Wambierzyce zachwycają pięknem swoich zabytków i bez wątpienia są duchowym centrum regionu. Trudno jednak mówić, że Wambierzyce mają jakieś szczególne atrakcje dla podróżników i turystów, bo to przede wszystkim miejsce kultu religijnego, odwiedzane przez wielu pielgrzymów od stuleci. Jednak z racji, że przybywają do niej coraz częściej podróżnicy poznajcie najciekawsze miejsca, zakątki i atrakcje w Wambierzycach, które warto zobaczyć będąc w miejscu, nazywanym dolnośląską Jerozolimą!
Wambierzyce – podstawowe informacje
Nim jednak poznacie to wszystko, co najciekawszego skrywają w sobie Wambierzyce: atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca oraz unikalną kalwarię na pobliskich wzgórzach, przeczytajcie kilka podstawowych informacji o tej malowniczej miejscowości, streszczoną ale oddającą najważniejsze wątki historię oraz praktyczne wskazówki, cenne dla każdego podróżnika.
Po krótkim wstępie, przybliżę Wam miejsca, które warto zobaczyć przybywając do śląskiej Jerozolimy. Najciekawsze miejsca i atrakcje w Wambierzycach niemal we wszystkich przypadkach związane są z duchową stroną tej miejscowości a dodatkowo wiele z nich nawiązuje (nieprzypadkowo) do starożytnej Jerozolimy!
Historia miejscowości
Historia miejsca, w którym znajdują się dzisiejsze Wambierzyce sięga XII wieku, kiedy to na jednym z rosnących tutaj drzew umieszczono figurkę Matki Boskiej, do której swojej modlitwy kierował ociemniały Jan z Raszewa i w 1218 roku cudownie odzyskał w tym miejscu wzrok. Miejsce to zaczęło przyciągać pielgrzymów, co spowodowało też założenie samej osady przez króla czeskiego Przemysła Ottokara II w 1253 roku, do której sprowadził osadników z Turyngii.
W kolejnych latach na miejscu cudownego uzdrowienia powstał pierwszy, drewniany kościół. W XIV wieku Wambierzyce stały sie własnością joannitów z Kłodzka a następnie w XIV wieku przeszły w prywatne rece rodu von Pannvitzów, którzy władali tymi ziemiami przez kolejne ponad 200 lat. Od 1677 roku Wambierzyce stały się własnością rodziny Osterbergów z czeskiej Opawy.
Osterbergowie osiedlili się w pobliskim Ratnie, jednak dla jednego z nich – Daniela von Osterberga, Wambierzyce stały sie życiową przystania i pasją. Zainicjował od przeobrażenie całej miejscowości w “śląską Jerozolimę”, będąc fundatorem m. in. przebudowy wambierzyckiej świątyni czy budowy kalwarii. Pomysł ten się zrodził z jego fascynacji dawną Jerozolimę z czasów Salomona, którą postanowił odtworzyć właśnie na kłodzkiej ziemi.
Daniel Paschasius von Osterberg – czeski hrabia i urzędnik dworski. W 1675 roku kupił Wambierzyce i pobliski zamek w Ratnie Dolnym. Pomysłodawca i fundator budowy kalwarii w Wambierzycach, rozbudowy wambierzyckiego sanktuarium oraz przeobrażenia całej miejscowości na “śląską Jerozolimę”. Żył w latach 1634 – 1711.
Krótko po śmierci Osterberga rozbudowana świątynia zaczęła się rozpadać i konieczne było jej rozebranie i wybudowanie nowego, barokowego kościoła, co nastąpiło jeszcze w XVIII wieku. Miejscowość przez stulecia była ważnym celem pielgrzymek, co zostało docenione poprzez nadanie kościołowi w 1936 roku tytułu bazyliki mniejszej. W 1945 roku Wambierzyce znalazły się w granicach Polski, w związku z czym wysiedlono z miejscowości ludność niemiecką a sprowadzono osadników zza Bugu. Od tego też czasu nazwa miejscowości to Wambierzyce, co jest spolszczoną czeską nazwą Vambeřice, używaną przez pielgrzymów z Czech i Moraw. Niezwykle ważnym wydarzeniem w historii miasta była koronacja koronami papieskimi Wambierzyckiej Królowej Rodzin, której dokonał kardynał Stefan Wyszyński w dn. 17 sierpnia 1980 roku. Od tego czasu Wambierzyce rozwijają się dalej jako ośrodek pielgrzymkowy ale też jako atrakcja turystyczna.
Lokalizacja
Wambierzyce położone są w południowej części Dolnego Śląsku, w powiecie kłodzkim i gminie Radków, w zachodniej części Ziemi Kłodzkiej.
Od stolicy regionu – Wrocławia dzieli je ok. 80 km. Największe miasta regionów ościennych oddalone są od miejscowości o kolejno: 105 km od Opola, 170 km od Zielonej Góry i 215 km od Poznania.
Komunikacja i dojazd do atrakcji Wambierzyc
Do Wambierzyc nie dociera żadna linia kolejowa. Najbliższa stacja kolejowa (Ścinawka Średnia) oddalona jest o miejscowość o ponad 5 kilometrów a swoje połączenia realizują tam m. in. Koleje Dolnośląskie. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 388, którą dotrzecie bezpośrednio pod mury świątyni.
Niestety droga wojewódzka miejscami pozostawia wiele do życzenia, pozwala jednak na realizacje kursów komunikacji autobusowej. Swoje połączenia oferuje tutaj m. in. PKS w Kłodzku oraz prywatni przewoźnicy. Ułatwieniem w dodarciu do Wambierzyc może być również sieć szlaków turystycznych, które pozwolą dostrzec do miejscowości m. in. z dworca kolejowego czy innych miast i atrakcji. Przez Wambierzyce przebiega m. in. Główny Szlak Sudecki (czerwony) oraz swój początek ma Sowiogórska Droga św. Jakuba. W ostateczności zawrze możecie dojechać w to miejsce własnym samochodem.
Parking
Jeden z parkingów, ten najwygodniejszy ale płaty znajduje się w samym centrum miejscowości, na placu Najświętszej Maryi Panny (przed bazyliką), trudno jednak znaleźć na nim miejsce. Kilka dodatkowych miejsc parkingowych (również płatnych) znajdzie w głębi placu Najświętszej Maryi Panny. Duży i bezpłatny parking znajduje się ok. 400 metrów na w północnej części miejscowości (bezpośrednio przy DW388).
Tylko na kierunkowo.pl!
Wyjątkowy e-book “MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!Poznajcie Wambierzyce – atrakcje, które trzeba zobaczyć!
W Wambierzycach byłem już kilkukrotnie i za każdym razem odkrywam w tym miejscu coś nowego. Wambierzyce to nie tylko miejsce ważne dla osób wierzących ale również perła architektury sakralnej o unikalnej skali, obejmującej praktycznie całą miejscowość.
Wśród tego wszystkiego, co możecie zobaczyć odwiedzając Wambierzyce, są miejsca i atrakcje, które trzeba po prostu odwiedzić obowiązkowo! Poznajcie najważniejsze atrakcje w Wambierzycach.
Sanktuarium
Centralnym miejscem większości polskich miast i miejscowości jest ich główny plac, zazwyczaj rynek. W Wambierzycach sercem miejscowości jest jednak monumentalna bazylika, wzorowana na jerozolimskiej świątyni Salomona, która góruje nad miejscowością i wokół której od stuleci toczy się życie tej małej osady położonej na Ziemi Kłodzkiej.
Sanktuarium stoi w miejscu, gdzie w XII wieku niewidomy Jan z Ratna odzyskał wzrok a jego oczom ukazała się Matka Boża. Dla pielgrzymów jest celem wędrówki i miejscem, w którym kierują swoje modlitwy i prośby. Dla turystów to wyjątkowy zabytek architektury, który zachwyca swoim barokowym przepychem, ilością detali i zdobień a także niepowtarzalnym układem, gdzie tylna fasada świątyni jest bardziej rozpoznawalna niż jej front z wejściem głównym.
Więcej o wambierzyckim sanktuarium przeczytacie w opisie tego miejsca na kierunkowo.pl – Bazylika w Wambierzycach
Kalwaria w Wambierzycach
Wambierzycka kalwaria uznawania jest za najdłuższą i najbardziej rozbudowaną kalwarię w Polsce. Znajduje się ona na rozległym obszarze góry Tabor i góry Kalwaria, na wschód od Sanktuarium.
Pierwsze kaplice, ufundowane przez Osterberga powstały pod koniec XVII wieku, jednak ze względu że kaplice wykonano wtedy z drewna, nie dotrwały do naszych czasów. Obecnie przy kalwaryjskich ścieżkach znajduje się ponad 80 kaplic i kapliczek, powstałych od 2. poł. XVIII wieku aż 1. poł. XX wieku.
Kalwaria to miejsce zadumy i rozważania biblijnego opisu męki i śmierci Jezusa, co ułatwiają malowidła znajdujące się w kapliczkach. Moim zdaniem nie jest to miejsce, które mogło by zainteresować najmłodsze dzieci, dlatego też nie ruszyliśmy na jej ścieżki kiedy odwiedziliśmy Wambierzyce i jego atrakcje ostatnim razem, podróżując razem z 5-latkiem. Znam jednak smak wejścia na jej szczyt, bo byłem na nim dwukrotnie – przepięknie stamtąd prezentuje się wambierzycka bazylika!
Wambierzyce – inne atrakcje i miejsca pełne sacrum
Tak naprawdę Wambierzyce to jedna wielka świątynia, odwiedzana od stuleci przez licznych pielgrzymów. W dwudziestoleciu międzywojennym, kiedy turystyka dopiero nabierała rozpędu do Wambierzyc rocznie przybywało już od 100 do nawet 200 tys. pątników, głównie ze Śląska i Czech ale również Niemiec, Słowacji, Austrii i Polski (Wambierzyce nie były wtedy w granicach naszego kraju). Swoja popularność zawdzięcza zarówno cudownej figurze Matki Bożej jak i swojej symbolice, nawiązującej do Jerozolimy z czasów Chrystusa. Do dzisiaj potok przepływający przez miasteczko nosi nazwę Cedron, okoliczne wzgórza to m. in. Syjon, Tabor czy Horeb a miejscowość pełna jest budowli, nawiązujących dla dawnej Jerozolimy i nie tylko – oto kilka z nich.
Bramy
Wjeżdżając do miasta z kilku stron, będziecie musieli przejechać przez jerozolimskie bramy, których w całym miasteczku znajdziecie kilkanaście. Powstały one głównie w XVII wieku a przebudowane zostały w kolejnych, XIX-tym stuleciu.
Przybierają one rożne rozmiary i formy architektoniczne, a najbardziej rozpoznawalna jest Brama Gijon, którą mija się wjeżdżając do Wambierzyc od strony Polanicy-Zdrój. Wybudowano ją w neorenesansowym stylu w 2. poł. XIX wieku. Poznacie ją po balustradowym nadprożu na którym znajduje się relief św. Floriana.
Studzienka NMP
Na głównym placu Wambierzyc – placu Najświętszej Maryi Panny w miejscu gdzie w 1678 roku trysnęła woda ze źródełka, która okazała się ochroną przed straszliwą zarazą stoi obecnie studzienka Najświętszej Maryi Panny.
Budowla studzienki, która możemy oglądać do dzisiaj została wybudowana w 1894 roku. Nakrywa jest małą kopułą na szczycie której stoi figura Matki Bożej w koronie, trzymającej Jezusa.
Dom Pielgrzyma
Przy odejściu ulicy Wiejskiej od placu Najświętszej Maryi Panny, na południe od sanktuarium w Wambierzycach, znajduje się największy dom pielgrzyma w miejscowości. Obecny Dom Pielgrzyma im. Świętej Rodziny mieści się w budynku z 2. poł. XIX wieku i oferuje 60 miejsc noclegowych.
Na parterze Domu Pielgrzyma im. Świętej Rodziny znajduje się również restauracja, odbiegająca wyglądem, menu i cenami od typowych barów dla pielgrzymów, które możecie spotkać w innych polskich sanktuariach i miejscach kultu religijnego. Osobiście jej nie polecam…
Pozostałe miejsca i atrakcje w Wambierzycach
Wambierzyce i ich atrakcje oraz ciekawe miejsca znajdują się w większości dookoła miejscowego sanktuarium. Jest jednak jeden ciekawy wyjątek! Ale nim on, to poznajcie jeszcze jedno ciekawe miejsce skryte wśród wambierzyckich kaplic i jerozolimskich nawiązań.
Ruchoma szopka
Przy ulicy Objazdowej we wschodniej części miejscowości będziecie mogli zobaczyć jedna z największych w kraju ruchomych szopek. Stworzył ją miejscowy zegarmistrz Longinus Wittig w 2. poł. XIX wieku, budując ją przez 28 lat! Szopka składa się z ponad 800 figurek, w tym ok. 300 poruszanych mechanizmem zegarowym, które zostały zgrupowane w kilka scen, m. in. z życia codziennego czy religijnych.
Skansen Dawnych Sprzętów w Wambierzycach
Ostatnie miejsce, które chciałbym Wam przybliżyć wymieniając atrakcje w Wambierzycach znajduje się ok. 2 kilometry na południowy-zachód od centrum miejscowości. W Górnych Wambierzycach, przy ulicy Wiejskiej znajduje się Skansen Dawnych Sprzętów w Wambierzycach. Ta wyjątkowa ekspozycja jest zbiorem tysięcy przedmiotów sprzed lat, m. in. maszyn rolniczych, narzędzi rzemieślniczych, sprzętów gospodarstwa domowego, dawnych pojazdów, wyposażenia dawnych domostw a nawet szopek bożonarodzeniowych. Wystawa znajduje się w kilku budynkach, otoczonych zielenią oraz zagrodami ze zwierzyną i ptactwem, m. in. strusiami, bażantami, jastrzębiami, jeleniami, danielami.
Okolice Wambierzyc – atrakcje warte uwagi!
Wambierzyce położone są na Ziemi Kłodzkiej, krainy gdzie atrakcje i ciekawe miejsca są na porządku dziennym! Będąc w tych stronach koniecznie odwiedźcie inne ciekawe miejsca, bo atrakcje w Wambierzycach to dopiero początek przygody!
Wśród najciekawszych miejsc w okolicy szczerze polecam odwiedzić:
- przepiękne Kłodzko – przeczytacie o nim we wpisie: Kłodzko. Atrakcje i najciekawsze miejsca “Małej Pragi”
- uzdrowiskową Polanicę-Zdrój – poznajcie ze z wpisu: Polanica-Zdrój. Atrakcje wokół Wielkiej Pieniawy!
- ciche i spokojne Duszniki-Zdrój – więcej we wpisie: Duszniki-Zdrój. Atrakcje najspokojniejszego uzdrowiska w Sudetach
- największa górską twierdze w Europie – Twierdzę Srebrna Góra – poznajcie z wpisu: Twierdza Srebrna Góra. Przeczytaj jak tam było!
- oraz jedyne w swoim rodzaju Góry Stołowe a wśród nich np. Szczeliniec Wielki czy Błędne Skały.
Więcej ciekawych miejsc i atrakcji, w tym również atrakcji w Wambierzycach szukajcie we wpisach oznaczonych jako #kotlina kłodzka oraz na mapie atrakcji turystycznych w Polsce, którą tworze dla Was na kierunkowo.pl.
Wykaz źródeł
- oficjalna strona internetowa Sanktuarium Matki Bożej Wambierzyckiej Królowej Rodzin, link, dostęp z dn. 21.03.2024,
- ilustrowany przewodnik z mapami ZIEMIA KŁODZKA, wyd. Wydawnictwo Turystyczne PLAN, Wydanie VII rozszerzone, 2021, ISBN 079-83-7868-632-3,
- wpis Skansen i mini zoo na stronie internetowej Gminy Radków, link, dostęp z dn. 21.03.2024,
- wpis SANKTUARIUM W WAMBIERZYCACH na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, link, dostęp z dn. 21.03.2024,
- wpis Wambierzyce na stronie www.atrakcje-ziemiaklodzka.pl, link, dostęp z dn. 21.03.2024,
- wpis Studzienka Matki Bożej na stronie www.polskaniezwykla.pl, link, dostęp z dn. 22.03.2024,
- wpis Wambierzyce w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 21.03.2024,
- wpis Sanktuarium Wambierzyckiej Królowej Rodzin w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 21.03.2024,
- wpis Daniel Paschasius von Osterberg w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 21.03.2024,
