Wieża Książęca w Siedlęcinie to jedno z tych miejsc, które bardzo zaskoczyło mnie podczas mojej kilkuletniej, mikropodróżniczej przygody. Przyjechałem do tego miejsca, chcąc zobaczyć cenny zabytek, średniowieczne malowidła i poczuć klimat dawnego, książęcego czy rycerskiego świata. Wszystkiego tego doświadczyłem, ale dostałem jeszcze coś extra! Wieża Książęca w Siedlęcinie okazała się fajną atrakcją dla całej rodziny, bo przygotowanymi materiałami i ciekawym filmem zainteresowała nie tylko mnie, a dodatkowo przygotowane atrakcje dla dzieci (proste, trywialne ale zawsze skuteczne), przypadły do gustu również naszemu najmłodszemu podróżnikowi! Przyznam, że chętnie wróciłbym tutaj raz jeszcze, najlepiej przy okazji jakiegoś festynu czy sobotniego targu. Wykorzystałbym taką okazję, aby raz jeszcze zrobić zdjęcia wieży z zewnątrz, bo nie do końca jestem z nich zadowolony… Za to wpis polecam Wam gorąco!

Wieża Książęca w Siedlęcinie – podstawowe informacje

Wieża Książęca w Siedlęcinie to jedna z nielicznych, zachowanych w tak dobrym stanie wież rycerskich w Europie! Jest wyjątkowo cennym zabytkiem, wspaniałym pomnikiem średniowiecza, który ocalał do naszych czasów w niemal pierwotnej formie. Obecnie ten wyjątkowy zabytek został udostępniony dla turystów, którzy odkrywając go mogą przejść się m. in. po najstarszych drewnianych stropach w Polsce oraz zobaczyć wyjątkowe, średniowieczne malowidła.

Wznosi się ona na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Bobru, zaledwie kilkadziesiąt metrów od brzegu rzeki. Na turystycznej mapie Dolnego Śląska funkcjonuje już od ponad 20 lat, podczas których zdobyła już kilka wyróżnień, m. in. nagrodę „Liczyrzepa” za najlepszy produkt turystyczny powiatu karkonoskiego (2009) czy tytuł Perły w Koronie województwa dolnośląskiego (2008), co potwierdza nie tylko wyjątkowość tego miejsca, ale również jego atrakcyjność!

Historia budowli

Na podstawie najnowszych badań przyjmuje się, że budowa wieży książęcej w Siedlęcinie rozpoczęła się w 1313 roku z inicjatywy księcia jaworskiego Henryka I. Budowa wieży trwała dwa lata, co udało się oszacować na podstawie niedawnych badań dendrochronologicznych drewnianych konstrukcji. Wzniesiono ją z kamienia i pierwotnie miała cztery kondygnacje (w tym piwnice). Około 1346 roku w głównej sali książęcej wieży powstały ścienne polichromie, ufundowane przez księcia Henryka lub jego następcy Bolko II Małego (Świdnickiego), co podkreśliło reprezentacyjny charakter warowni, którą wzniesiono najprawdopodobniej jako rezydencję myśliwską, zlokalizowaną pośród lasów Doliny Bobru.

Kilkadziesiąt lat później, około 1368 roku wieżę sprzedała księżna Agnieszka, wdowa po Bolku II a jej nowym właścicielem został rycerz Jenschin von Redern. W rękach jego rodziny wieża książęca w Siedlęcinie pozostawała do połowy XV wieku. Przez kolejne dwa stulecia warownia wielokrotnie zmieniała właścicieli. W tym czasie, dokładnie w 1575 roku, kiedy jej właścicielem był Heinrich von Nimptsch, pożar strawił górne piętra wieży. Odbudowując wieżę po pożarze, podwyższono ją o jedną kondygnację i nakryto nowym, czterospadowym dachem. Zapewne jeszcze w XVI wieku do istniejącej wieży bramnej dostawiono budynek mieszkalny.

W XVIII wieku (choć źródła podają też 2. połowę XVII w.) siedlęciński majątek z wieżą książęcą zakupił Christoph Leopold Schaffgotsch, właściciel m. in. zamku Chojnik. Z racji, że nowi właściciele posiadali większe, okazalsze i wygodniejsze siedziby, Wieża Książęca w Siedlęcinie szybko utraciła rangę rezydencji i pozostała jedynie centrum okolicznych dóbr. Mimo to, najpóźniej na początku XVII wieku budowla została rozbudowana o nowożytny blok kuchenny. Kolejna rozbudowa miała miejsce na przełomie XVIII i XIX wieku, kiedy to obok wieży wzniesiono budynek dworski (oficynę), który przetrwał do dzisiaj. Ponadto, jeszcze w XVIII wieku wieżę przekształcono w spichlerz, ostatecznie zacierając jej rezydencjonalny charakter. Do 1945 roku Wieża Książęca w Siedlęcinie należała do kolejnych przedstawicieli rodu Schaffgotsch, którzy choć nie inwestowali w siedlęciński majątek, wykonywali niezbędne remonty i prace konserwacyjne (głównie pod koniec XIX i na początku XX wieku), odkrywając przy okazji zabytkowe polichromie (odkryte ok. 1880-1890 r.). Po II wojnie światowej Wieża Książęca w Siedlęcinie niszczała i aż do końca XX wieku, nie miała należytej opieki… Sytuacja poprawiła się od 2001 roku, kiedy to wieża stała się własnością fundacji „Zamek Chudów”, która to przez kilka lat prowadziła prace remontowe i zabezpieczające, umożliwiając udostępnienie budowli zwiedzającym. Od 2006 roku wieżę można zwiedzać, a dodatkowo w dalszym ciągu prowadzone są w niej badania archeologiczne, naukowe oraz prace remontowe.

Wieża Książęca w Siedlęcinie – lokalizacja na mapie

Wieża Książęca znajduje się w niewielkiej dolinie, niedaleko mostu na Bobrze w centrum Siedlęcina, miejscowości położonej na Dolnym Śląsku, ok. 5 km na północny-zachód od Jeleniej Góry.

Od stolicy Dolnego Śląska – Wrocławia dzieli ją ok. 95 km. Jeszcze dalej jest do miast wojewódzkich, regionów sąsiadujących z Dolnym Śląskiem, np. Zielonej Góry – 110 km, Opola – 160 km czy Poznania – 185 km. Zdecydowanie bliżej jest do popularnych miejscowości wypoczynkowych u podnóża Karkonoszy, m. in. Szklarskiej Poręby, Karpacza, Kowar czy Świeradowa- Zdrój.

Poznajcie siedlęcińską wieżę!

Zapraszam Was do najlepiej zachowanej w Polsce, średniowiecznej wieży mieszkalno-obronnej, czyli Wieży Książęcej w Siedlęcinie. To nie tylko cenny zabytek, rzadko spotykana obecnie konstrukcja ale również ciekawa atrakcja turystyczna, którą udało mi się odwiedzić podczas moich mikropodróży!

Oprócz tego, że jest cennym zabytkiem i ciekawą atrakcją, w jej murach odbywają się również wystawy czasowe, warsztaty rękodzielnicze, kulinarne, koncerty a także średniowieczne festyny i turnieje rycerskie (dwa ostatnie oczywiście pod jej murami a nie we wnętrzach). Póki co, poznajcie ją w bardziej codziennym, równie pięknym wydaniu!

Wieża Książęca w Siedlęcinie z bliska!

Wieża Książęca w Siedlęcinie to dominująca, najcenniejsza i najważniejsza budowla, tak naprawę zwartego zespołu zabudowań, tworzącego wspólnie siedlęcińską warownię. Najbardziej wyróżniającą i najwyższą budowlą jest oczywiście średniowieczna wieża, która w dużej mierze zachowała swój pierwotny wygląd. Wzniesiona została w XIV w. z kamienia na planie prostokąta (20 x 14,5 m) a jej mury mają grubość nawet 3 metrów!

To wokół niej rozrastała się pozostała część warowni, którą pokrótce przybliżę nim zabiorę Was do średniowiecznych wnętrz samej wieży.

Oficyna

Od południa do Wieży Książęcej w Siedlęcinie przylega budynek barokowego dworu, zwanego tez oficyną. Wzniesiono go na przełomie XVIII i XIX wieku, na miejscu dawnych budynków: bramnego i mieszkalnego. Pod koniec XIX wieku przebudowano go, nadając mu dzisiejszą formę. Budynek dawnego dworu składa się z budynku głównego, łącznika z wieżą oraz budynku zachodniego.

To właśnie jego brama jest głównym wejściem do wnętrza wieży, a w samym budynku zlokalizowano sklepik i kasę biletową. Ale o tym za chwilę, wcześniej jeszcze kilka informacji o pozostałych zakątkach na zewnątrz wieży.

Dziedziniec

Z racji, że budynek oficyny składa się z trzech skrzydeł i w rzucie tworzy zarys litery „C”, wewnątrz niego znajduje się niewielki dziedziniec. Wyłożony jest na całej powierzchni kamieniem a mimo tego, rośnie na nim potężna lipa.

Rośnie ona tuż przy schodach wejściowych do samej wieży książęcej. Do końca nie wiadomo ile liczy sobie lat, ale jednego jestem pewien – jest stara, ogromna i w bardzo dobrej kondycji!

Lipa sądowa i folwark

Wiekowa lipa na dziedzińcu, to jednak nie największe drzewo w obrębie siedlęcińskiej warowni. Przed budynkiem oficyny, rośnie jeszcze potężniejsza lipa, nazywana też Lipą Sądową (podobno pod jej koroną wydawano wyroki). W sumie nie wiadomo czy to jedno drzewo, czy kilka wyrastających praktycznie z tego samego miejsca. Nie zmienia to faktu, że przed warownią rośnie dostojne i pomnikowe drzewo, wzmiankowane po raz pierwszy na przełomie XVI/XVII wieku, które co ciekawe oficjalnie nie jest pomnikiem przyrody…

Dawniej warownię otaczała fosa, zasilana wodą z pobliskiego Bobru. Miała ona nawet kilkanaście metrów szerokości! Dzisiaj w połowie jest już zasypana, ale od północnej i wschodniej strony nadal jej koryto jest pełne wody. Dalej na południe znajdziecie dawne zabudowana folwarczne (obecnie w różnym stanie), pomiędzy którymi zlokalizowano parking. Co tydzień w sobotę odbywa się na nim targ rolniczo – rzemieślniczy, pełen regionalnych przysmaków, wytwarzanych przez miejscowych rolników, rzemieślników i pasjonatów.

Wnętrza rodem ze średniowiecza!

Kiedy już zaparkujecie na dawnym podzamczu, przejdziecie przez oficynę i niewielki dziedziniec, będziecie mogli wejść po kamiennych schodkach przez gotycki ostrołukowy portal, do wnętrza Wieży Książęcej w Siedlęcinie. Tutaj dopiero poczujecie prawdziwy średniowieczny klimat oraz doświadczycie prawdziwej wyjątkowości tego miejsca!

Po przekroczeniu progu wieży znajdziecie się na jej parterze, jednej z 5 kondygnacji obecnej wieży. Dawniej dwie najniższe kondygnacje były przeznaczone na pomieszczenia gospodarcze, na wyższych pietrach natomiast mieszkali właściciele wieży (ostatnie piętro dobudowano dopiero po pożarze w XVI w.). Na parterze dzisiaj znajduje się wystawa znalezisk archeologicznych oraz w sala kinowa, w której prezentowany jest w zapętleniu bardzo ciekawy (serio!) film o historii wieży i badaniach w niej prowadzonych. Schodząc do piwnic, będziecie mogli wejść do dwóch ciemnych i wilgotnych pomieszczeń, które dawniej pełniły role magazynów a jedno z nich być może również łaźni.

Piętra książęcej wieży to zazwyczaj duże przestrzenie, w których nie zachowały się dawne podziały na mniejsze pomieszczenia mieszkalne. Ciekawostką są zlokalizowane niemalże za każdym razem w innym miejscu schody, tworzące swoisty „labirynt”, szczególnie dla najmłodszych. Zwiedzając je warto zwrócić uwagę na grubość ścian, którą świetnie ukazują wnęki okienne, w tym te najbardziej nietypowe – tzw. sedilia, służące dawniej np. do odpoczynku czy poufnych rozmów. Na ostatnim piętrze znajduje się wystawa zakładek książkowych, które naprawdę trudno zliczyć i obejrzeć wszystkie! Możemy wejść również na ostatni poziom wieży, czyli dach aby przejść się pod XVI-wieczną, drewnianą konstrukcją dachu.

Warto pamiętać również, że przechadzając się poszczególnymi piętrami, stąpamy po najstarszych drewnianych stropach w Polsce! Powstały one w dużej mierze podczas budowy wieży w latach 1313-1315. Kawał historii!

Galeria

Niestety większość pomieszczeń i przestrzeni wewnątrz Wieży Książęcej w Siedlęcinie jest pusta. Nadal czekają one na nowe, turystyczne zagospodarowanie, które patrząc na dotychczasowe dokonania obecnych Właścicieli wieży, na pewno się pojawi i jeszcze bardziej je uatrakcyjni. Mimo tego, są one niezwykle klimatyczne i niecodzienne, świetnie oddające ducha średniowiecza. Oto kilka kolejnych zdjęć, które zrobiłem podczas mojej wizyty w tym miejscu!

Równie pięknie jest za oknem. Z niewielkich otworów możecie oglądać widok na Siedlęcin ale także rzekę Bóbr i okalające wieżę okolice wzgórza oraz niskie pasma górskie. Doskonale widoczny jest również pobliski kościół pw. św. Mikołaja, z charakterystycznym zwieńczeniem wieży w formie cebulastego, neobarokowego hełmu. Wybudowany został prawdopodobnie na początku XIV wieku, podobnie ja Wieża Książęca w Siedlęcinie.

Wróćmy jednak z powrotem do wnętrza wieży, a dokładnie na 2. piętro budowli.

Skarb Wieży Książęcej w Siedlęcinie – średniowieczne malowidło

To właśnie na 2. piętrze Wieży Książęcej w Siedlęcinie w tzw. Wielkiej Sali, znajduje się największa atrakcja i zapewne też najcenniejszy skarb warowni – średniowieczne malowidła z XIV wieku. To jedyne na Śląsku, tak dobrze zachowane i prezentujące tak wysoką klasę artystyczną, średniowieczne malowidła ścienne, ponadto uznawane za najstarsze w Polsce malowidła ścienne o tematyce świeckiej.

Wykonano je w technice al secco (farba nakładana na wyschnięty tynk, odwrotnie jak w przypadku popularniejszych później fresków, gdzie farbę nakładało się na mokry tynk). Zajmują ponad 33 m² powierzchni i przedstawiają głównie sceny z życia sir Lancelota, jednego z rycerzy Okrągłego Stołu. Ukazują one m. in. jego romans z królową Ginewrą a wzbogacone są kilkoma przestawieniami o charakterze religijno-moralizatorskim. Absolutny unikat na skalę Europy, przyrównywany do cyklu fresków na zamku Rodenegg w Tyrolu. W 2006 roku poddano je kompleksowej renowacji.

Pomyślano również o najmłodszych gościach!

Choć Wieża Książęca w Siedlęcinie nie wydaje się atrakcją dla dzieci, są one w niej bardzo mile widziane! Byliśmy bardzo zaskoczeni kiedy we wnętrzach wieży znaleźliśmy kilka atrakcji dla dzieci, w tym kącik artystyczny w sali kinowej, dzięki któremu mogliśmy obejrzeć spokojnie film o historii wieży.

Poza nim, jeszcze w jednym pomieszczeniu urządzono artystyczną przestrzeń (znacznie większą), z której jak się okazało chętnie korzystają dzieci, nawet takie 50-letnie:) Oprócz tego w przestrzeniach wieży rozstawiono wesołe krasnale, które trzymają pewne wskazówki do jednej z gier plenerowych, przygotowanych dla najmłodszych zwiedzających.

Każdy z Was może też skorzystać również z „Przewodnika dla dzieci (mniejszych i większych)”, który dostępny jest na stronie internetowej Wieży Książęcej w Siedlęcinie. Warto go sobie wydrukować wcześniej, bo na pewno będzie doskonałą pomocą do ciekawego zwiedzenia wieży w rodzinnym gronie. Wprawne oko wypatrzy również Sówkę, figurkę wykonaną przez miejscowego artystę Macieja Wokana, które znajdziecie również w innych ciekawych miejscach Karkonoszy i ich okolic.

OKAZJA

Tylko na kierunkowo.pl!

Wyjątkowy e-book „MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!

POBIERZ BEZPŁATNY ROZDZIAŁ

Praktyczne informacje – Wieża Książęca w Siedlęcinie

Na koniec moich blogowych wpisów, standardowo garść praktycznych informacji i wskazówek, które pomogą Wam dotrzeć i zobaczyć to miejsce.

Komunikacja i dojazd

Siedlęcin to miejscowość położona nieco na uboczu, przez co nie przebiegają przez nią żadne istotne szlaki komunikacyjne. Najbliższa linia kolejowa i znacząca droga, przebiega ok. 5 km od Siedlęcina (DK3 i DK30 oraz linia kolejowa nr 274). Z komunikacji publicznej do miasteczka docierają jedynie autobusy m. in. MZK Jelenia Góra, PKS Tour Jelenia Góra czy PKS Voyager z Lubania. Najbliższy przystanek autobusowy znajduje się przy moście na Bobrem (skrzyżowanie ul. Długiej i Górnej; 50°56’00.2″N 15°41’08.3″E). Nie zaskoczę Was, jeżeli przyznam wprost, że najwygodniej dojechać pod mury Wieży Książęcej w Siedlęcinie własnym samochodem.

Parking – Wieże Książęca w Siedlęcinie

Odwiedzający wieżę w Siedlęcinie mogą wjechać na teren podzamcza (pomiędzy zabudowania folwarczne); wjazd przez bramę główną od ulicy Długiej (50°56’01.5″N 15°41’08.7″E). Parkowanie jest bezpłatne a ilość miejsca całkiem spora (parking nie jest wytyczony).

Bilety i zwiedzanie

Wieża Książęca w Siedlęcinie otwarta jest codziennie, za wyjątkiem pojedynczych dni w roku. Aktualne godziny otwarcia (różne w zależności od miesiąca) znajdziecie na stronie internetowej wieży. Wstęp do wieży jest płatny, bilety nie są drogie (normalny – 15 zł, ulgowy – 10 zł; stan na 2024 r.) i dodatkowo w sprzedaży dostępne są jeszcze korzystniejsze cenowo bilety grupowe i rodzinne. Bilety można kupić wyłącznie w kasie, w budynku oficyny.

Wieżę Książęcą w Siedlęcinie standardowo zwiedza się indywidualnie. Zwiedzanie wieży zajmie Wam ok. 30-40 minut a w poznaniu historii i architektury wieży pomogą Wam tablice informacyjne (są na każdym piętrze) oraz film, który wyświetlany jest w sali kinowej. Oprowadzanie przez przewodnika jest dodatkowo płatne i wymaga wcześniejszej rezerwacji oraz uzgodnienia terminu.

W kasie biletowej znajduje się również mały sklepik z pamiątkami a w pomieszczeniu obok toaleta.

Ciekawe miejsca w okolicy

Siedlęcin położony jest bardzo blisko jednego z najatrakcyjniejszych turystycznie obszarów Dolnego Śląska. Rzut beretem spod Wieży Książęcej w Siedlęcinie do niezwykle urokliwego gościńca PTTK Perła Zachodu i największego miasta okolicy, ze zjawiskową starówką – Jeleniej Góry, w której polecam odwiedzić również nowość – Kolejkowo Modelarnię oraz Cieplice – dzielnice uzdrowiskową. Dalej na południe jest jeszcze bardziej ciekawie! Czekają na Was tam takie miejsca jak np. GIGANTEI – Karkonoski Park Ducha Gór, Huta Szkła Kryształowego Julia, niezwykle widokowy Zamek księcia Henryka czy wspomniany już wcześniej Zamek Chojnik!

Z Siedlęcina jest zaledwie kilkanaście kilometrów do Karkonoszy, najwyższego pasma Sudetów, które słyną z przepełnionych atrakcjami kurortów, będących też doskonałymi miejscami wypadowymi w góry, takich jak np. Szklarska Poręba czy Karpacz. Ciekawym kierunkiem dla poszukiwaczy górskiej przygody będą również Góry Sokole, położone na wschód od Jeleniej Góry w malowniczych Rudawach Janowickich. Więcej ciekawych miejsc i atrakcji w tych stronach znajdziecie na tworzonej przeze mnie mapie atrakcji turystycznych a także interaktywnych mapach atrakcji, które znajdziecie w moim blogowym sklepie.

AUTOPROMOCJA

Szukasz atrakcji w tej okolicy? Nie trać czasu! Znajdź je wszystkie ma mojej mapie atrakcji! Ponad 110 atrakcji i ważnych punktów w Karpaczu, Kowarach i ich najbliższych okolicach!

SPRAWDZAM