Kowary to malownicze miasteczko u podnóża Karkonoszy, które z roku na rok staje się coraz popularniejszym kierunkiem turystycznym. Atrakcje, jakie możecie odwiedzić zahaczając o Kowary to doskonałe propozycje na przeżycie wyjątkowej przygody i zebranie kolejnych wspaniałych wspomnień. Aby wybrać te, które będą najciekawsze dla Was warto poznać niemal wszystkie atrakcje w Kowarach, które zebrałem dla Was w właśnie w tym wpisie. Moim zdaniem, Kowary dzięki swojemu bogatemu dziedzictwu historycznemu oraz atrakcyjnej ofercie turystycznej są miejscem, które warto odwiedzić, by poznać historię regionu oraz cieszyć się pięknem Karkonoszy.
Kowary – podstawowe informacje
Kowary, położone nad rzeką Jedlicą u podnóża Karkonoszy, to urokliwe miasteczko o głęboko zakorzenionej historii sięgającej średniowiecza. Historia osadnictwa w tych okolicach sięga wczesnego średniowiecza i walońskimi poszukiwaczami złota i kamieni szlachetnych. Pierwsze pisane wzmianki o Kowarach pochodzą z XII wieku, kiedy to rozwijała się tu mała osada górnicza, znana głównie z wydobycia rud miedzi i żelaza. Z biegiem czasu miasto rozwijało się, stając się ważnym ośrodkiem górnictwa i przemysłu hutniczego w regionie. W 1513 roku Kowary uzyskały prawa miejskie.
W kolejnych latach miasta słynęło z produkcji broni palnej, którą zamawiał u tutejszych rusznikarzy nawet sam Król Zygmunt August. W XVII wieku wojna trzydziestoletnia zahamowała rozwój miasta i zakończyła okres świetności kowarskiego górnictwa. W kolejnych stuleciach w mieście rozwijało się tkactwo i włókiennictwo. Po I wojnie światowej ponownie w Kowarach otwarto kopalnie i ponownie zaczęto wydobywanie rud żelaza a od 1927 roku rozpoczęto również wydobycie rudy uranu. Po II wojnie światowej w 1945 roku miasto włączono do Polski, a jego dotychczasowych mieszkańców wysiedlono do Niemiec. Po wojnie wznowiono wydobycie uranu, co było ukrywane w ścisłej tajemnicy i pod przykrywką kopalni żelaza. Potajemne wydobywanie rud uranu miało miejsce głównie w latach 40-50. XX-wieku i służyło radzieckiej atomistyce. W okresie PRL-u w Kowarach rozwijał się głównie przemysł wydobywczy, maszynowy i włókienniczy z perłą przemysłu PRL-u – Kowarska Fabryka Dywanów na czele. W ostatnich latach, Kowary i jego atrakcje stworzyły zyskujący popularność kierunek turystyczny. Miasto jest idealnym punktem wypadowym dla miłośników górskich wędrówek, ze względu na bliskość szlaków turystycznych prowadzących przez Karkonosze.
Lokalizacja
Miasto Kowary położone jest w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego pomiędzy pasmami górskimi Rudaw Janowickich i Karkonoszy, około 5 kilometrów na północny wschód od Karpacza.
Od stolicy regionu – Wrocławia, Kowary oddalone są o ok. 90 km. Natomiast od stolic sąsiednich regionów Karpacz dzieli kolejno: ok. 130 km od Zielonej Góry, ok. 150 km od Opola i ok. 190 km od stolicy Wielkopolski – Poznania.
Komunikacja, dojazd i parking
Kowary położone są południowo-wschodniej części Kotliny Jeleniogórskiej, nieco na uboczu od głównych szlaków komunikacyjnych w regionie. Przez miasto nie przebiega żadna czynna linia kolejowa, więc nie dotrzecie do niego pociągiem (w najbliższych latach planowana jest rewitalizacja linii i przywrócenie połączeń kolejowych). Nieco lepiej wygląda sieć drogowa, ponieważ przez Kowary przebiegają aż dwie drogi wojewódzkie (DW366 i DW367), krzyżujące się w północnej części miasta.
Takie uwarunkowania sprawiają, że do miasta możemy dojechać jedynie komunikacją autobusową lub własnym samochodem. Połączenia autobusowe do Kowar realizuje m. in. PKS Tour Jelenia Góra Sp. z o.o. oraz prywatni przewoźnicy.
Parkowanie w Kowarach
Kowary to nie Karpacz, dlatego też nie powinniście mieć tutaj większych problemów z zaparkowaniem. Oto przykładowe parkingi z których możecie skorzystać:
- parking przy ul. Stanisława Staszica (bezpłatny, ok. 100 m od Urzędu Miasta),
- parking przy sklepie „Biedronka” na ul. Kazimierza II Jagiellończyka (bezpłatny, ok. 250 m od Urzędu Miasta),
- parking w ciągu ul. Leśnej (bezpłatny, ok. 320 m od Urzędu Miasta),
- parking przy jednej z atrakcji Kowar – Parku Miniatur (bezpłatny, ok. 520 m od Urzędu Miasta).
Oczywiście to tylko 4 przykładowe parkingi, w mieście znajdziecie znacznie więcej miejsc do zaparkowania.
Tylko na kierunkowo.pl!
Wyjątkowy e-book „MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!Poznajcie największe atrakcje Kowar!
Do Kowar dotarłem podczas kilkudniowej, rodzinnej mikropodróży do Karpacza i jego okolic, która miała miejsce jesienią 2023 roku. Spośród kilkudziesięciu miejsc które planowałem odwiedzić były również Kowary, których atrakcje bardzo mnie zaciekawiły. Lubię zresztą kierunki i miejsca, które nadal mało znane i popularne, bo często okazują się ukrytymi perełkami!
Trochę tak było z Kowarami, o których czytałem wiele dobrego ale zawsze stało w cieniu Karpacza. Czy słusznie? Przekonajcie się sami i poznajcie miejsca i atrakcje, do których warto wstąpić odwiedzając Kowary.
Zwiedzanie miasta
Władze miasta wiedzą, że z roku na rok popularność miasta i ruch turystyczny rośnie, dlatego też przygotowano dla nich nie tylko ciekawe atrakcje w Kowarach ale też elementy informacji turystycznej, dzięki którym poznanie tego miasta i jego najciekawszych zakątków będzie dużo prostsze.
Wypatrujcie szczególnie bezowych tablic (pierwsze zdjęcie powyżej), które znajdziecie zarówno jako wolnostojące tablice oraz plansze przymocowane do ścian najciekawszych budynków miasta.
Kowary – najciekawsze atrakcje
Czas przybliżyć to co najciekawszego możecie znaleźć w tym mieście, położonym u podnóża Karkonoszy. Kowary to malownicza miejscowość, a jej najciekawsze atrakcje powinny zachwycić Was równie mocno jak i mnie.
To niepozorne miasto, często pomijane przez wielu turystów podążających do Karpacza skrywa w sobie prawdziwe perełki – w tym jeden ze ZŁOTYCH KIERUNKÓW kierunkowo.pl!
Muzeum Sentymentów
Na terenie dawnej fabryki dywanów w Kowarach – perełki PRL-owskiej gospodarki funkcjonuje absolutnie unikatowe Muzeum Sentymentów. To wyjątkowa ekspozycja stworzona z tysięcy pamiątek po okresie PRL-u oraz latach 90. XX-wieku, która dla zwiedzających jest najprawdziwszym wehikułem czasu! Miejsce to powstało z inicjatywy jednego człowieka, który stale opiekuje się swoim muzeum, pozyskuje nowe eksponaty i uatrakcyjniana ekspozycję, dzięki czemu odwiedziny w tym miejscu będą dla Was niesamowitą przygodą i powrotem do lat młodości i dzieciństwa. Nie jest to jednak muzeum PRL-u… Muzeum unika tematów politycznych i chce być przede wszystkim miejscem wywołującym radość i uśmiech na twarzach każdego, kto z nutką nostalgii wspomina dawne czasy.
Miejsce to zdobyło tytuł „ZŁOTY KIERUNEK 2023” w rankingu atrakcji turystycznych kierunkowo.pl.
Więcej o tym niezwykłym muzeum przeczytacie w osobnym wpisie na kierunkowo.pl – Muzeum Sentymentów w Kowarach. Pamiętasz to?!
Park Miniatur Zabytków Dolnego Śląska
Tuz obok przybliżonego wyżej muzeum znajduje się kolejna wilka atrakcja miasta – Park Miniatur Zabytków Dolnego Śląska. To jeden z najpiękniejszych w kraju parków miniatur, który pośród pięknej zieleni skrywa około 90 miniaturowych budowli, ukazując piękno zabytków Dolnego Śląska i nie tylko! Zapewniam Was, że będziecie pod wrażeniem miniaturowej Śnieżki, ogromnej (choć miniaturowego) Zamku Książ czy niezwykle starannie wykonanej makiety bazyliki w Krzeszowie. Nie lada gratką jest również możliwość wejścia do pracowni, w której powstają te modelarskie dzieła sztuki i na własne oczy przekonać się ile wysiłku, cierpliwości i pracy one kosztują.
Poznajcie to miejsce lepiej z osobnego wpisu na blogu – Park Miniatur w Kowarach. Dolnośląskie zabytki w miniaturze!
Co ciekawe w nadmorskim Niechorzu, pod samą tamtejszą latarnią morską, znajduje się drugi park miniatur tych samych Właścicieli. Możecie poznać go z mojego wpisu – Park Miniatur Latarni Morskich w Niechorzu. Modelarskie cudo!
Kowarska Starówka
Najpiękniejszym zakątkiem miasta jest jego wyjątkowa starówka. Znajdziecie tutaj ciąg XVIII-wiecznych mieszczańskich kamieniczek, stojących przy głównej ulicy (1 Maja) będącej w dużej mierze miejskim deptakiem. Wiele z nich jest już pięknie odnowionych, przez co urzekają kolorowymi fasadami. Inne czekają na swoje lepsze czasy, ukazując historyczny kontrast tej ulicy i historię miasta.
Bez wątpienia najbardziej okazałym i pięknym budynkiem Kowarskiej Starówki jest XVIII-wieczny ratusz, będący siedzibą władz miejskich. Wzniesiono go w latach 1786-1789 według projektu niemieckiego architekta Christiana Schultza. Przez wielu uznawany jest za jeden z najpiękniejszych zabytków użyteczności publicznej na Dolnym Śląsku. W samo południe z ratusza możecie usłyszeć hejnał miejski.
Innymi ciekawymi i wartymi zobaczenia miejscami Kowarskiej Starówki są m. in. najstarszy zabytek miasta – barokowy kościół pw. NMP, klasztor zakonu franciszkańskiego, XVIII-wieczna plebania czy dawny młyn z piekarnią (obecnie budynek mieszkalny). Pod ratuszem warto zatrzymać się także przy rzeźbie Herszta zbójów, nawiązującej do legendy o powstaniu herbu Kowar. Na Kowarskiej Starówce znajdziecie jeszcze kilka ciekawych zakątków, dwa z nich przybliżę Wam w dalszej części wpisu.
Pozostałe atrakcje Kowar
Najpopularniejsze atrakcje miasta znajdziecie przemierzając Kowary w obrębie jego centrum. Poniżej znajdziecie kilka kolejnych atrakcji w Kowarach, wśród nich także takie, położone nieco na obrzeżach miasta.
Miniaturowi górnicy
Zostańmy póki co jednak jeszcze w centrum Kowar, aby poznać kolejne miniaturowe figurki, które postawiono w nieprzypadkowych miejscach. Podczas mojego spaceru udało mi się odnaleźć dwóch kowarskich górników.
Pierwszy z nich – Górnik Browarnik (bliski mojemu sercu, bo odkrywam również regionalne polskie piwa – patrz wpis: Na piwnym szlaku. Odkryjcie polskie piwa regionalne!) stoi u wejścia do kowarskiego Domu Tradycji, o którym za chwilę. Drugi z górników – Górnik Latarnik stoi przy gigantycznej, rzeźbionej ławce obok Skansenu Górniczego. Ma on trochę niewdzięczna funkcję, bo służy jako… stopień do wejścia na „Rzeźbioną Ławkę”.
Skansen Górnictwa w Kowarach
Kowary od stuleci związane byłe z górnictwem. Swego czasu nosiło tytuł „Królewskiego Miasta Górniczego”, dlatego też w 2014 roku przy ulicy Władysława II Jagielończyka udostępniono niewielki Skansen Górnictwa w Kowarach. Jest on ścieżką dydaktyczną, której podstawowym zadaniem jest popularyzowanie kowarskich tradycji górniczych. Rozlokowano na niej dawniej używane sprzęty i urządzenia kopalniane m. in. fragment torowiska, wózek, obudowę podziemnego chodnika czy makietę kopalnianej wieży. Całość uzupełniają kolorowe tablice i gry edukacyjne o tematyce górniczej, które szczególnie przypadną do gustu najmłodszym. Skansen jest częścią większego planu uatrakcyjnienia oferty turystycznej miasta, w ramach którego powstały też inne atrakcje w Kowarach m. in. udostępnione została kopalnia Bohumir.
Podziemne trasy turystyczne
Bez wątpienia podziemne trasy turystyczne to wyjątkowe atrakcje w Kowarach, które fantastycznie podkreślają historię miasta i regionu. Oto dwie najpopularniejsze z nich:
Sztolnie Kowary w Kopalni Liczyrzepa
Kowarskie Sztolnie w Kopalni Liczyrzepa to pełna atrakcji podziemna trasa turystyczna, licząca około 1200 m chodników, komór i grot. Znajduje sie na terenie najwyżej położonego osiedla Kowar – Podgórza. Oprócz spaceru podziemnymi korytarzami zobaczycie tutaj również ekspozycje poświęconą ponad 700-letniej historii poszukiwania kruszców, minerałów i rud w okolicach Kowar. Podczas podziemnego spaceru poznacie uroki pracy górników, prześledzicie cykl wydobywczy oraz przeżyjecie niezapomnianą przygodę.
Kopalnia Pogórze
Drugą z podziemnych tras znajdziecie w dawnej Kopalni Pogórze. Jest ona nieco dłuższa (liczy około 1600 metrów) i przebiega przez jedne z najciekawszych i najpiękniejszych sztolni na terenie Kowar, które powstały po II wojnie światowej. W właśnie one były przez lata najbardziej tajemniczymi sztolniami w okolicy. Teraz możecie je zwiedzić i poznać m. in. historię tajnych Zakładów Przemysłowych R-1. Po zakończeniu eksploatacji (1962) funkcjonowało w nich jedyne w Polsce Inhalatorium Radonowe, gdzie prowadzono badania nad terapia radonową.
Punkt widokowy
Kto już trochę poznał mojego bloga kierunkowo.pl wie, że mam słabość do punktów widokowych. Przygotowując się do odwiedzin tego miasta, znalazłem punkcik widokowy we wschodniej części miasta (na przedłużeniu ulicy Jagiellońskiej). Stoi w tym miejscu kilka drewnianych ławek, które doskonale sprawdzą się jako miejsce na piknik czy cel dłuższego spaceru z miasta. A widoki? Bardzo ciekawe! Na dole za pasem pól widać Kowary i niektóre jego atrakcje, np. górujący nad miastem kościół pw. NMP a nad mimo potężny masyw Karkonoszy, które przy pięknej pogodzie na pewno odkryją swoją Królową! Dodatkową atrakcją jest samo dojście, biegnące aleją kasztanowców. Miejsce to oraz trasa prowadząca do niego to również popularna trasa rowerowa i świetne miejsca na rodzinną przejażdżkę.
Galeria Sław Kolarstwa Polskiego
A skoro już wspomniałem to rowerach, to moje kolarskie serce i wielkie zamiłowanie do tej dyscypliny sportu nie pozwoliło mi ominąć kolejnego ciekawego miejsca. Na Kowarskiej Starówce, niemal w sąsiedztwie gmachu miejscowego ratusza znajdziecie Galerię Sław Kolarstwa Polskiego.
Umieszczenie tej galerii w niemal samym centrum miasta nie jest przypadkowe. Tradycje kolarskie w Kowarach są pielęgnowane od wielu lat a miasto wielokrotnie już gościło i wspierało liczne wydarzenia kolarstwa szosowego oraz MTB. Co roku – 15 sierpnia w mieście odbywają się spotkania z legendami polskiego kolarstwa.
Dom Tradycji Miasta Kowary
Na Kowarskiej Starówce, przy ulicy Górniczej znajdziecie jeszcze jedno ciekawe miejsce centrum miasta, którego nie można pominąć wymieniając atrakcje w Kowarach. Poznajcie Dom Tradycji Miasta, mieszczący się w pięknie odrestaurowanej kamienicy w której przygotowano bogatą ekspozycję prezentującą lokalne pamiątki, przedmioty codziennego użytku sprzed lat, dzieła miejscowych artystów i rzemieślników oraz wystawy tematyczne nawiązujące do zawodów, z których słyną lub dawniej słynęły Kowary.
Mniejsze atrakcje, które też cieszą!
Choć wymieniłem Wam już wiele ciekawych miejsc, nadal nie są to wszystkie warte uwagi zakątki i atrakcje w Kowarach. Trudno w jednym miejscu zebrać wszystkie ciekawe miejsca, ponieważ każdy z Was może odnaleźć tutaj coś indywidualnego. Jednak uzupełniając zestawienie z tego wpisu nie wypada ominąć takich atrakcji lub ciekawostek jak np.:
- Park Nadleśnictwa Śnieżka,
- zabytkowy Dom Kata na obrzeżach miasta,
- urokliwa kaplica św. Anny,
- okazałe i stylowe szpitale uzdrowiskowe „Bukowiec” i „Wysoka Łąka”,
- pełne wdzięku pałace i wille, m. in. „Smyrna” czy „Nowy Dwór”,
- klimatyczne mostki na Jedlicy w centrum,
- niepowtarzalne Sówki, autorstwa Macieja Wokana,
- czy niezwykle widokowa Przełęcz Okraj, oddalona od centrum miasta ale nadal w jego granicach.
Kowary dla najmłodszych, czyli atrakcje dla dzieci
Malowniczy region u podnóża Karkonoszy to popularny kierunek rodzinnych wyjazdów. Właśnie dlatego warto poznać które atrakcje w Kowarach, będą najfajniejsze dla naszych pociech. W tym zestawieniu znajdziecie miejsca, które już przybliżyłem Wam powyżej ale również nowe zakątki i atrakcje w Kowarach, które szczególnie spodobają się najmłodszym.
Przyjeżdżając tutaj z dziećmi szczególnie polecam Wam wstąpić do takich atrakcji w Kowarach jak:
- Pałacowa Bawialnia – ogromny plac zabaw dla dzieci, pełen dmuchanych zamków, wodnych atrakcji i bajkowych przygód ze strefa relaksu dla rodziców,
- Leśny Park Miejski – ciekawa ścieżka dydaktyczna z placem zabaw,
- oraz niektóre z wyżej opisanych miejsc i atrakcji, m. in.:
- Park Miniatur Zabytków Dolnego Śląska,
- Skansen Górnictwa,
- Muzeum Sentymentów.
To moim zdaniem najciekawsze atrakcje w Kowarach, które powinny spodobać się również dzieciom. Każdy rodzic dobrze wie, że dzieci i ich wybory czasami są zaskakujące, dlatego warto indywidualnie podejść do powyższego zestawienia i wspólnie wybrać atrakcje, do których planujecie wpaść całą rodziną odwiedzając Kowary. U nas np. kasztanowa aleja prowadząca do punktu widokowego, pełna spadających kasztanów okazała się największa przygodą dla brzdąca:)
Wykaz źródeł
- ilustrowany przewodnik z mapami KARPACZ i okolice, wyd. Wydawnictwo Turystyczne PLAN, wydanie XV – 2020r., ISBN 978-83-7868-538-8,
- oficjalna strona internetowa Miasta Kowary, link, dostęp z dn. 29.01.2024,
- artykuł Herszt zbójów przed kowarskim ratuszem w serwisie www.jelonka.pl, link, dostęp z dn. 30.01.2024,
- wpis w serwisie Facebook z dn. 18 maja 2020 opublikowany na stronie Kowary / dawniej Schmiedeberg /, link, dostęp z dn. 30.01.2024,
- wpis Kowary w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 29.01.2024,
