Ruiny zamku Diabła Weneckiego w Wenecji

Ruiny zamku w Wenecji, to obok Muzeum Kolei Wąskotorowej i przejeżdżającej przez miejscowość Żnińskiej Kolej Wąskotorowej, jedna z atrakcji tej malutkiej wsi położonej niedaleko Żnina.

To właśnie tutaj na niewielkim wzniesieniu, położonym pomiędzy jeziorami: Biskupińskim i Weneckim, przy dawnym szlaku łączącym Żnin z Gnieznem w XIV w. wzniósł swój zamek Mikołaj Nałęcz z Chomiąży, zwany też Krwawym Diabłem Weneckim. Był on kasztelanem nakielskim i sędzią ziemskim kaliskim, który właśnie w Wenecji postanowił wznieść swoja okazałą rezydencję, której budowa przypadła na okres wielkiej fortyfikacji Polski, podjętej jeszcze w czasach Kazimierza Wielkiego. W 1400 roku, po śmierci Mikołaja Nałęcza zamek przejął Mikołaj Pomian z Warzymowa, który to sprzedał rezydencję arcybiskupowi gnieźnieńskiemu Mikołajowi Trąbie. Arcybiskupi po nabyciu zamku najpierw go rozbudowali (wybudowali m. in. kaplicę), czyniąc z niego swoja główną siedzibę na Pałukach, która mimo tego w 2. połowie XV wieku i tak straciła swoje rezydencjonalne i militarne znaczenia. Prawdopodobnie już pod koniec XV wieku rozpoczęto rozbiórkę zamku, kontynuowaną również w XVI w. W kolejnych stuleciach zamek w Wenecji popadał w dalszą ruinę… Obecnie zamek jest zabezpieczony jako tzw. trwała ruina i udostępniony jako atrakcja turystyczna.

Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie fragmenty murów i zamkowy dziedziniec. Mimo badań nie udało ustalić się jego dawnego wyglądu, choć wiemy że wzniesiono go na planie kwadratu (o boku 33,5 m) z czworoboczną wieżą w jednym z narożników, otoczonymi murami obwodowymi (zachowane w całości), wzniesionymi z kamieni polnych i wzmocnionych przyporami.

Obecnie obok ruin, na dawnym podzamczu znajduje się wystawa średniowiecznych machin oblężniczych, zrekonstruowanych w naturalnej wielkości. Szczególne wrażenie robi 17-metrowa wieża oblężnicza oraz ogromne trebusze. Oprócz wystawy w niektóre dni roku, na terenie zamku i jego otoczeniu organizowane są festyny, turnieje rycerskie, warsztaty historyczne czy żywe lekcje historii (tylko dla grup zorganizowanych).

Z zamkiem w Wenecji wiążę się również legenda. Podobno straszy w nim Diabeł Wenecki, czyli jego najbardziej znany właściciel, Mikołaj Nałęcz, który podobno ukrył w zamku swój skarb, którego teraz strzeże. Choć jak to z legendami bywa, nie wiemy ile jest w nich prawdy, postać Diabła Weneckiego intryguje i przyciąga osoby, zainteresowane takimi historiami.