Wśród setek odwiedzonych przeze mnie miejsc, o niewielu można opowiadać tak długo jak o Muzeum Młynarstwa w Osiecznej. Miejsce to powstało wokół trzech zabytkowych wiatraków z XVIII wieku, kryjących w sobie niezwykłą historię, którą poznajemy za sprawą gospodarzy tego miejsca – ludzi, którzy o wiatrakach, młynarstwie i okolicy wiedzą absolutnie wszystko i potrafią o tym w niesamowity sposób odpowiadać. Nie będę ukrywał, że w takich miejscach, gdzie z prawdziwej pasji tworzone są takie unikalne atrakcje jak Muzeum Młynarstwa w Osiecznej, moje serce zawsze bije szybciej! Z przyjemnością przybliżę Wam to miejsce i spróbuję przekonać, by odwiedzić je jak najszybciej:)
Muzeum Młynarstwa w Osiecznej. Podstawowe informacje
Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa w Osiecznej, bo tak brzmi pełna nazwa tego wyjątkowego miejsca, otwarto w tym miejscu w 2012 roku. Muzeum jest własnością prywatną.
Muzeum prezentuje zbiory historyczne i etnograficzne oraz zabytki techniki z głównie z regionu południowej Wielkopolski, ale również Dolnego Śląska i Ziemi Lubuskiej.
Lokalizacja Muzeum Młynarstwa w Osiecznej
Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa znajduje się w zachodniej części miasta Osieczna, położonego w południowej Wielkopolsce, niedaleko Leszna (ok. 8 km na południowy-zachód) oraz stolicy regionu – Poznania (ok. 60 km na północ).
Lokalizacja Muzeum Młynarstwa w Osiecznej nie jest przypadkowa. W miejscu gdzie dzisiaj funkcjonuje muzeum w przeszłości stało kilkanaście wiatraków, spośród których do dnia dzisiejszego dotrwały 3 drewniane koźlaki, będące dzisiaj symbolem muzeum oraz jego najcenniejszymi eksponatami.
Komunikacja, dojazd i parking
Bez wątpienia najwygodniejszym sposobem dotarcia do Muzeum Młynarstwa w Osiecznej jest własny samochód. Przez Osieczną przebiega droga wojewódzka 432 (odcinek Jerka – Leszno), która w Lesznie krzyżuje się z DK12. Dodatkowo około 10 km na zachód od Osiecznej biegnie droga ekspresowa S5 (odcinek Poznań – Wrocław), z której możemy zjechać na węźle Lipno (nr 44) i dojechać do Osiecznej lokalnymi drogami.
Na miejscu dla przyjeżdżających samochodem przygotowano bezpłatny i utwardzony parking. Zostawicie na nim również swoje rowery, którymi możecie dojechać ścieżką rowerową biegnącą wzdłuż ulicy, przy której znajduje się muzeum. Cała Osieczna i okolica pełna jest rowerowych tras, którymi dojedziecie na najciekawszych miejsc z mieście i nie tylko.
Do Osiecznej możecie dotrzeć również komunikacją autobusową, którą obsługują prywatni przewoźnicy. Najbliższy przystanek autobusowy, tuż przy muzeum to Osieczna, ul. Leszczyńska i dojedziecie z niego do Leszna lub Kościana. Więcej informacji znajdziecie na stronach internetowych gminy Osieczna.
Bez Osieczną nie przebiega żadna linia kolejowa, pociągiem można dojechać do Leszna i przesiąść się w autobus.
Bilety i czas zwiedzania Muzeum Młynarstwa w Osiecznej
Wejście na teren muzeum jest możliwe po wcześniejszym zakupieniu biletów w cenie kilkunastu złotych za osobę. Zwiedzanie podzielone jest na dwie części:
- samodzielne zwiedzanie zewnętrznej ekspozycji,
- zwiedzanie wnętrz wiatraków z przewodnikiem.
Całkowity czas zwiedzania wynosi średnio około 60 minut, po 30 minut na zwiedzanie wnętrz wiatraków i ekspozycji zewnętrznej. Oczywiście możecie spędzić tutaj znacznie więcej czasu, zapisując się wcześniej na organizowane w muzeum warsztaty, trwające około 2,5 godziny.
Pamiętajcie by przed przyjazdem sprawdzić dni oraz godziny otwarcia muzeum, które są różne w poszczególnych porach roku. Najaktualniejsze informacje znajdziecie na stronie muzeum na Facebook-u oraz oficjalnej stronie internetowej Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa w Osiecznej.
Poznajcie Muzeum Młynarstwa w Osiecznej
Czas by przybliżyć Wam to wszystko, co będziecie mogli zobaczyć i zwiedzić w Muzeum Młynarstwa w Osiecznej. Nim szczegóły, jeszcze krótkie wyjaśnienie dlaczego miejsce w którym znajduje się Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa jest takie wyjątkowe oraz kilka słów o Właścicielach tego miejsca, którzy są równie wyjątkowi jak ich wiatraki!
Historia wiatraków
Na wzgórzu szubienicznym (lub po prostu wzgórzu Szubienica), które w średniowieczu było miejscem straceń łajdaków i “czarownic”. Kilka wieków później na wzgórzu stanął pierwszy w tym miejscu wiatrak i z biegiem lat stawiano kolejne. Według źródeł wiatraków w tym miejscu mogło być nawet 12! Do dzisiejszych czasów przetrwały trzy wiatraki, najstarszy – Franciszek, z 1761 roku! Wiemy to, ponieważ we wnętrzu wiatraka widnieją wyryte daty powstania (znajdziecie je na tzw. królu, czyli drewnianym, grubym palu, który jest jednym z podstawach elementów konstrukcji wiatraka; na zdjęciu poniżej widoczna data 1763, która znajduje się w wiatraku Józef-Adam).
Obecnie kompleks trzech osieckich wiatraków to unikat w skali kraju. Nigdzie indziej nie znajdziecie trzech, oryginalnych wiatraków stojących w tym samym miejscu przez ponad 250 lat! Najprawdopodobniej do dwudziestolecia międzywojennego przetrwało 6 wiatraków, które nadal były czynne i służyły okolicznym gospodarzom i rolnikom. Ostatnim młynarzem w Osiecznej był Pan Józef Heinze, który wykonywał swoją pracę aż do 1981 roku.
Muzeum zrodzone z pasji!
Muzeum Młynarstwa w Osiecznej jest prywatnym muzeum, stworzonym przez rodzinę Jankowskich, od kilku pokoleń związanych z młynarstwem. To właśnie właściciele muzeum wyremontowali, zapomniane i skrywające się w lesie zabytkowe wiatraki. Zresztą na rekonstrukcjach zabytkowych wiatraków i młynów, znają się jak nikt inny w Polsce! Pan Jarosław, dyrektor muzeum to człowiek który dosłownie zna każdą belkę czy śrubkę z wiatraka, a firma której jest właścicielem ma na swoim koncie już ponad 80 rekonstrukcji zabytkowych młynów w całej Polsce! Opiekun tego miejsca to bez wątpienia wybitny ekspert w swojej dziedzinie, który dodatkowo jest również jedną z nielicznych osób w kraju, mogących pochwalić się tym, że podczas swojego życia pracowały na drewnianym wiatraku! Więcej o Panu Jarosławie możecie przeczytać np. w serwisie kulturaupodstaw.pl.
Zamiłowanie do tradycji młynarskich oraz chęć zaprezentowania zebranych przez lata eksponatów, będących wyjątkowymi świadkami historii młynarstwa, rolnictwa, codziennego życia naszych przodków oraz sztuki ludowej, dało impuls do stworzenia tego wyjątkowego miejsca.
Unikatowe wiatraki w Osiecznej!
Jak już wspomniałem, trzy koźlaki stojące w Osiecznej to unikat w skali kraju. Od ponad 250 lat stoją niezmiennie w swoim sąsiedztwie i zachowały się w bardzo dobrym stanie! Poznajcie wiatraki, wokół których powstało Muzeum Młynarstwa w Osiecznej.
Józef – Adam
Stojący pośrodku wiatrak o imieniu Józef – Adam zbudowany został w 1763 roku. Jest on szczególnie cenny, ponieważ w swoim wnętrzu skrywa oryginalne wyposażenie, maszyny i urządzenia młyńskie, które bez większym zmian przetrwały do czasów obecnych.
Wiatrak Józef – Adam będzie pierwszym, do którego wnętrza wejdziecie. W środku szczegółowo poznacie jego budowę, którą przybliży Wam sam gospodarz tego miejsca, który o swoich (i nie tylko) wiatrakach wie wszystko.
Franciszek
Najstarszym wiatrakiem, stojącym w Muzeum Młynarstwa w Osiecznej jest Franciszek, który stoi na swoim miejscu aż od 1761 roku. Do drugi z wiatraków do których będziecie mogli wejść i zobaczyć jego wnętrze, które choć nie zawiera już tak wielu elementów oryginalnego wyposażenia, skrywa w sobie inne skarby i ciekawostki.
Leon
Ostatni, trzeci drewniany wiatrak również został wzniesiony w XVIII wieku. Znajduje się najbardziej na północ ze wszystkich osieckich wiatraków i niestety możemy oglądać go tylko z zewnątrz, ponieważ jest on własnością prywatną.
Warto w tym miejscu wspomnieć o jednej ciekawostce. By wybudować taki drewniany wiatrak, potrzeba aż było aż 150 metrów sześciennych drewna, co odpowiada ok. 0,5 ha dorodnego, potężnego i wiekowego lasu.
Wnętrze wiatraków
Najciekawsze będą dla Was zapewne wnętrza tych wyjątkowych drewnianych konstrukcji, które przez setki lat mieliły ziarna zbóż dla okolicznych rolników. Najbogatsze wyposażenie oryginalnego młyna znajdziecie w wiatraku Józef – Adam, który zwiedzicie jako pierwszy. Oprócz zobaczenia na własne oczy urządzeń i wyposażenia, które dodatkowo omówi i przybliży Wam gospodarz muzeum, poznacie również szczegółowo proces mielenia oraz będziecie mieli okazję posłuchać o rodzajach zbóż, również tych które dzisiaj mimo swoich wielu zalet, niestety stały się mało popularne i niedoceniane…
Będziecie mieli okazję dowiedzieć się również wielu ciekawostek. Poznacie w którym miejscu wiatrak miał tajemniczą skrytkę (podobno była taka w każdym wiatraku) oraz co się w niej przez lata skrywało. Dodatkowo poznacie wiele technicznych niuansów m. in. dotyczących wieku drzew, który były ścinane na materiał do budowy wiatraka oraz tego z ilu gatunków drewna taki koźlak powstaje i dlaczego akurat topola i brzoza tak dobrze do siebie pasują.
W wiatraku Józef – Adam, oprócz niezwykle cennego wyposażenia poznacie również narzędzia, dzięki którym możliwe było wzniesienie tych konstrukcji 250 lat temu oraz dowiecie się, co trzeba było dawniej umieć wykonać by zostać młynarzem oraz mistrzem tego fachu.
W drugim wiatraku – Franciszku, znajdziecie setki zebranych eksponatów i przedmiotów, które wykorzystywano lata temu w okolicznych gospodarstwach i wsiach. Wiele z nich będziecie kojarzyli z domów naszych dziadków, co na pewno będzie okazją do wspomnień. Również w tym najstarszym wiatraku, będziecie mogli wejść po oryginalnych, liczących 250 lat drewnianych schodach!
Bitwa pod wiatrakami
Jeszcze jedną ciekawostką dotyczącą osieckich wiatraków, jest bitwa którą stoczono niemal dosłownie pod śmigłami koźlaków. Miała ona miejsce 11 styczna 1919 podczas Powstania Wielkopolskiego. Polskie oddziały powstańcze z Osiecznej, Krzywinia i Śmigla stoczyły zwycięską bitwę z wojskami pruskimi, liczącymi około 400 żołnierzy. Szerszy opis bitwy możecie przeczytać na stronie internetowej Gminy Osieczna.
Dawny młyn wodny
Na terenie Muzeum Młynarstwa w Osiecznej znajdziecie również miniaturową kopię młyna wodnego. Działał on na tej samej zasadzie co wiatrak, jedyną różnicą było napędzanie koła młyńskiego siłą płynącej wody a nie wiejącego wiatru.
Warto zajrzeć do wnętrza młyna, bo tam skrywają się prawdziwe skarby, które ocalono od zniszczenia lub rozkradzenia z prawdziwego młyna wodnego, który do dzisiaj stoi nad Lutynią w Wilkowyi, niedaleko wielkopolskiego Jarocina.
Historia młyna nad Lutynią jest również bardzo ciekawa, bo był on jedną z inspiracji dla wybitnego pisarza Jarosława Iwaszkiewicza, który spędził w jego okolicach nieco czasu w 1945 roku a później napisał swoją powieść “Młyn nad Lutynią“, opartą na wspomnieniach i historiach zasłyszanych w Wilkowyi.
Postaram się dla Was odwiedzić zabytkowy młyn wodny nad Lutynią, bo to bardzo blisko moich rodzinnych stron, o których będziecie mogli przeczytać już wkrótce na kierunkowo.pl!
Ekspozycja elementów młynów i wiatraków
Na terenie muzeum znajdują się również zebrane przez lata elementy wiatraków, których najwięcej znajdziecie w pobliżu “Leona”. Pochodzą one z innych obiektów, które były najczęściej remontowane przez Właścicieli muzeum. Dodatkowo na świeżym powietrzu znajdziecie również kilka oryginalnych kamieni młyńskich, w tym ślązaków (wykonanych z polskiego piaskowca) czy francuzów (wykonanych z cementu i osadzonych w nim kawałków kwarcu sprowadzanego z Francji).
Wystawa sprzętu rolniczego
Na zewnętrznej ekspozycji Muzeum Młynarstwa w Osiecznej znajdziecie również dawny sprzęt rolniczy.
Znajdziecie tutaj dawne kombajny, wozy czy traktor. Najbardziej ten zakątek cieszy dzieci, które mogą np. usiąść na miejscu traktorzysty.
Ten mini skansen, to również doskonała okazja by z bliska zobaczyć maszyny i pojazdy, które jeszcze kilkanaście lat temu ciężko pracowały na wsi.
Wiele ze stojących pod wiatrakami maszyn i urządzeń, dosłownie zostało uratowanych przez Właściciel muzeum, przed pójściem na przysłowiowy złom. Po odmalowaniu, dzisiaj cieszą oczy oraz prezentują jak dawnej wyglądały rolnicze maszyny.
Skansen pszczelarski
Dawnej wielu młynarzy, poza pracą na młynie, zajmowało się również pszczelarstwem. Właśnie dlatego nie powinno zdziwić Was, że w Muzeum Młynarstwa w Osiecznej znalazło się miejsce również na mini skansen pszczelarski.
Rzadko mamy okazję oglądać ule z takiego bliska, a tutaj możemy nawet delikatnie zajrzeć do ich wnętrza. Edukacji i podkreślania roli pszczół nigdy zbyt wiele!
Wyjątkowa zagroda edukacyjna
A jeżeli już wspomniałem o edukacji, to kolejnym niezwykłym miejscem w Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa jest stworzona od podstaw, zagroda edukacyjna, która zaskoczy Was tym co oferuje.
Wiatrak Jan 2
Sercem zagrody edukacyjnej jest… wiatrak Jan 2! To wiatrak koźlak typu gospodarczego, wzniesiony pierwotnie w 2019 roku i noszący wtedy imię Jan. Niestety w styczniu 2022 roku przez Osieczną przeszła tragiczna w skutkach wichura, która niemal doszczętnie zniszczyła wiatrak… Konieczna była jego odbudowa, którą udało się zakończyć po około pół roku od nawałnicy. Od tego czasu wiatrak nazywany jest Jan 2 i ponownie służy do edukacji gości odwiedzających Muzeum Młynarstwa w Osiecznej.
Podczas warsztatów edukacyjnych, odbywa się uruchamianie i nastawianie wiatraka do wiatru, przemiał zboża i dalej pobranie mąki, której następnie wypiekany jest chleb, bułki czy chałki w pobliskim piecu chlebowym.
Wiatrak choć jest znacznie mniejszy od swoich starszych sąsiadów i wymaga zaledwie jednej osoby, by odwrócić się do wiatru, to wcale nie jest takim maleństwem! Waży aż 26 ton (!) i ma około 7 metrów wysokości. Dla porównania zabytkowe wiatraki Muzeum Młynarstwa w Osiecznej ważą około 80-90 ton i mają około 12 metrów wysokości.
Tylko na kierunkowo.pl!
Wyjątkowy e-book “MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!Warsztaty i pokazy
Wspomniany wypiek chleba ze świeżo co zmielonej mąki odbywa się w piecu chlebowym, przy którym stoi drewniana wiata. Po jej dachem nawet kilkadziesiąt osób może jednocześnie uczestniczyć w warsztatach.
Obok drewnianej wiaty dodatkowo znajduje się kilka leżaków, na których można chwilę odpocząć. Przy nich znajdziecie jeszcze dawne przybory domowe, m. in. tarki do prania czy aluminiowe gary, która sam doskonale pamiętam z kuchni dziadków.
Szczegółową ofertę warsztatów, w których możecie wziąć udział znajdziecie na stronie internetowej Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa w Osiecznej.
Zagroda zwierząt
Gdyby nadal było dla Was za mało atrakcji, na terenie zagrody edukacyjnej możecie spotkać też przesympatyczne owce i inne zwierzątka, dla których urządzono tutaj wybiegi.
Najbardziej okazała jest Owcza Zagroda w której mieszka kilka owieczek ale obok mieszkają również urocze króliki a po całym terenie muzeum krążą również koty, którymi zaopiekowali się gospodarze muzeum.
Pozostałe atrakcje Muzeum Młynarstwa w Osiecznej
A jak już o zwierzakach mowa, w oczku wodnym w pobliżu młynu wodnego mieszkają również żółwie, które niechętne były pozować do zdjęcia:) Ciekawie prezentują się również drewniane rzeźby, które stoją w różnych zakamarkach muzeum.
Oczywiście to nadal nie wszystko, bo choć teren muzeum nie wygląda na rozległy, mieści tysiące eksponatów i drugie tyle historii związanych z nimi!
Wydarzenia i spotkania pod wiatrakami!
Muzeum Młynarstwa w Osiecznej to miejsce, które stara się swój kalendarz wypełnić dodatkowymi atrakcjami, często bardzo wyjątkowymi! Odbywają się tutaj m. in. upamiętniające Bitwę pod Wiatrakami rekonstrukcje i inscenizacje organizowane przez grupy rekonstrukcyjne. Możecie trawić również na przeróżne zloty m. in. popularnych Fiatów 126p – maluchów, motocyklowe czy rowerowe. Do tej listy należy dopisać również pikniki, konferencje oraz szkolenia, poświęcone architekturze drewnianej ale nie tylko!
Fundacja “Ratujmy Zabytki Drewniane”
Właściciele Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa w Osiecznej – Państwo Jankowscy, równolegle prowadzą również Fundację “Ratujmy Zabytki Drewniane”. Zajmuje się ona edukacją, pielęgnacją historii, remontami zabytków, tworzeniem muzeów, szkoleniem rzemieślników, organizacją wydarzeń oraz działań i inicjatyw promujących architekturę drewnianą. Poza tym fundacja poszukuje sponsorów, zachęca do ratowania drewnianych zabytków oraz współpracuje z innymi instytucjami o podobnej profilu działalności. Więcej o fundacji przeczytacie na stronach muzeum.
Sklep i kawiarenka
Na koniec zwiedzania warto wrócić do budynku przy parkingu, gdzie oprócz kasy biletowej mieści się również sklepik z pamiątkami czy wyrobami regionalnymi. Wiele z nich to naprawdę rzemieślnicza robota!
Szczególnie zachęcam Was do kupienia regionalnych mąk, miodów oraz wyrobów rzemieślniczych, które na pewno będą wyjątkową pamiątką.
W tym samym miejscu możecie kupić również filiżankę kawy czy kubek herbaty a do tego słodki przysmak, który możecie w spokoju zjeść na tarasie, gdzie znajduje się kilka stolików i krzeseł przygotowanych z myślą o gościach muzeum.
Poznajcie więcej ciekawych atrakcji w Wielkopolsce!
Cała Wielkopolska warta jest odkrycia! Może zaskoczę wielu z Was, ale dosłownie każdy jej zakątek skrywa w sobie coś ciekawego. Odnajdźcie kilka mikropodróżniczych inspiracji z moich wpisów, właśnie z Wielkopolski!
Muzeum Początków Państwa Polskiego. Skarbiec historii
Wiele razy jako dziecko przejeżdżałem przez Gniezno i mijałem gmach Muzeum Początków Państwa Polskiego, które potrafiłem dostrzec z okien samochodu…
Skansen Miniatur Szlaku Piastowskiego. Miniskarby regionu!
Skansen Miniatur Szlaku Piastowskiego w Pobiedziskach to jeden z najstarszych w Polsce ogrodów miniatur, który przybliża wyjątkowe budowle najstarszej polskiej…
Po więcej wpisów z całej Wielkopolski zapraszam Was do kategorii zwiedzam Polskę i tagu #województwo wielkopolskie.
Poznajcie niezwykłe miejsca w Wielkopolsce!
Opisy setek miejsc z całej Wielkopolski znajdziecie na mapie atrakcji turystycznych oraz w kategorii tu byłem! Oto kilka z nich:
Po więcej zapraszam do praktycznych opisów w kategorii tu byłem, które przypisałem do do regionu: Wielkopolska!
