Kościół Łaski w Jeleniej Górze

Kościół Łaski w Jeleniej Górze, obecnie Sanktuarium Krzyża Świętego (kościół Podwyższenia Krzyża Świętego) to dawna świątynia protestancka, będąca perłą barokowej architektury sakralnej. Jest ona największą z sześciu świątyń wzniesionych przez protestantów na Śląsku po ugodzie altransztadzkiej z 1707 roku. Została wybudowana w latach 1709–1718 według projektu Martina Frantza, a jej forma nie jest przypadkowa. To niemalże wierna kopia kościoła św. Katarzyny w Sztokholmie, co jest wyrazem wdzięczności wobec Karola XII, króla Szwecji, który wymusił na cesarzu Austrii pozwolenie na budowę tzw. „kościołów łaski” na Dolnym Śląsku.

Kościół Łaski w Jeleniej Górze jest znakomitym przykładem późnobarokowej architektury sakralnej. Wzniesiony na planie krzyża greckiego, zwieńczony imponującą kopułą, mierzy 74 metry długości i 57 metrów wysokości. Jego wnętrze może pomieścić nawet 7000 osób dzięki trzem kondygnacjom drewnianych empor. Znajduje się tu bogato zdobiona ambona, wykonana z jednego bloku piaskowca (1717 r.), oraz monumentalny ołtarz z organami – nietypowo (wbrew tradycji) umieszczonymi w jego centrum. Ściany i sklepienie zdobią XVIII-wieczne freski autorstwa Felixa Antona Schefflera oraz Johanna Franza Hoffmanna.

Kościół usytuowany jest na wschód od centrum miasta i otoczony dawnym cmentarzem, który dziś pełni funkcję parku. To tutaj znajduje się także geograficzny środek Jeleniej Góry oraz współczesne pomniki. Po II wojnie światowej świątynia, pierwotnie ewangelicka, została przekazana katolikom, stając się jednym z ważniejszych obiektów sakralnych regionu.