Huta Szkła Julia w Piechowicach to jedna z najciekawszych atrakcji Dolnego Śląska oraz okolic Karkonoszy. Licząca sobie ponad 150 lat piechowicka huta od kilkunastu lat umożliwia poznanie jej historii, zakątków, tajemnic i procesów, każdemu turyście który chciałby przekonać się jak powstają przepiękne kryształowe naczynia, dekoracje czy inne szklane dzieła sztuki. Huta Szkła Julia to miejsce gdzie poznacie magię prawdziwego rzemiosła, bo kryształy w tym miejscu wytwarza się niemal tak samo jak dawniej, w powolnym i czasochłonnym ręcznym procesie produkcji. Zwiedzając to miejsce będziecie mogli go dokładnie poznać i podejrzeć, co będzie dla Was bardzo ciekawym przeżyciem. Potwierdzeniem tego niech będzie certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej dla Najlepszego Produktu Turystycznego w 2014 roku dla województwa dolnośląskiego, który Huta Szkła Kryształowego Julia w Piechowicach otrzymała w 2014 roku. Poznajcie ją zatem z mojego wpisu!
Huta Szkła Julia – podstawowe informacje
Huta Szkła Kryształowego Julia w Piechowicach to jedyna huta szkła kryształowego w Polsce, która może się pochwalić ponad 150-letnią historią nawiązującą do najlepszych tradycji szklarskich regionu Karkonoszy. Kryształowe wyroby z m. in. piechowickiej huty trafiały na arystokratyczne i królewskie stoły a także zdobywały uznanie i nagrody w międzynarodowych konkursach, co potwierdza tylko kunszt i poziom piechowickich hutników, rzemieślników i artystów.
Huta Szkła Julia jest nie tylko manufakturą gdzie nadal powstają kryształowe dzieła sztuki ale również miejscem podtrzymującym i propagującym dawne, przepiękne tradycje szklarskie regionu, m. in. poprzez udostępnienie swoich wnętrz dla ruchu turystycznego. To jedyne miejsce w kraju gdzie można na własne oczy zobaczyć proces dmuchania szkła kryształowego, formowania gorącej masy i wreszcie szlifowania ale również zobaczyć zjawiskową ekspozycję w Krystalium i spróbować swoich sił w szklarskim rzemiośle podczas warsztatów.
Historia huty szkła w Piechowicach
Historia huty szkła w Piechowicach ma swój początek w 1866 roku, kiedy to Friedrich Wilhelm Heckert otwiera zakład zdobienia szkła. Początkowo zakład specjalizował się w obróbce części do żyrandoli i wytwarzaniu kryształowych luster. Jednak kiedy pod koniec XIX wieku, uruchomiono piece hutnicze rozpoczął się w Piechowicach wyrób szklanych produktów stołowych. Dzięki ściągnięciu do Piechowic specjalistów z Czech (dmuchaczy, szlifierzy i malarzy szkła), którzy byli mistrzami w swoim fachu, piechowicka huta dorównała poziomem swoich wyrobów do tego, co powstawało w pobliskiej Hucie Josephine w Szklarskiej Porębie, znanej i cenionej na całym świecie.
W 1923 roku obie karkonoskie huty łączą siły i wraz z firmą Kynast Kristal Neumann & Staebe z Sobieszowa utworzyły spółkę, pod wspólną marką Josephinenhutte (Huta Józefina). Od tego momentu karkonoski hutniczy kombinat wspólne podbija światowe rynki swoimi niepowtarzalnymi wyrobami. Okres II wojny światowej przyniósł zmiany; zaniechano wyrobu szkła artystycznego i przestawiono się na produkcję do celów wojennych (m. in. szklane opakowania). Po wojnie Piechowice jak i tutejsza huta szkła kryształowego znalazły się w granicach Rzeczypospolitej i przeszły w polskie ręce. Zniszczenia wojenne huty okazały się nie być poważne i szybko po wojnie udało się wznowić produkcję, przy której to niemieccy mistrzowie uczyli fachu swoich polskich następów. Od 1958 roku huta szkła w Piechowicach funkcjonuje pod marką i logo “Julia”, która zastąpiła wcześniejszą nazwę Josephinenhutte. W okresie PRL-u kryształy były jednym z symboli epoki, miały swoje zaszczytne miejsce w niemal każdym domu a te z Huty Szkła Julia cieszyły się dużym uznaniem i popularnością. Z początkiem lat 90. XX-wieku nastąpił gwałtowny upadek branży szklarskiej, który dotknął również karkonoską hutę w Piechowicach, zamkniętą w 1992 roku. Historyczną hutę ze stanu upadłości wyciągnęli w 2006 roku prywatni inwestorzy, którzy ponownie uruchomili produkcję ręcznie wytwarzanych i zdobionych wyrobów najwyższej jakości. Huta Szkła Julia po wielu latach starań i ciężkiej pracy ponownie stała się ważnym graczem na światowym rynku ekskluzywnych produktów stołowych. W 2012 roku Huta Szkła Julia poszerzyła swoją działalność, stając się jedną z atrakcji turystycznych regionu, odwiedzaną każdego roku przez tysiące turystów.
Huta Szkła Julia – lokalizacja
Huta Szkła Julia znajduje się w niewielkim mieście Piechowice na Dolnym Śląsku, niemal tuż u podnóża samych Karkonoszy.
Od stolicy regionu – Wrocławia, dzieli ją ok. 100 kilometrów. Znacznie bliżej jest za to do popularnych miast turystycznych w tej okolicy: Szklarskiej Poręby – 5 km, Jeleniej Góry – 10 km i Karpacza – 14 km.
Komunikacja, dojazd i parking
Piechowice mimo położenia u podnóża samych Karkonoszy są bardzo dobrze skomunikowane. Przez miasto przebiega linia kolejowa nr 311 (Jelenia Góra – Jakuszyce) a na stacji “Piechowice”, znajdującej się dosłownie po sąsiedzku z hutą zatrzymują się składy m. in. Kolei Dolnośląskich, PKP Intercity czy POLREGIO. Szczegółowy rozkład jazdy pociągów znajdziecie na Portalu Pasażera PKP PLK. Do centrum Piechowic możecie dojechać również komunikacja autobusową którą realizuje PKS “Tour” z Jeleniej Góry oraz komunikacją podmiejską z Jeleniej Góry – MZK Jelenia Góra.
Do Piechowic i samej Huty Szkła Julia dojedziecie również komfortowo samochodem. Przez miasto (300 metrów od huty) przebiega droga krajowa nr 3, będąca jedną z najważniejszych tras regionu, prowadząca do granicy z Czechami.
Parking
Pod hutą (na ogrodzonym terenie zakładu) znajduje się duży i bezpłatny parking dla odwiedzających. Gdyby zabrakło na nim miejsca, po drugiej stronie ulicy Szklarskiej znajduje się dodatkowo parking miejski, również bezpłatny i mieszczący kilkanaście samochodów osobowych.
Bilety i zwiedzanie
Piechowicką hutę szkła można zwiedzać przez 7 dni w tygodniu, za wyjątkiem pojedynczych dni w roku. W pierwszej kolejności należy zakupić bilety. Można to zrobić na dwa sposoby: w kasie biletowej na miejscu lub online na tej stronie. W sprzedaży standardowo dostępne są dwa typu biletów: normalne i grupowe (dzieci do 3 lat – wstęp bezpłatny). Huta Szkła Julia oferuje nam trzy rodzaje biletów: bilet tylko na zwiedzanie huty/ tylko na zwiedzanie Krystalium / tylko na warsztaty, bądź pakiety: maxi bilet lub pakiet 3w1. Ceny biletów niestety nie należą do najniższych a szczegółowy cennik znajdziecie na stronie internetowej Huty Szkła Julia.
Zwiedzanie oraz warsztaty odbywają się o określonych godzinach a dodatkowo częstotliwość wejść uzależniona jest od ilości odwiedzających i okresu w roku. Wejście do Krystalium możliwe jest o dowolnej porze a ekspozycję zwiedzamy samodzielnie. Hutę szkła zwiedzamy tylko w towarzystwie przewodnika. Orientacyjne czasy zwiedzania: Krystalium – ok. 30 minut, huta ok. 40-45 minut.
Tylko na kierunkowo.pl!
Wyjątkowy e-book “MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!Huta Szkła Julia bez tajemnic!
Huta Szkła Julia to jedyna w swoim rodzaju atrakcja turystyczna! Będziecie mogli w tym miejscu z bliska przyjrzeć się procesowi produkcji szklanych arcydzieł, odkryć tajniki sztuki szklarskiej oraz zobaczyć niesamowite kryształowe cudeńka, na wyjątkowej ekspozycji która czeka na Was w Krystalium.
Wszystko to w miejscu, które może pochwalić się równie ciekawą historią, którą mogliście poznać powyżej. Odwiedzając to miejsce zdecydowaliśmy się na “full opcje”, dzięki czemu zobaczyliśmy niemal wszystko co przygotowano tutaj dla turystów.
Krystalium
Nasze zwiedzanie Huty Szkła w Piechowicach zaczęliśmy od Krystalium, czyli zrobionej w bardzo nowoczesny sposób ekspozycji, która jest doskonałym wprowadzeniem do odkrywania tego miejsca.
Krystalium zwiedza się samodzielnie i we własnym tempie, co jest bardzo dobrym rozwiązaniem bo każdy z nas będzie tą ekspozycje odkrywał na swój sposób, zwracając swoją uwagę na inne plansze, gabloty czy elementy.
Parter
Zwiedzanie rozpoczyna się na parterze, na którym dużą część ekspozycji zajmuje przybliżenie historii huty i szklarskich tradycji w Karkonoszach. W tym miejscu będziecie mogli zobaczyć również dziesiątki kryształów z XIX wieku, które powstały zarówno w Piechowicach jak i Szklarskiej Porębie. Warto zatrzymać się nie tylko przy planszach i gablotach ale również ekspozycji, którą stworzono wykorzystując meble i elementy wyposażenia z tamtego okresu, które jeszcze lepiej pozwalają poczuć ducha tamtych czasów.
Będąc w tym miejscu na pewno nie przegapicie kapitalnej iluminacji prezentującej najbardziej charakterystyczne szlify karkonoskich kryształów oraz ławicy ponad 100 szklanych ryb. Wielu z Was dzięki nim wróci wspomnieniami do lat dziecięcych, kiedy to właśnie taka kolorowa dekoracja, była jednym z symboli wzornictwa czasów PRL.
Szkło uranowe
Wyjątkowym smaczkiem tej części wystawy jest mieniące się na intensywnie zielony kolor (tylko w świetle ultrafioletowym) szkło uranowe. To właśnie w Karkonoszach byli najwięksi producenci takich wyrobów na świecie. Szczyt popularności mieniącego się szkła przypadł na końcówkę XIX wieku i 1. poł. XX-wieku.
Szkło uranowe swoje wyjątkowe właściwości zawdzięcza dodatkowi związków uranu, które używane były jako barwnik. Zawartość związków uranu w masie szklanej wynosiła zazwyczaj ok. 2-3 %, a samo szkło uranowe dzięki temu nie tylko zyskiwało fluorescencje w świetle UV ale również delikatne zabarwienie w świetle dziennym (najczęściej w odcieniach żółci i zieleni). Mimo, że uran kojarzy się nam z radioaktywnością i zagrożeniem, nie musimy obawiać się szklanych wyrobów z jego domieszką – szkło uranowe uznawane jest za nieszkodliwe i słabo radioaktywne.
Piętro
Przechodząc na piętro, na początku przenosimy się do niewielkiej ekspozycji na wzór pokoju z czasów PRL-u aby po kilku kolejnych krokach znaleźć się już w obecnych czasach. W tej części Krystalium zobaczycie setki kryształowych naczyń i dekoracji. To istna uczta dla oczu i ogromna lekcja designu, wzornictwa i rzemiosła.
W tym miejscu przekonacie się, jak bardzo wyjątkowe i stylowe mogą być dobrze znane nam na co dzień przedmioty i naczynia. W gablotach na pewno zwrócicie uwagę na przepiękne kieliszki w różnych barwach i z eleganckim szlifem, stylowe karafki i dzbanki oraz inne szklane dzieła sztuki.
Sala eksperymentów
Ostatnią częścią ekspozycji Krystalium jest sala eksperymentów, która zainteresuje każdego a szczególnie najmłodszych gości. Stanowiska, które przygotowano w tej części Krystalium pozwolą poczuć Wam jak ciężka (dosłownie) jest praca hutnika, dowiedzieć ile szklanych kieliszków odpowiada Waszej wadze a także poeksperymentować ze światłem niczym Newton.
Każde ze stanowisk jest opisane, dzięki czemu ta część ekspozycji ma również duży walor edukacyjny. To szczególnie cenne, kiedy jesteśmy tutaj ze swoimi pociechami, które przy okazji dobrej zabawy mogą dowiedzieć się również kilku ciekawostek ze świata szklanego rzemiosła.
Podsumowując: moim zdaniem warto wejść do Krystalium, bo to po pierwsze ciekawie zaaranżowana przestrzeń, świetnie wprowadzająca nas w szklany świat piechowickiej huty a po drugie, bardzo dobry wypełniacz i umilacz czasu oczekiwania na zwiedzanie samej huty.
Zwiedzanie huty szkła
Udajmy się zatem do tego co jest największa atrakcją i perełką oferty turystycznej Huty Szkła Julia. Czas przejść do samego budynku huty szkła, do którego dojdziemy podążając za przewodnikiem przemierzając labirynt korytarzy aby zobaczyć miejsce, gdzie za sprawą żaru hutniczego pieca i niezwykle uzdolnionych rzemieślników powstają szklane arcydzieła.
Na samym początku poznamy nieco technicznych aspektów, poznamy surowce i podstawowe informacje o procesie. Po tym zobaczymy stanowisko, na którym wytwarzane są z kolorowego szkła przeróżne kształty i figurki, które zresztą możecie kupić w firmowym sklepie jako pamiątka. Następnie udamy się już ku hutniczym piecom, gdzie poznamy niezmienione od wieków metody wytwarzania szklanych dzieł sztuki.
Wzdłuż linii produkcyjnej
Trasa zwiedzania huty wiedzie przez cały proces wytwórczy, dosłownie od ziarenka aż do gotowego kryształowego naczynia. Cały ten proces poznajemy dzięki przewodnikowi, który na bieżąco opowiada i przybliża nam każdy z etapów produkcji. Oczywiście najbardziej widowiskowo wygląda formowanie gorącej masy szklanej, wyciągniętej z hutniczego pieca, której dosłownie w kilkanaście sekund nadawane są przeróżne kształty. Trzeba podkreślić w tym ogromne umiejętności rzemieślników, którzy są prawdziwymi artystami i fachowcami w swoim fachu! Obserwując ich, można odnieść wrażenie, że to banalna i lekka praca, co jest tylko złudzeniem!
Niestety z racji, że produkcja trwa tutaj na bieżąco, możemy jedynie podejrzeć aktualną pracę rzemieślników. Dlatego też nie zawsze będziecie mieć okazje zobaczyć efektowne dmuchanie szkła, czy formowanie rożnych kształtów i naczyń. Ja podczas zwiedzania huty obserwowałem jak wykonywano odlew szklanego krzyża oraz formowano szklane kwiaty. Miło byłby jednak, gdyby wprowadzono tutaj pewną zmianę i dla grup zwiedzających, urządzono chociażby minutowy pokaz dmuchania szkła – wszak logo huty trochę zobowiązuje:)
Szlifowanie i kończenie kryształowego dzieła
Idąc dalej po wnętrzu huty, poznajemy kolejne etapy powstawania kryształowych naczyń. Dochodzimy też do tego kroku, w którym szklane naczynia otrzymują swój charakterystyczny i urzekający szlif. Możemy podejrzeć jak wyglądają projekty szlifów, w jaki sposób oznacza się linie szlifowania (tzw. siatkę) na naczyniach oraz jak wykonuje się sam szlif.
Okazuje się, że to niezwykle precyzyjne zadanie, wymagające dużej uwagi, skupienia i doświadczenia. Najmniejszy błąd może doprowadzić do pęknięcia szkła lub odchylenia od projektu, przez co całe naczynie będzie musiało trafić do odrzutów i ponownego przetopienia. Szlifowanie wymaga również czasu, bo trwa znacznie dłużej niż formowanie naczynia przez hutników. Swego czasu karkonoski kombinat hutniczy w Piechowicach, Szklarskiej Porębie i Sobieszowie miał około 800 stanowisk szlifierskich!
Szkło kryształowe nie miało by swojego charakteru i niepodrabianego uroku gdyby nie efektowny szlif. Jednak na nim nie kończy się cały proces powstawania kryształowych naczyń. W dalszej kolejności kryształy wytrawiane są w kwasie, dzięki czemu zyskują blask a następnie trafiają na końcową fazę procesu, czyli kontrole jakości oraz finalne nabłyszczanie i polerowanie. Kolejny przystanek zwiedzania jest już poza halą produkcyjną w pomieszczeniu, gdzie prezentowane są wybrane naczynia i kryształy o niepospolitej historii lub zastosowaniu. Zwiedzanie kończy się na zewnątrz, gdzie przewodnik opowie Wam jeszcze kilka ciekawostek.
Warsztaty
Ostatnią z przygotowanych przez Hutę Szkła Julia atrakcji dla turystów są warsztaty, podczas których możecie spróbować swoich sił w zdobieniu kawałków kryształowego szkła. Do wyboru macie trzy różne warsztaty tematyczne: malowanie na szkle (od 4 lat), SZLIF-KOLOR-DEKOR (od 4 lat) i grawerowanie na szkle (od 9 lat). Oczywiście we wszystkich nich mogą wziąć również udział osoby dorosłe. Warsztaty odbywają się codziennie o określonych godzinach.
My wybraliśmy warsztaty malowania na szkle, podczas których mogliśmy pomalować wybrany kawałek szkła kryształowego (do wyboru kilkanaście różnych rodzajów, od skałek z motywem, naszyjników po płaskie kawałki szkła). Okazało się, że nawet aby zmalowac coś pięknego trzeba mieć sporo cierpliwości i wprawy. Jednak mimo tego, że nasze szkiełka wyszły nieco niedoskonałe, do dzisiaj dla nas wyjątkową pamiątką. Warsztaty trwają ok. 40-45 minut a pomalowane kawałki szkła dostajemy odpowiednio zapakowane aby mogły bezpiecznie wyschnąć w kolejnych godzinach.
Pozostałe zakątki Huty Szkła Julia
Te atrakcje, które poznaliście do tej pory dostępne są po zakupie biletów wstępu do Huty Szkła w Piechowicach. Nie są to jednak jedyne miejsca i zakątki, do których możecie wejść przybywając do piechowickiej huty.
Sklepy firmowe
Zacznijmy od firmowych sklepów, których na terenie huty są aż dwa. To nie tylko miejsca, w których możecie kupić kryształowe naczynia czy dekoracje ale również kolejne miejsce, gdzie prezentowane są tutejsze wyroby.
Sklep biały
Biały sklep fabryczny to przede wszystkim naczynia i zastawa, które będą się prezentować wyjątkowo w każdym domu i na każdym stole. Warto zwrócić uwagę na wyroby z tradycyjnymi wzorami, które powstają w Karkonoszach niezmiennie od ponad 150 lat! Obok nich znajdziecie również najnowsze projekty i serie, nawiązuje do współczesnych trendów we wzornictwie. Oczywiście wszystko na klasycznym i nieustająco eleganckim, bezbarwnym szkle.
Sklep ze szkłem kolorowym
Drugi ze sklepów firmowych w swojej ofercie ma tysiące kryształów, dostępnych w kilkudziesięciu barwach i niezliczonej ilości różnorodnych form. Wśród nich zarówno niszowe kolekcje, popularne serie a także artystyczne wyroby dekoracyjne, które mnie osobiście najbardziej zachwyciły! Co ciekawe, to w jaki sposób kryształy z Huty Szkła Kryształowego Julia zyskują takie urzekające barwy jest tajemnicą handlową firmy.
Kawiarenka
Ostatnim miejscem o których chciałbym Wam wspomnieć jest kawiarenka, która również znajduje się na terenie Huty Szkła Julia. To najlepsze miejsce na chwile odpoczynku, tym bardziej że do wyboru macie dwie opcje: kawka w kawiarni mieszczącej się w jednym z budynków lub chwila wytchnienia z filiżanką w ręku na świeżym powietrzu w czasie sezonu letniego. Oprócz kawy w kawiarni “Kryształowej” warto spróbować również domowych wypieków i pysznych deserów, podanych oczywiście na kryształowej zastawie!
W kawiarni możecie również poczekać na swoją godzinę zwiedzania lub warsztatów.
Wykaz źródeł
- oficjalna strona internetowa Huty Julia – www.hutajulia.com, link, dostęp z dn. 06.02.2024,
- wpis Huta Szkła Kryształowego „Julia” w serwisie www.dolnyslask.travel, link, dostęp z dn. 05.02.2024,
- wpis Huta Szkła Kryształowego Julia na stronie www.karkonosze.pl, link, dostęp z dn. 05.02.2024,
- film pt. Huta Szkła Julia Piechowice. #Huta Szkła Kryształowego #Julia dostępny na kanale Radio Wrocław w serwisie YouTube, link, dostęp z dn. 07.02.2024,
- wpis Huta Szkła Kryształowego „Julia” w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 05.02.2024,
