mnie przeczytacie tutaj
autor wpisu
kierunkowo.pl autor Marcin Krawczyk złote kierunki 2023 2022 2024 2025
Cześć, jestem Marcin!
Od ponad 30 lat podróżuję po Polsce, odkrywając jej najciekawsze zakątki i smaki. Swoimi mikropodróżniczymi odkryciami dzielę się z Wami od 2019 roku na moim blogu – kierunkowo.pl, starając się tworzyć najbardziej rzetelny blog podróżniczy o Polsce. Więcej o mnie przeczytacie tutaj

Ostrów Lednicki – założę się, że każdy z Was słyszał choć raz o tym miejscu! Ta niewielka wyspa na Jeziorze Lednica w Wielkopolsce skrywa wyjątkową historię początków państwa polskiego, pierwszych piastowskich władców oraz potęgi ówczesnych grodów i rezydencji na ziemiach polskich, które prezentowały się równie okazale jak te, w zachodniej Europie! Dzięki dotychczasowym badaniom i tytanicznej pracy wielu osób, wiemy o tym niezwykłym miejscu na mapie Polski naprawdę wiele, o czym przekonacie się odwiedzając Ostrów Lednicki, który w obecnej odsłonie poznacie pokrótce z poniższego wpisu!

Ostrów Lednicki – podstawowe informacje

Ostrów Lednicki to największa spośród pięciu wysp na Jeziorze Lednica, będąca jednym z najważniejszych miejsc w historii Polski. Przyjmuje się, że prawdopodobnie właśnie Ostrów Lednicki był miejscem, gdzie chrzest przyjął Mieszko I, choć opinie badaczy są w tej kwestii niejednoznaczne (wskazywany jest również m. in. Poznań i tamtejsze palatium). Mimo to, Ostrów Lednicki bez wątpienia był miejscem, gdzie Piastowie wznieśli jeden z najpotężniejszych i największych grodów z okazałym, murowanym pałacem z kaplicą i wolnostojącym, również murowanym kościołem grodowym.

prom muzeum pierwszych piastów

Z racji swojej historii, od XIX wieku Ostrów Lednicki jest miejscem, gdzie prowadzone są na szeroką skalę badania archeologiczne. W 1969 roku na wyspie utworzono rezerwat archeologiczny, który z czasem przekształcono w muzeum (obecnie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy).

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy to wielooddziałowe muzeum mieszczące się na terenach Wielkopolski, które chroni oraz prezentuje unikalne relikty kamiennych rezydencji piastowskich oraz drewniane zabudowania wielkopolskiej wsi.

muzeum pierwszych piastów na lednicy nowy gmach

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy swoją działalnością i prezentowaną ekspozycją łączy w sobie charakter muzeum archeologicznego, etnograficznego oraz przyrodniczego. Jego udziałami są m. in. Wczesnopiastowska Rezydencja na Ostrowie Lednickim, Wielkopolski Park Etnograficzny, Rezerwat Archeologiczny w Gieczu i Grzybowie oraz inne obiekty wielkopolskiej kultury ludowej w Rogierówku czy Moraczewie.

Od 2022 roku Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy posiada nową siedzibę, położoną w Dziekanowicach tuż nad brzegiem Jeziora Lednica. W nowych gmachu znajdują się sale ekspozycyjne z setkami eksponatów, pracownie archeologiczne, konserwatorskie oraz przestrzenie edukacyjne. Po więcej informacji odsyłam do oficjalnej strony internetowej muzeum – lednicamuzeum.pl.

Lokalizacja

Ostrów Lednicki położony jest na Jeziorze Lednica, w środkowej Wielkopolskie pomiędzy Poznaniem (oddalonym o ok. 30 km) a Gnieznem (położonym ok. 15 km na wschód), czyli pierwszymi stolicami Polski.

Na terenach wokół Jeziora Lednica na którym znajduje się Ostrów Lednicki, ze względu na ich historię oraz walory krajoznawcze utworzono Lednicki Park Krajobrazowy, który swoją działalnością ma chronić ten cenny obszar, będący kolebką państwa polskiego.

Komunikacja, dojazd i parking

Wczesnopiastowska rezydencja na Ostrowie Lednickim znajduje się w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 194, przebiegającej ok. 2 kilometrów na południe. Kilka kilometrów dalej na południowy-wschód przebiega dodatkowo droga ekspresowa S5 (najbliższy węzeł drogowy – Łubowo), dzięki której dotrzemy w te strony z nawet bardziej odległych miejscowości. Na zmotoryzowanych turystów czeka duży, utwardzony ale dodatkowo płatny parking pod samym wejściem do muzeum.

ostrów lednicki chrzecielnica polski parking
muzeum pierwszych piastów na lednicy ostrów lednicki wejście

Na południe od Jeziora Lednica przebiega również linia kolejowa nr 353 (łącząca Poznań i Gniezno), dzięki której możemy dotrzeć w okolice Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy również pociągiem. Najbliższe stacje to Lednogóra oraz Fałkowo i dojeżdżają do nich pociągi zarówno Kolei Wielkopolskich jak i POLREGIO.

Ostrów Lednicki – zwiedzanie, bilety i godziny otwarcia

Wczesnopiastowska Rezydencja na Ostrowie Lednickim otwarta jest dla turystów od kwietnia do października w różnych godzinach, zależnie od miesiąca. Szczegółowy harmonogram godzin otwarcia muzeum znajdziecie na stronie internetowej Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.

Wejście na teren muzeum możliwe jest po zakupieniu biletów wstępu. Ich koszt to około kilkanaście złotych od osoby (bilet normalny). Dostępne są również bilety ulgowe czy bilet łączony, na podstawie którego będziemy mogli zwiedzić również pobliski skansen w Dziekanowicach. Warto wspomnieć, że każdy czwartek jest dniem bezpłatnego wstępu:)

tabliczka mały skansen muzeum pierwszych piastów
tablica informacyjna dla turystów

Teren Muzeum Pierwszych Piastów w obrębie Ostrowa Lednickiego zwiedzamy indywidualne. Dla grup zorganizowanych jest dostępna możliwość skorzystania z usług przewodnika (dodatkowo płatna i wymaga wcześniejszego umówienia). Szczegóły dot. biletów i oferty muzeum znajdziecie na stronie internetowej Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.

Ułatwienia dla zwiedzających i informacja na miejscu

Na terenie muzeum znajdziecie wiele elementów, które ułatwią Wam poznanie tego miejsca. Wśród nich m. in. tablice informacyjne, kierunkowskazy a nawet ścieżkę edukacyjną “Ścieżka Edukacji Ekologicznej Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy – Rośliny nad Lednicą”.

Ostrów Lednicki na znanych szlakach!

Znaczenie i wyjątkowość tego miejsca spowodowały, że Ostrów Lednicki zajmuje honorowe miejsce na najstarszej trasie turystycznej w kraju – Szlaku Piastowskim, który przebiega obecnie przez województwo wielkopolskie i kujawsko-pomorskie.

szlak piastowski tablica muzeum pierwszych piastów
św. jakub szlak św. jakuba lednica

Dzięki wyjątkowemu znalezisku na średniowiecznym cmentarzysku, odkrytym w latach 30. XX wieku na Ostrowie Lednickim, Święta Wyspa znalazła się również na Drodze św. Jakuba “Szlak Piastowski”. Historię pielgrzymkowej muszli poznacie w dalszej części wpisu.

Ostrów Lednicki to jeden z “Pomników historii”

Choć lista pomników historii nie tworzy żadnej trasy czy szlaku turystycznego, nie wypada zapomnieć o tym szczególnym, prestiżowym wręcz wyróżnieniu, jakie otrzymał Ostrów Lednicki. Decyzją Prezydenta RP Wczesnopiastowska Rezydencja na Ostrowie Lednickim w 1994 roku znalazła się zaszczytnym gronie, najcenniejszych obiektów z punktu widzenia polskiej historii i dziedzictwa kulturowego.

ostrów lednicki pomnik historii muzeum pierwszych piastów na lednicy

Poznajcie Wczesnopiastowską Rezydencję na Ostrowie Tumskim!

Część Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, na terenie którego znajduje się Ostrów Lednicki, składa się z dwóch części: wyspy z reliktami dawnego grodu piastowskiego oraz Małego Skansenu, położonego na brzegu jeziora Lednica przy którym znajduje się kasa biletowa i wejście na ekspozycję.

Płyniemy na Ostrów Lednicki!

Od razu zabieram Was na Wyspę Władców, czyli Ostrów Lednicki, bo to tam czekają na Was największe skarby tego regionu i jedne z najcenniejszych wczesnośredniowiecznych reliktów w Polsce!

ostrów lednicki flaga polski jezioro lednica
prom na jeziorze lednica

Na wyspę nie prowadzi żaden most czy stała przeprawa, jak miało to miejsce ponad 1000 lat temu. Obecnie pomiędzy wyspą a brzegiem jeziora Lednica kursuje niewielki prom, dzięki któremu przeprawimy się na Ostrów Lednicki.

Prom na Ostrów Lednicki

Prom pływający po Lednicy to dla wielu kolejna atrakcja tego miejsca. Przeprawa promowa ma długość ok. 150 metrów a rejs po spokojnych wodach jeziora trwa około 3-4 minut. Jednocześnie na pokład promu może wejść do 50 osób.

ostrów lednicki prom na wyspę
prom na ostrów lednicki przystań

Prom przy małym ruchu turystycznym (zazwyczaj w dni pracujące) kursuje co 30 minut. Gdy ruch turystyczny zaczyna robić się duży (np. w weekendy), prom kursuje nieprzerwanie. Grupy zorganizowane mogą liczyć na odstępstwo od rozkładowych godzin kursowania.

Warto pamiętać, że ostatni prom na wyspę odpływa 40 minut przez zamknięciem muzeum a dodatkowo przy złej pogodzie kursowanie promu może zostać wstrzymane.

Dawny gród piastowski

Po wejściu na ziemię Ostrowa Lednickiego, warto w pierwszej kolejności udać się do wiaty, zlokalizowanej tuż przy przystani, gdzie w gablocie możecie zobaczyć makietę dawnego grodu na wyspie.

ostrów lednicki makieta dawnego grodu mieszka I
makieta dawnego grodu mieszka I na lednicy braka główna

Makieta przybliży Wam dawny wygląd piastowskiego grodu, dzięki czemu za chwilę, gdy przejdziecie przez dawne wały łatwiej będzie Wam wyobrazić sobie, jak to miejsce wyglądało ponad 1000 lat temu. Od wiaty z makietą zachęcam by wyruszyć na południe, w kierunku grodu, skrywającego się za ziemnym wałem widocznym aż do dzisiaj.

ostrów lednicki pawilon relikty
pałac i kaplica mieszka I na ostrowie lednickim makieta

Po przejściu wałów dawnego grodu, waszym oczom ukaże się nowocześnie wyglądające zadaszenie wzniesione nad pozostałościami dawnego palatium pierwszych Piastów. Tam czeka na Was to, co Ostrów Lednicki ma najcenniejszego!

Relikty wczesnopiastowskiej rezydencji

O tym miejscu słyszał zapewne każdy z Was a wielu widziało również je na zdjęciach. Przyjmuje się, że to właśnie w tej budowli, Mieszko I w 966 roku przyjął chrzest, który przeszedł do historii jako Chrzest Polski. Jest to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii naszego kraju, które nie tylko rozpoczęło chrystianizację kraju ale przypieczętowało ukierunkowanie się Polski ku kulturze zachodu. Data chrztu – 966 rok, to jedna z najczęściej powtarzanych i maglowanych dat na lekcjach historii!

baptysterium ostrów lednicki relikty kaplicy mieszko I krzyż chrzest polski

Żadne źródło historyczne nie wskazuje bezpośrednio gdzie dokładnie miał miejsce Chrzest Polski. Jako możliwe miejsca chrztu Mieszka I wymienia się m. in. Ostrów Lednicki, Poznań, Gniezno a nawet niemiecką Ratyzbonę czy Czechy. Wielu polskich badaczy jest jednak zdania, że chrzest miał miejsce na piastowskiej ziemi a tezę tę opierają m. in. na podstawie zachowanych średniowiecznych kronik i odkryć archeologicznych z XX wieku.

kaplica relikty chrzest polski baptysterium lednica
pawilon relikty kaplicy muzeum pierwszych piastów

Owocem badań archeologicznych prowadzonych pod koniec lat 80. XX wieku na Ostrowie Lednickim, było odkrycie wśród reliktów dawnego zespołu pałacowego dwóch basenów chrzcielnych. Znajdują się one w kaplicy, przylegającej od wschodu do pałacu.

krzyż ostrów lednicki relikty ruiny
ostrów lednicki relikty pałacu mieszka I

Sama kaplica pałacowa, była budowlą wzniesioną na planie krzyża greckiego z ołtarzem umiejscowionym w absydzie po jej wschodniej stronie. Zachowane do dnia dzisiejszego fragmenty murów kaplicy (mierzące nawet 3 metry wysokości), pozwoliły naukowcom na odtworzenie przypuszczalnego wyglądu kaplicy, który będziecie mogli zobaczyć na makiecie w innej części ekspozycji.

mieszko i dobrawa rzeźby ostrów lednicki pawilon
pawilon na ostrowie lednickim

Palatium Mieszka I na Ostrowie Lednickim, składało się z wspomnianej kaplicy oraz pokaźnych rozmiarów (jak na tamte czasy) murowanego pałacu, mierzącego w rzucie 14 metrów szerokości i aż 32 metry długości. Relikty wczesnopiastowskiej rezydencji możemy podziwiać z poziomu przygotowanych podestów, które niemal okalają fragmenty dawnych murów piastowskiej rezydencji.

Pamiątkowy dzwon

W 2016 roku, chcąc upamiętnić 1050 rocznicę Chrztu Polski odlano dzwon “Mieszko i Dobrawa”, który stanął obok pawilonu z reliktami dawnej rezydencji Piastów na Ostrowie Lednickim. Choć dzwon przy takim sąsiedztwie wydaje się mało interesujący, skrywa w sobie nieco ciekawostek.

dzwon 1050 roczniki chrztu polski lednica
tablica dzwon 1050 rocznicy chrztu polski

Dzwon ma 70 cm średnicy i waży 220 kg! W nawiązaniu do dawnych tradycji ludwisarskich, do jego stopu dodano symboliczne wota (m. in. srebrny pierścień biskupa gnieźnieńskiego czy srebrne wota przekazane przez Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy). Ozdobiono go bogatą ornamentyką, nawiązującą przede wszystkim do książęcej pary – Mieszka i Dobrawy. Dzwon rozbrzmiewa w czasie szczególnych uroczystości, upamiętniających historię Polski i dziedzictwo kulturowe narodu polskiego.

Pozostałości kościoła grodowego na Ostrowie Lednickim

Kilkadziesiąt metrów na północ od murowanej rezydencji piastowskiej na Ostrowie Lednickim wzniesiono w latach 60. X wieku kościół grodowy. Była to jednonawowa, murowana budowla (lub otynkowana budowla drewniana), mająca około 13 metrów długości.

ostrów lednicki relikty kościoła na wyspie
kościół na wyspie jezioro lednica relikty ruiny

Kościół grodowy na Ostrowie Tumskim przez wielu uznawany jest za pierwszą nekropolię książęcą na ziemiach polskich. Przyjmuje się to na podstawie odkrycia w kościele grobowców (w tym dwóch wymurowanych z kamienia), w których znaleziono wiele cennych przedmiotów kultu chrześcijańskiego, co potwierdzać może tezę, że miejsce to było zarezerwowane dla pochówku osób o najwyższym statusie społecznym, być może nawet synów Bolesława Chrobrego.

Ostrów Lednicki był znaczącym grodem do 1038 roku, kiedy to został zniszczony podczas najazdu czeskiego księcia Brzetysława. Mimo częściowej odbudowy nie odzyskał wcześniejszego znaczenia i rangi, choć osadnictwo na wyspie trwało do przełomu XIII-XIV wieku. Wokół kościoła grodowego w tym okresie chowano zmarłych, co potwierdziły prowadzone tutaj badania archeologiczne.

muszla św. jakuba pomnik miejsce odnalezienia ostrów na lednicy

W jednym z grobów, natrafiono na unikalne znalezisko – pielgrzymią muszlę św. Jakuba, która została złożona do grobu wraz z ciałem zmarłego pielgrzyma do Santiago de Compostela w hiszpańskiej Galicji.

Relikty wałów obronnych

Pozostałości dawnych zabudowań grodowych do dnia dzisiejszego otaczają wysokie nawet na 8 metrów wały drewniano-ziemne, mające około 500 metrów długości. W czasach funkcjonowania grodu, wały mogły mieć nawet 12 metrów wysokości i dodatkowo najprawdopodobniej były zakończone drewnianą palisadą.

mury obronne wały gród na ostrowie lednickim
tablica informacyjna na wyspie jezioro lednica koło wałów

W południowej części umocnień piastowskiego grodu, znajdującej się nad brzegiem jeziora Lednica fortyfikacje wyglądały nieco inaczej. Były to drewniane skrzynie wypełnione ziemią i kamieniami, których pozostałości odsłonięto podczas badań archeologicznych i we fragmencie wyeksponowano na południowo-zachodnim brzegu wyspy.

Punkt widokowy na wałach

W najwyższym miejscu pozostałości dawnych wałów grodowych zlokalizowano punkt widokowy, z którego możemy spojrzeć na Ostrów Lednicki z innej perspektywy.

podgrodzie ostrów lednicki budynki rzemieślników

Oprócz widoku na wnętrze dawnego grodu z reliktami piastowskiej rezydencji, z tego miejsca będziecie mogli ujrzeć również teren dawnego podgrodzia, na którym odtwarzane są drewniane zabudowania na wzór dawnych domostw mieszkalnych.

Podgrodzie

Podgrodzie było otwartą osadą o powierzchni około 5 hektarów, przez którą przebiegał szlak łączący Poznań z Gnieznem. W osadzie mieszkali przede wszystkim wojowie książęcej drużyny ze swoimi rodzinami oraz ludność, służąca w książęcym grodzie.

podgrodzie gród ostrów lednicki budynki rzemieślników
osada rzemieślnicza zrekonstruowane domu grodu piastów podgrodzie lednica

Obecnie odtworzono 4 budynki, które wzniesiono przy wykorzystaniu średniowiecznych technik i materiałów, chcąc nadać im jak największą wartość edukacyjną.

ostrów lednicki rękodzieło pamiątki
rękodzieło gród na lednicy

Obecnie w części z tych budynków mieszczą się pracownie rękodzielnicze, np. pracownia tkacka. Będziecie pod wrażeniem dzieł które powstają w tym miejscu! Wiele z nich będziecie mogli kupić jako wyjątkowe pamiątki z Ostrowa Lednickiego:)

Mosty prowadzące dawniej na Ostrów Lednicki

Największą dumą i chlubą Ostrowa Lednickiego są relikty dawnej rezydencji piastowskiej, prawdopodobnego miejsca Chrztu Polski, który miał ogromny wpływ na powstanie i rozwój naszego państwa. Jednak z punktu widzenia unikalności i ówczesnej techniki, to nie murowane palatium Mieszka I a dawne drewniane mosty prowadzące na wyspę zasługują na szczególne docenienie!

mikropodróże ebook poradnik książka

Tylko na kierunkowo.pl!

Wyjątkowy e-book “MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!

Na wyspę prowadziły dwa mosty: gnieźnieński o długości około 180 metrów oraz poznański, liczący blisko 440 metrów, będący najdłuższym mostem ówczesnej Europy! Ich konstrukcja była unikatowa i prawdopodobnie zastosowano ją jedynie tutaj, co świadczy o bardzo rozwiniętej myśli technicznej Słowian i Piastów z przełomu X i XI wieku. Mosty dodatkowo miały aż 5 metrów szerokości a dzięki szczegółowym badaniom wiemy, że wzniesiono je w latach 60. X wieku, w okresie zimowo-wiosennym gdy wody jeziora skuwała gruba warstwa lodu.

Relikty i przyczółki mostów na wyspie

Niestety mosty zostały zniszczone najprawdopodobniej podczas najazdu Brzetysława (1038) i do dzisiaj możemy oglądać jedynie ich szczątkowe relikty, których najwięcej, ku naszemu nieszczęściu znajduje się pod wodami jeziora Lednica.

pomost jezioro lednica przyczułek mostu ostrów lednicki
pomost na jeziorze lednickim

Chcąc, choć symbolicznie ukazać wielkość i przebieg dawnych mostów prowadzących na wyspę, w miejscach gdzie miały one dawniej swoje przyczółki obecnie zlokalizowano drewniane pomosty widokowe.

Relikty i przyczółki na brzegach jeziora

Nieco inaczej sytuacja przedstawia się na stałym lądzie, gdzie do dzisiaj zachowały się pozostałości drewnianych pali na brzegu jeziora, na których ponad 1000 lat temu oparto konstrukcję przepraw przez jezioro.

relikty dawnych mostów na jeziorze lednica
ostrów lednicki rekonstrukcja miniatura dawnego mostu do grodu piastów

Dodatkowo na terenie ekspozycji Małego Skansenu, znajdziecie makietę fragmentu dawnych mostów, która przybliża nam ich konstrukcję, która jak wspomniałem wcześniej, zastosowana była tylko przez wielkopolskich Słowian. Szkoda, że zwiedzając Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, tak mało dowiadujemy się o tak potężnych i nietypowych konstrukcjach naszych przodków w skali całego kontynentu…

Poznajcie również Mały Skansen

Drugą częścią Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, zlokalizowaną wokół Ostrowa Lednickiego, jest położony nad brzegiem jeziora Lednica tzw. Mały Skansen. Jest ona jednocześnie strefą wejściową do tego oddziału Muzeum Pierwszych Piastów a także ciekawym uzupełnieniem ekspozycji Ostrowa Lednickiego. Poznajcie jego najciekawsze miejsca!

Chata rybaka

Pierwszym z obiektów Małego Skansenu, jest położona tuż obok reliktów dawnego mostu gnieźnieńskiego, o których wspomniałem chwilę temu, chata rybaka, która obecnie jest miejscem edukacji z niewielką salą telewizyjną oraz tarasem z instalacjami i ekspozycją edukującą.

budynek sala filmowa lednica
sala filmowa mały skansen na lednicy

W sali multimedialnej będzie mogli obejrzeć bardzo ciekawie zrealizowany film – Wyspa Władców (2012, reż. Zdzisław Cozac) oczywiście przybliżającym historię Ostrowa Lednickiego. Zainteresowani, powinni bez problemu odnaleźć go w serwisie YouTube, np. na kanale ARCHEO-FILM, założonym przez reżysera filmu.

Drewniany wiatrak z Gryżyny

Stojący w północnej części Małego Skansenu drewniany wiatrak koźlak, przeniesiony w to miejsce z Gryżyny (środkowa Wielkopolska, okolice Kościana) uznawany jest za najstarszy zachowany młyn wietrzny w Polsce!

wiatark z gryżyny ostrów lednicki mały skansen

Na jego mącznicy (poziomej belce konstrukcyjnej wewnątrz wiatraka) wyryto datę “1585”, która zgodnie z tradycją oznacza rok budowy wiatraka. Oczywiście nie cała konstrukcja pochodzi z XVI wieku, ponieważ wiatrak wiele razy remontowano czy modernizowano. Mimo to, żaden inny wiatrak w Polsce nie może pochwalić się równie wiekowym i opisanym elementem swojej konstrukcji, przez co można uznawać go za najstarszy młyn wietrzny w kraju!

Wewnątrz wiatraka prezentowane są kamienie młyńskie, zarówno te wykonane z piaskowca jak i młodsze – tzw. francuskie, czyli kamienie wykonane z cementu i kawałków kwarcu.

Spichlerz z Majkowa

Niemal po sąsiedzku z zabytkowym wiatrakiem, stoi kolejny wyjątkowy, drewniany budynek. To XVIII-wieczny spichlerz dworski z moich rodzinnych stron, dokładnie Majkowa (obecnie dzielnica Kalisza, na południu Wielkopolski), który przeniesiono do Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy w 1967 roku.

spichlerz z majkowa mały skansen lednica

Dawniej był jednym z budynków stojącym przy podwórzu folwarcznym, podobnym do tych które możecie zobaczyć w pobliskim skansenie w Dziekanowicach, czyli Wielkopolskim Parku Etnograficznym (możecie o nim przeczytać we wpisie, który już wkrótce na kierunkowo.pl), który jest jednym z oddziałów Muzeum Pierwszych Piastów. Obecnie dawny spichlerz jest miejscem wystaw i ekspozycji.

Rezydencje królewskie w miniaturze

Podczas mojej wizyty w tym miejscu, w spichlerzu mogłem obejrzeć wystawę pt. “Wczesnośredniowieczne rezydencje władców Europy Środkowej”, na której za pomocą makiet wykonanych w jednakowej skali można było porównać m. in. piastowskie rezydencje z Ostrowa Lednickiego czy Poznania z pałacami z Zurycha, Paderbornu lub Przemyśla.

ostrów lednicki rezydencja mieszka I na lednicy
poznań palatium mieszka I miniatura wystawa mały skansen muzeum pierwszych piastów

Wśród nich palatium na Ostrowie Lednickim prezentowało się naprawdę okazale (na zdjęciach powyżej możecie porównać poznańską i lednicką rezydencję piastowskich władców). Nawet najsłynniejszy zamek królewski w Polsce, czyli krakowski Wawel czy pałace w ościennych krajach, na tamte czasy wyglądały skromnie przy Ostrowie Lednickim.

Pozostałe zakątki

Mimo, że przybliżyłem Wam już kilka miejsc, które znajdziecie w Małym Skansenie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, to nadal nie wszystkie jego zakątki. Poznajcie kilka kolejnych, które przygotowano dla odwiedzających.

Wystawy i ekspozycje zewnętrzne

Mały Skansen to w dużej mierze zewnętrza ekspozycja z wieloma wystawami stałymi oraz czasowymi. Wśród nich znajdują się również inne elementy, które urozmaicają przestrzeń między kolejnymi planszami czy tablicami ekspozycji.

kopia baptysterium ostrów lednicki mały skansen

Jednym z nich jest kamienna kopia południowego basenu chrzcielnego, wykonana w skali 1:2. Najwięcej tablic ekspozycji zewnętrznej znajdziecie wzdłuż głównej ścieżki Małego Skansenu, prowadzącej po przystani promowej na Ostrów Lednicki.

ekspozycja zewnętrzna tablice muzeum pierwszych piastów
bolesław chrobry rzeźba mały skansen lednica

Wystawy są źródłem ciekawie przedstawionej wiedzy o najbardziej znanej wyspie w historii naszego kraju oraz jego najbliższego otoczenia. Na pewno umilą Wam ewentualny czas oczekiwania na przeprawę promową na wyspę.

Zagroda z Imielna z żywymi zwierzętami

Bardzo ciekawym miejscem jest kopia zagrody z Imielna koło Gniezna (środkowa Wielkopolska). Znajduje się w nim chałupa z charakterystycznym dla Wielkopolski podcieniem wzdłużnym, podpartym na kilku słupach.

kozy gęsi zagroda zwiedząt lednica
zagroda zwierząt mały skansen imielno muzeum pierwszych piastów na lednicy

Odtworzona zagroda przedstawia typową wielkopolską zagrodę z XVIII wieku. Dodatkowo zagroda jest obecnie miejscem, gdzie mieszka stadko zwierząt gospodarskich, które szczególnie zainteresują najmłodszych.

Wystawa Gdy Bogów było wielu

Za zrekonstruowaną palisadą, która wraz z piętrową, bramą wjazdową prezentuje się bardzo efektownie, znajdziecie jeszcze jedną wystawę stałą na terenie oddziału Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy – Gdy Bogów było wielu.

światowid rzeźba bóstwa pogańskie muzeum pierwszych piastów
wystawa plenerowa muzeum pierwszych piastów na lednicy bóstwa pogańskie

Mimo bardzo niewielkiej ilości dostępnych źródeł historycznych z czasów przedchrześcijańskich Słowian, naukowcom udało się stworzyć muzealną konstrukcję pogańskiej świątyni, w której umieszczono rzeźbę Światowida ze Zbrucza. Ekspozycję uzupełniają plansze oraz tablice.

Bibliografia:
  • Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach – informator“, M. Fryza, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, 2020,
  • Dzieło człowieka pod opieką Boga. Wiatrak z Gryżyny: najstarszy zachowany młyn wietrzny w Polsce i jego symboliczne przesłanie. Wprowadzenie do szerszych rozważań“, A. Wyrwa, Studia Lednickie XVII, 2018,
  • “Dzwon Mieszko i Dobrawa na Ostrowie Lednickim. Symbol dynastii piastowskiej – od jego „narodzin” do poświęcenia”, A. Wyrwa, Studia Lednickie XV, 2016,
  • Materiały dostępne na stronie internetowej Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy – www.muzeumlednica.pl, link, dostęp z dn. 24.10.2022,
  • Artykuł “Wyspa Ostrów Lednicki” ze strony zabytek.pl, link, dostęp z dn. 24.10.2022,
  • Artykuł “OSTRÓW LEDNICKI – Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy” ze strony szlakpiastowski.pl, link, dostęp z dn. 24.10.2022,
  • Artykuł “Ostrów Lednicki – gród” ze strony medievalheritage.eu, link, dostęp z dn. 24.10.2022,
  • Artykuł “Ostrów Lednicki relikty grodu pierwszych piastów” ze strony zamkipolskie.com, link, dostęp z dn. 24.10.2022,
  • Artykuł “Ostrów Lednicki” ze strony pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 24.10.2022,
  • Film “Wyspa Władców”, reż. Zdzisław Cozac, prod. Zdzisław Cozac Media Promocja, TVP S.A. 2012.
wspieraj bloga Ja tworzę rzetelne treści, którym możesz zaufać a Ty stawiasz kawkę:) Dzięki drobnym wpłatom od Czytelników (5, 10, 15 zł), mogę utrzymywać i rozwijać bloga
POZNAJMY SIĘ
kierunkowo.pl autor marcin krawczyk prelekcja targi tour salon prezentacja 2023
Marcin Krawczyk

mikropodróżnik | bloger | polonofil

Od ponad 30 lat podróżuję po Polsce, odkrywając jej najciekawsze zakątki i smaki. Specjalizuje się w krótkich wyjazdach (mikropodróżach), dzięki którym udaje mi się łączyć pracę zawodową z życiem pełnym podróżniczych przygód! Swoimi mikropodróżniczymi odkryciami dzielę się z Wami od 2019 roku na moim blogu – kierunkowo.pl, starając się tworzyć najbardziej rzetelny blog podróżniczy o Polsce. Więcej o mnie przeczytacie na stronie o mnie

MAPA ATRAKCJI Kilkaset miejsc i inspiracji podróżniczych w jednym miejscu