Pałac w Pawłowicach

Pałac w Pawłowicach nieopodal Leszna to okazała rezydencja magnacka z XVIII wieku. Wzniesiono go w latach 1780-1793 dla Maksymiliana Mielżyńskiego, na miejscu stojącego wcześniej dworu alkierzowego. Za projekt pałacu odpowiadał zyskujący uznanie niemiecki architekt Carl Gotthard Langhans, który był autorem m. in. sławnej berlińskiej Bramy Brandenburskiej, pałacu w Jedlinie-Zdrój czy okazałego pałacu Wallenberg-Pachalych we Wrocławiu. Pałac w Pawłowicach tak naprawdę jest kompleksem budynków, w skład których wchodzą dwie oficyny, półkoliste galerie oraz właściwy pałac.

Pałac bez większych zniszczeń dotrwał do naszych czasów w swojej oryginalnej bryle architektonicznej, będącej jednym z najwybitniejszych klasycystycznych założeń rezydencjonalnych w Wielkopolsce oraz pośród najpiękniejszych budowli II połowy XVIII wieku w Polsce. Bez wahania pałac w Pawłowicach, stawia się obok takich architektonicznych perełek jak pałac w Śmiełowie czy magnacka rezydencja w Rogalinie, do której jest moim zdaniem bardzo podobny. Dzięki niewielkim zniszczeniom na przestrzeni wieków, w pałacu zachował się oryginalny, przepiękny wystrój oraz pojedyncze elementy wyposażenia (większość zrabowano podczas II wojny światowej, w tym ok. 10 tys. pięknie oprawionych woluminów z biblioteki Mielżyńskiego). Za wystrój wnętrz odpowiadał nadworny architekt króla Stanisława Augusta Poniatowskiego – Jan Chrystian Kamsetzer. Najbardziej okazałym pomieszczeniem we wnętrzach pałacu jest Sala Kolumnowa, będąca jednocześnie jego największą salą.

Przed pałacem znajduje się rozległy dziedziniec, ograniczony półkolistymi zabudowaniami pałacu z honorowym podjazdem od głównej drogi. Za pałacem w latach 80. XVIII wieku założono rozległy park (12 ha) o regularnej formie, która dzisiaj jest już mało widoczna.

Obecnie Pałac Mielżyńskich w Pawłowicach jest własnością Zootechnicznego Zakładu Doświadczalnego, który jest filią Instytutu Zootechniki z Krakowa.