Zamek księcia Henryka w okolicach malowniczego zbiornika wodnego Sosnówka, to jeden z najlepszych punków widokowych okolic Karkonoszy i Dolnego Śląska. Romantyczny zamek nadal jeszcze nie jest bardzo znany i popularny, choć z roku na rok odwiedza go coraz większa liczba turystów, czemu absolutnie się nie dziwię. Widoki z zamkowej wieży są po prostu obłędne i jak najbardziej zasługują na pokonanie kilkusetmetrowego podejścia, które w samo w sobie będzie miłą przygodą! Dolnośląski zamek księcia Henryka to również świetna propozycja na rodzinna wędrówkę po górach, nawet z dziecięcym wózkiem. Poznajcie to pełne uroku miejsce z mojego wpisu!
Zamek księcia Henryka – podstawowe informacje
Zamek księcia Henryka na szczycie Wzgórza Grodna, to zamek, który nigdy nie był warownią a powstał aby dodać uroku i nutki romantyzmu książęcej rezydencji w Staniszowie. Jest jednym z najlepszych punktów widokowych Dolnego Śląska, który zachęca do odwiedzenia również swoja dostępnością i prostymi trasami dojścia.
Historia
Historia zamku nie przypomina historii innych warowni Dolnego Śląska, bo wzniesiony na początku XIX wieku nad Staniszowem i Sosnówką zamek, nigdy nie był warowną twierdzą. Ufundował go Henryk XXXVIII von Reuss, właściciel pobliskiego majątku w Staniszowie, który otrzymał jako ślubny posag od swojej żony – Henrietty von Smettau. Powstanie zamku było zapewne wynikiem ówczesnej romantycznej mody na tego typu budowle, której być może uległ książę Heinrich. Niektórzy autorzy publikacji o nim, wspominają również o innym powodzie jego powstania. Książę Henryk miał być… zazdrosny o Zamek Chojnik, należący do rodu Schaffgotschów i z tego powodu miał kazać postawić swój zamek.
Budowa zamku rozpoczęła się w 1806 roku i trwała długie lata. W 1818 roku wzniesiono wieżę, do której przylegała niewielka przybudówką. Początkowo zameczek pełnił role domku myśliwskiego i wieży widokowej. W 1841 roku zamek przebudował jego kolejny właściciel – książę Henryk XII. nadając mu ostateczny kształt widoczny do dzisiaj. Ostatecznie zamek składał się z okrągłej wieży z przylegającym do niej dwukondygnacyjnym budynkiem z Salą Myśliwską. Ukończona budowla przypominała ruinę średniowiecznej warowni, o czym marzył książę Henryk od imienia którego nazwano zamek Heinrichsburg (Zamkiem Henryka). Zamek księcia Henryka wkomponowany został w rozległy park krajobrazowy ze ścieżkami, alejkami spacerowymi i ozdobną roślinnością, którego centrum był pałac w Staniszowie. Zamek oraz otaczający go teren był popularnym miejscem wędrówek turystów i spacerów kuracjuszy z pobliskich Cieplic.
Choć staniszowski majątek pozostawał w rodzinie von Reuss aż do 1945 roku, niestety zamek już od lat 20. XX-wieku był opuszczony, niszczał i pozostawał w ruinie. Zniszczenia dopełniły się w latach 60-tych, kiedy zniszczono schody prowadzące na wieżę oraz obie izby w dobudówce, pozostawiając wyłącznie pionowe części budowli w opłakanym stanie. Obecnie zamek znajduje się w rekach prywatnego właściciela, który w latach 2015-2016 przeprowadził remont i ponownie udostępnił zamek dla turystów.
Wzgórze Grodna
Wzgórze Grodna (506 m n.p.m.) jest najwyższym wzniesieniem Wzgórz Łomnickich, górującym od wschodniej strony nad miejscowością Marczyce, a od południa nad Sosnówką. Od dawna wspominano o tym miejscu, jako doskonałym punkcie widokowym. Wzgórze w większości porasta las liściasty, pośród którego wznosi się Zamek księcia Henryka. Wzniesienie zaliczane jest do Korony Sudetów Polskich.
Lokalizacja
Zamek księcia Henryka położony jest pomiędzy miejscowościami Sosnówka, Staniszów i Marczyce na terenie Kotliny Jeleniogórskiej na Dolnym Śląsku.
Od stolicy regionu – Wrocławia, dzieli go ok. 95 kilometrów. Znacznie bliżej jest za to do popularnych miast turystycznych w tej okolicy: Karpacza – 6 km, Jeleniej Góry – 8 km i Szklarskiej Poręby – 14 km.
Komunikacja i dojazd
Zamek księcia Henryka położony jest w pewnej odległości od ważnych szlaków transportowych. Najbliższe stacje kolejowe to Jelenia Góra Cieplice i Jelenia Góra Sobieszów, znajdujące się kilka kilometrów od zamku. W pobliże zamku możecie dojechać za to komunikacja autobusową, obsługiwaną przez PKS Tour Jelenia Góra i MZK Jelenia Góra. Optymalnym rozwiązaniem jest wysiąść na jednym z przystanków w Sosnówce. Najwygodniej jednak dotrzeć pod zamek księcia Henryka własnym samochodem. Przez Sosnówkę i Marczyce przebiega droga wojewódzka nr 366, która łączy się z najważniejsza trasą w okolicy – drogą krajową nr 3. Od strony Staniszowa możecie dojechać drogami lokalnymi.
Parking – Zamek księcia Henryka
Najbardziej popularnym miejscem parkingowym w okolicy Zamku księcia Henryka jest parking w Sosnówce, będący wykoszoną polaną (obecnie bardziej już klepiskiem) przy ulicy Złoty Widok. Parking pomieści kilkadziesiąt samochodów a parkowanie na nim jest bezpłatne.
W Marczycach i Staniszowie nie ma wyznaczonych parkingów dla turystów zwiedzających do zamku. Pozostaje jedynie parkowanie na poboczach dróg.
Bilety, cennik i zwiedzanie
Zamek księcia Henryka można zwiedzać od maja do października w każdy dzień tygodnia w określonych godzinach. Zwiedzanie w sezonie zimowym możliwe jest po wcześniejszym umówieniu. Wstęp do zamku i na wieżę widokową jest płatny. Bilety nie są drogie i można je kupić w kasie biletowej na wejściu do zamku. Warto mieć ze sobą gotówkę, ponieważ nie zawsze jest możliwość płatności kartą. Opłaty za wstęp przeznaczane są dalszy remont zamku. Szczegóły dotyczące godzin otwarcia i aktualnych cen biletów znajdziecie na stronie internetowej zamku.
Tylko na kierunkowo.pl!
Wyjątkowy e-book “MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!Poznajcie Zamek księcia Henryka w Marczycach
Zamek księcia Henryka z roku na rok staje się coraz bardziej znaną atrakcja okolic Karpacza i Szklarskiej Poręby, do którego przybywa coraz więcej turystów, spragnionych pięknych widoków. Wzniesiona na szczycie wzniesienia romantyczna imitacja gotyckiego zamku, dodaje temu miejscu jeszcze bardziej nastrojowego i wyjątkowego charakteru oraz poetyckiej symboliki.
Ale aby raczyć się widokami, najpierw trzeba wejść na szczyt Grodna. Jak widzicie na moim zdjęciu, można się zmęczyć i spocić na tym krótkim podejściu, szczególnie idąc tym bardziej wymagającym szlakiem od strony Sosnówki.
Trasa i szlaki do zamku
Pod zamek księcia Henryka możecie dotrzeć z trzech kierunków: ze Staniszowa (szlak żółty), Marczyc (szlak niebieski) i Sosnówki (szlak żółty). Wszystkie te opcje nie są długie i każde z nich zajmuje od kilkunastu minut do około pół godziny. Żadna z tras nie należy do szczególnie wymagających (pamiętajcie, że kolor szlaku nie informuje o jego trudności – więcej dowiecie się we wpisie: Szlaki turystyczne. Kolory, oznaczenia i najważniejsze trasy) a najtrudniejszy wydaje się odcinek żółtego szlaku od strony Sosnówki.
Szlaki prowadzące do zamku księcia Henryka są bardzo dobrze oznaczone a ich pokonanie nie powinno stanowić większego. Dodatkowo na podejściu od strony Sosnówki wyznaczono dodatkową trasę (bardziej płaską i odrobinę dłuższą), którą zgodnie z oznaczeniem pokona się nawet wózkiem dziecięcym.
Wejście żółtym szlakiem (krótsza trasa)
Jesienią 2023 roku ku zamkowi Henryka wyruszyłem żółtym szlakiem od strony Sosnówki, parkując wcześniej samochód na parkingu przy ul. Złoty Widok. Jest to najpopularniejsza droga do zamku księcia Henryka, która dla jeszcze większej dostępności została poprowadzona poza szlakiem nieco prostszym terenem (informuje o tym tabliczka na rozdrożu). Trasę wybraną przeze mnie widzicie na poniższej mapie.
Startem był dla mnie wspomniany już parking, od którego trasa prowadzi początku asfaltową drogą by po kilkuset metrach zamienić się w leśną ścieżkę wysypaną tłuczniem. Po minięciu rozwidlenia tras, dalej żółty szlak prowadzi lasem po nieutwardzonej leśnej ścieżce. Im bliżej szczytu tym szlak robi się bardziej kamienisty, stromy i wymagający. Najtrudniejszy odcinek nie jest jednak długi, dlatego bez problemu pokonają go nawet dzieci (my przeszliśmy go z 5-latkiem). Po koniec podejścia zauważycie pomiędzy drzewami zarys bryły zamku.
Zamek księcia Henryka bez tajemnic!
Po kilkudziesięciu minutach podejścia stajemy pod murami XIX-wiecznego zameczku. Nie jest to budynek o imponujących rozmiarach ale za to wrażenie robi jego usytuowanie. Zamek wzniesiono na planie kwadratu, wymurowano go z cegły i dużych nieregularnych kamieni tworząc zwartą, dwukondygnacyjną bryłę z okrągłą wieżą.
Wyjątkowego charakteru dodają mu ozdobne blanki wieńczące wieżę oraz szczyty a także nieregularne otwory okienne o różnych formach zwieńczenia. Również wejście do zamku zostało zwieńczone w gotyckim stylu.
Wnętrza
A skoro już wspomniałem o wejściu, to wejdźmy do wnętrza zamku. Od razu za progiem znajduje się kasa biletowa, za nią zaczynają się kręcone schody na wieżę a obok można wejść do pomieszczenia na parterze.
We wnętrzach zamku znajdują się tylko pojedyncze eksponaty czy tablice. Kręconymi schodami możemy dojść również do drugiego z pomieszczeń, znajdującego się na piętrze. Pomieszczenia te są głównie wykorzystywane do organizacji rożnych imprez, spotkań i warsztatów organizowanych w zamkowych murach.
Punkt widokowy na wieży
Odbudowane w 2016 roku spiralne, metalowe schody umożliwiają jednak przede wszystkim wejście na szczyt zamkowej wieży, czyli najlepszego punktu widokowego w tym miejscu. Mimo, że wieża liczy sobie 15 metrów wysokości, dzięki murowanym blankom i metalowym poręczom, można bezpiecznie podziwiać stąd rozległą panoramę na okolicę.
A jest co oglądać, bo zamek księcia Henryka położony jest zaledwie 10 kilometrów od najwyższej grani Karkonoszy, praktycznie tuż nad wodami zbiornika Sosnówka.
Widoki na okolice i Karkonosze
Muszę Wam przyznać, że widok z zamku księcia Henryka to jedna z piękniejszych panoram, jakie można zobaczyć odwiedzając Sudety Zachodnie! Całe Karkonosze, od Przełęczy Okraj aż do Kocierza jak na dłoni. Doskonale widać stąd Śnieżkę, Wielki Szyszak, Śnieżne Kotły czy Szrenicę. Wprawne oko wypatrzy również Wysoki Kamień w Górach Izerskich czy Zamek Chojnik – być może przyczynę powstania zamku księcia Henryka.
Oprócz pobliskich pasm górskich i szczytów z wieży zamkowej widać również pobliskie miejscowości, m. in. Sosnówkę, Podgórzyn, Marczyce czy Sobieszów. Jednak uroku i malowniczości temu widokowi dodaje przede wszystkim położony poniżej zbiornik Sosnówka, który powstał zaledwie kilkadziesiąt lat temu, dokładnie w 2001 roku.
Otoczenie zamku
Miłe chwile z piękną panoramą przed oczami możecie spędzić również w innych miejscach wokół zamku, niż tylko wieża widokowa. Przed zamkiem znajdziecie kilka stołów i ławek, doskonale nadających się na piknik z Karkonoszami w tle.
Z drugiej strony zamku znajdziecie kilka dodatkowych stołów (świetnie sprawdzą się dla większej grupy), miejsce na ognisko czy niewielką ścieżkę linową.
Punkt widokowy przy parkingu
Przedsmak tego co zobaczycie z zamkowej wieży, będziecie mieli okazję zobaczyć już z okolic parkingu w Sosnówce. Z ulicy Złoty Widok rozciąga się – a jakże – prawdziwy Złoty Widok, których zresztą w okolicy nie brakuje (sprawdźcie m. in. Złoty Widok w Michałowicach i Złoty Widok w Szklarskiej Porębie). Zorientowany jest w kierunku zachodnim, przez co na pierwszym planie jest widać zbiornik Sosnówka a za nim m. in. Chojnik, Szerzawę czy Wysoki Kamień.
Widać stąd jednak znacznie więcej ciekawych miejsc w okolicy, które warto odwiedzić. Zapewniam Was, że jeżeli będziecie mieć przy sobie mapę to odkryjecie tutaj jeszcze więcej podróżniczych inspiracji, do mikropodróżowania po okolicy. Wielu kolejnych miejsc nie widać, a również są wart poznania i odwiedzenia.
Mam na myśli m. in. położony u podnóża Śnieżki – Karpacz, położone na uboczu a pełne ciekawych miejsc Kowary, niezwykłą Szklarska Porębę czy wyjątkową Hutę Szkła Julia w Piechowicach, gdzie będziecie mogli osobiście zobaczyć jak powstają przepiękne kryształy cenione na całym świecie! Po więcej podróżniczych inspiracji w tej części Polski zapraszam Was do kategorii zwiedzam Polskę, oczywiście na kierunkowo.pl.
Wykaz źródeł
- oficjalna strona internetowa Zamku księcia Heryka, link, dostęp z dn. 11.02.2024,
- ilustrowany przewodnik z mapami KARPACZ i okolice, wyd. Wydawnictwo Turystyczne PLAN, wydanie XV – 2020r., ISBN 978-83-7868-538-8,
- wpis Zamek Księcia Henryka na stronie www.karkonosze.pl, link, dostęp z dn. 11.02.2024,
- artykuł Zamek Księcia Henryka na Dolnym Śląsku. Cudowne miejsce na wycieczkę. Widoki z wieży są bajeczne! w serwisie www.legnica.naszemiasto.pl, link, dostęp z dn. 11.02.2024,
- wpis Zamek Księcia Henryka z widokiem na Sosnówkę w serwisie www.gazetawroclawska.pl, link, dostęp z dn. 11.02.2024,
- wpis Zamek księcia Henryka na stronie www.koronakarkonoszy.pl, link, dostęp z dn. 11.02.2024,
- wpis Zamek Henryka w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 11.02.2024,
- wpis Grodna (Wzgórza Łomnickie) w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 11.02.2024,
- wpis Sosnówka (zbiornik) w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 11.02.2024,
