Pałac w Rogalinie. Muzeum w wielkopolskim Wersalu

Muzeum Pałac w Rogalinie to absolutny punkt obowiązkowy dla każdego, kto zawita do Wielkopolski. Ta rezydencja, inspirowana Wersalem i zachowana w niemal nienaruszonym stanie, to prawdziwa podróż w czasie. Wchodząc na teren dawnej rezydencji, od razu wpadasz w klimat dawnej epoki. Każdy zakamarek, każdy detal, każde pomieszczenie kryje w sobie jakąś historię, a wnętrza pałacu są jak wehikuł czasu, przenoszący nas w świat dawnych właścicieli. Poznaj to miejsce z mojego wpisu a potem wpadnij, zobacz je na własne oczy, poczuj ten klimat i daj się porwać historii!

Pałac w Rogalinie – podstawowe informacje

Pałac w Rogalinie to jedna z najwybitniejszych XVIII-wiecznych rezydencji w Polsce. Jego architektura, nawiązująca do warszawskiej architektury rezydencjonalnej, stała się inspiracją dla innych wielkopolskich siedzib arystokratycznych. Rogaliński pałac, odzwierciedlający zmiany stylów architektonicznych i artystycznych na przestrzeni wieków, jest nie tylko cennym zabytkiem, ale również miejscem zachwycającym kolejne pokolenia.

W uznaniu jego wartości, w 2018 roku zespół pałacowy, a w 2020 roku majątek ziemski, zostały uznane za Pomnik Historii. To wyróżnienie podkreśla znaczenie Rogalina jako miejsca o niezwykle bogatym dziedzictwie. Obecnie mieści się w nim Muzeum Pałac w Rogalinie, oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Historia rogalińskiej rezydencji

Historia rezydencji rozpoczyna się w XVIII wieku, kiedy to Kazimierz Raczyński, pisarz wielki koronny i starosta generalny Wielkopolski, podjął decyzję o budowie reprezentacyjnego założenia w wielkopolskim Rogalinie. W latach 1770–1776 wzniesiono pałac w stylu barokowym, z elementami rokoka i wczesnego klasycyzmu, według projektu nieznanego architekta, który od początku swojego istnienia pełnił funkcję rodowej siedziby Raczyńskich. W latach 80. XVIII wieku rozpoczęto klasycystyczną modernizację pałacu pod kierunkiem Dominika Merliniego i Jana Christiana Kamsetzera (nadwornych architektów króla Stanisława Augusta, autorów m.in. warszawskich Łazienek Królewskich). Edward Raczyński w XIX wieku kontynuował prace modernizacyjne, nadając rezydencji charakter romantyczny. Założono w tym czasie park krajobrazowy i wzniesiono kościół-mauzoleum, wzorowany na rzymskiej świątyni Maison Carrée w Nîmes. Na przełomie XIX i XX wieku Edward Aleksander Raczyński przeprowadził gruntowną renowację pałacu, zlecając prace Zygmuntowi Hendlowi. Powstała neorokokowa biblioteka i galeria malarstwa, mieszcząca kolekcję dzieł sztuki. W okresie międzywojennym pałac należał do Rogera Raczyńskiego, wojewody poznańskiego i ambasadora RP w Rumunii. W czasie II wojny światowej pałac zajęli Niemcy, umieszczając w nim szkołę Hitlerjugend, dzięki czemu nie uległ znacznym zniszczeniom wojennym. Po 1945 roku pałac w Rogalinie został przejęty przez państwo i przekształcony w muzeum. Od lat 70. XX wieku trwały liczne prace renowacyjne i rekonstrukcyjne, zakończone dopiero w XXI wieku. Ich efekty możemy podziwiać obecnie, zwiedzając Muzeum Pałac w Rogalinie.

Fundacja im. Raczyńskich

Fundacja im. Raczyńskich, powołana w 1990 roku przez Edwarda Raczyńskiego – ostatniego Prezydenta RP na Uchodźstwie, dba o zachowanie i udostępnianie dziedzictwa rodu. Jej głównym celem jest ochrona zbiorów Raczyńskich, eksponowanych m. in. w pałacu w Rogalinie i Muzeum Narodowym w Poznaniu. Fundacja chroni również inne zabytki Wielkopolski a także przyrodę i krajobraz Rogalina. Podstawową misją fundacji jest ochrona dziedzictwa Raczyńskich i przybliżanie go Polakom.

Pałac w Rogalinie na mapie

Okazały pałac, w którego murach mieści się muzeum, znajduje się w niewielkiej wsi Rogalin, położonej około 20 km na południe od Poznania, stolicy Wielkopolski.

Od innych wielkopolskich dużych miast Rogalin jest oddalony odpowiednio: 50 km od Leszna, 55 km od Gniezna, 90 km od Konina i 95 km od Kalisza. Nieznacznie dalej położone są Zielona Góra (100 km) i Wrocław (125 km).

Tym zachwyci Was pałac w Rogalinie!

Przekraczając bramę rogalińskiej rezydencji, wkraczamy w świat fenomenalnej architektury i historii rodu Raczyńskich, niewątpliwego symbolu Wielkopolski i jednej z jej największych atrakcji. Zjawiskowy pałac, łączący architekturę kilku stylów, zaprasza swoim dziedzińcem i portykiem do środka, obiecując niezapomniane wrażenia.

Wnętrza pałacu przenoszą Was w czasie, ukazując atmosferę przedwojennego domu Raczyńskich. Bogate wyposażenie, gromadzone od XVIII wieku, opowiada historie dawnych właścicieli tego majątku, zasłużonych dla Polski i Poznania. Przygotujcie się zatem na podróż w głąb rodowej siedziby Raczyńskich, gdzie czeka niezwykła lekcja historii i sztuki.

Pałac w Rogalinie z zewnątrz

Już z oddali rogalińska rezydencja Raczyńskich ukazuje swoje imponujące oblicze. Malowniczo położona w dolinie Warty, z pałacem dominującym nad otoczeniem, przyciąga wzrok i budzi ciekawość. Monumentalny dziedziniec, początkowo składający się z trzech części w tym dziedzińca honorowego przy pałacu, onieśmiela gości oraz zaprasza do wejścia i odkrycia wyjątkowości pałacu w Rogalinie.

Główny korpus pałacu, usytuowany między dziedzińcem a rokokowym ogrodem, łączy w sobie cechy późnego baroku, rokoka i klasycyzmu, będąc przykładem założenia w typie entre cour et jardin (fr. między dziedzińcem a ogrodem), niczym podparyski Wersal. Charakterystyczne, ćwierćkoliste skrzydła tworzą arkadowe galerie, łączące pałac z bocznymi oficynami. Budowla jest dwukondygnacyjna od strony dziedzińca i trójkondygnacyjna od ogrodu, co dodaje jej monumentalności i różnorodności wizualnej.

Korpus główny pałacu w Rogalinie

Wchodząc do głównego korpusu pałacu, przenosimy się w czasie, by na własne oczy zobaczyć, jak wyglądało życie kilku pokoleń Raczyńskich. Pieczołowicie odrestaurowane wnętrza pozwalają nam w pełni docenić atmosferę dawnej rezydencji. Spacerując po pomieszczeniach, odwiedzimy m. in. sypialnie dawnych właścicieli, reprezentacyjne piętro oraz podporządkowany życiu codziennemu parter, gdzie w jednym pomieszczeniu znajdziemy np. sprzęty i porcelanę z początku XIX wieku, a w pokoju zarządcy pałacu – telefon i nowoczesny sejf z lat 30. XX wieku.

Szczególnie chciałbym przybliżyć Wam trzy pomieszczenia, które moim zdaniem zasługują na szczególną uwagę: bibliotekę, zbrojownię i paradna klatkę schodową. Pozostałe wnętrza pałacu, równie fascynujące, będziecie mogli podziwiać w galerii zdjęć, którą zamieściłem w dalszej części wpisu.

Pałacowa biblioteka

Wśród pałacowych wnętrz najbardziej oszałamiające wrażenie robi biblioteka – prawdziwa perła pałacu w Rogalinie. To nie jest zwykłe pomieszczenie z książkami, lecz majestatyczna sala – świątynia wiedzy, emanująca atmosferą dawnej epoki. Bogato zdobiona, neorokokowa biblioteka z antresolą, stworzona w latach 90. XIX wieku z inicjatywy Edwarda Aleksandra Raczyńskiego, zachwyca swoim wystrojem i kunsztem wykonania.

Dębowa zabudowa biblioteczna, pieczołowicie odtworzona na podstawie ocalałych projektów i fotografii, zachwyca swoim kunsztem i dbałością o detale. W jej wnętrzu, niegdyś wypełnionym około 11 000 woluminów o sztuce, można poczuć ducha dawnych czasów. Niestety, wojenna zawierucha obrabowała bibliotekę z jej cennych zbiorów i wyposażenia.

Dzięki wysiłkom konserwatorów, to wyjątkowe miejsce odzyskało niedawno swój dawny blask, stając się jednym z najbardziej fascynujących zakątków rogalińskiego pałacu. Obecnie w bibliotece prezentowana jest również niezwykle elegancka i bogato zdobiona, barokowa kołyska paradna.

Zbrojownia

Kolejnym pomieszczeniem Pałacu w Rogalinie, zasługującym na szczególną uwagę, jest dawna Sala Balowa, później zmieniona w Zbrojownie. To miejsce, choć odmienne od wytwornych wnętrz, kryje w sobie niezwykłą historię, która na trwałe wpisała się w mury pałacu.

Edward Raczyński, kierując się duchem patriotycznym, po 1815 roku przeobraził salę balową w neogotycką zbrojownię, tworząc tym samym coś na kształt pierwszej izby muzealnej w Wielkopolsce. Sala ta prezentuje polskie pamiątki narodowe oraz zabytkowe militaria, świadczące o patriotycznych tradycjach rodu Raczyńskich. Niestety, bogata kolekcja broni i zbroi uległa rozproszeniu, jednak duch tamtych czasów wciąż unosi się w tej wyjątkowej przestrzeni, przypominając o burzliwych losach Polski i o zaangażowaniu Raczyńskich w sprawy narodowe.

Klatka schodowa

Paradna, trójbiegowa klatka schodowa w rogalińskim pałacu to architektoniczna ciekawostka. Znajduje się w centralnej części głównego korpusu pałacu i łączy obie kondygnacje rezydencji.

Jej stopnie pokryte drewnem, uzupełnia nietypowa balustrada, na której można dostrzec zaskakujące dekoracje, takie jak łańcuchy i rózgi liktorskie z zatkniętymi toporkami. Ściany klatki schodowej, emanujące elegancką bielą, zdobią portrety, które nadają wnętrzu galeryjny charakter.

Szczególną uwagę zwraca pozłacana, zdobiona latarnia, zawieszona w centralnej części klatki schodowej na poziomie piętra pałacu. Trudno przejść obok niej obojętnie, mimo że klatka jest jasna i oświetlona delikatnym światłem wpadającym przez okna.

Zakamarki

Oprócz reprezentacyjnych wnętrz w głównym korpusie, Muzeum Pałac w Rogalinie skrywa kolejną, mniej znaną, ale równie fascynującą część – gościnne skrzydło południowe i jego pomieszczenia, nazywane „Zakamarkami”.

Te mniej uczęszczane zakątki pałacu pozwalają lepiej zrozumieć codzienne życie mieszkańców rezydencji i odkryć mniej znane aspekty jej historii.

Ta część pałacu, dostępna wyłącznie podczas oprowadzania z przewodnikiem, pozwala odkryć zakamarki, które nie są uwzględnione w standardowej ścieżce zwiedzania z audioprzewodnikiem. Warto jednak skorzystać z tej opcji, bo przy tej okazji można odwiedzić absolutnie niepowtarzalne i nieco intymne pomieszczenie.

Biblioteka Edwarda Raczyńskiego

Mam na myśli najciekawsze z wnętrz południowego skrzydła, czyli owalną bibliotekę, ulubione pomieszczenie hrabiego Edwarda Raczyńskiego. Urządzona została w dawnej kaplicy pałacowej i mimo różnych kolei losu, jej oryginalne wyposażenie przetrwało do naszych czasów.

W tym pomieszczeniu będziecie mogli zobaczyć nie tylko autentyczne miejsce pracy jednego z najbardziej znamienitych Wielkopolan, ale również wiele zbiorów przybliżających inicjatywy Edwarda Raczyńskiego. Na stole stoi m.in. miniatura rzeźby pierwszych władców Polski, która w oryginale znajduje się w Złotej Kaplicy w poznańskiej katedrze.

Pozostałe pomieszczenia pałacu w Rogalinie

Pałacowe wnętrza w Rogalinie można by opisywać godzinami, ale nie chcę tworzyć zbyt długiego wpisu, dlatego wspomnę jeszcze tylko o kilku ciekawych miejscach. W prawym, północnym skrzydle pałacu, które pełniło dawniej funkcje gospodarcze, znajduje się Galeria Antenatów (przodków) Atanazego Raczyńskiego pierwotnie znajdująca się w Gaju Małym. Oprócz niej można też oglądać w tym miejscu zbiory obrazów kurlandzkiej linii rodu Raczyńskich.

Szczególną uwagę zwraca zrekonstruowany Gabinet Londyński Edwarda Bernarda Raczyńskiego, ostatniego męskiego przedstawiciela wielkopolskiej linii rodu Raczyńskich, Prezydenta RP na Uchodźstwie. Gabinet jest wierną rekonstrukcją pokoju z oryginalnym wyposażeniem z londyńskiego mieszkania Prezydenta.

To miejsce, pełne pamiątek i osobistych przedmiotów, pozwala poczuć atmosferę, w jakiej żył i pracował ten wybitny Polak.

Galeria wnętrz

Choć można by długo opisywać pałac w Rogalinie i wyszukiwać epitety, które najlepiej oddadzą zjawiskowość muzealnych wnętrz, to najlepiej po prostu je Wam pokazać. Ale i tak najlepiej zobaczyć je na własne oczy!

Ekspozycja wnętrz nie tylko zachwyca elegancją i pięknem, lecz także ukazuje życie i działalność rodziny Raczyńskich na przestrzeni ponad 150 lat. Tym samym pozwala lepiej zrozumieć historię rodu i jego wkład w kulturę i historię Polski.

Pozostałe zakątki rogalińskiej rezydencji

Odwiedzając pałac w Rogalinie, warto zarezerwować sobie więcej czasu, aby w pełni docenić bogactwo całego kompleksu. Oprócz imponujących wnętrz pałacu, na zwiedzających czeka wiele innych atrakcji. W kompleksie pałacowym do dyspozycji zwiedzających jest również obszerna galeria malarstwa, powozownia oraz otaczający rezydencję rozległy park.

Spacerując po parku, natkniemy się na urokliwy ogród francuski z drugiej połowy XVIII wieku, który płynnie przechodzi w malowniczy park krajobrazowy w stylu angielskim. To właśnie tutaj znajduje się unikatowe w skali europejskiej skupisko starych dębów, znanych jako Dęby Rogalińskie, będące pomnikami przyrody. W pobliżu pałacu wznosi się również Kościół św. Marcelina, w której znajduje się mauzoleum rodu Raczyńskich.

Trudno opisać wszystkie skarby Rogalina w jednym wpisie, nie robiąc z niego niemalże książki. Dlatego też, o pozostałych miejscach, które możecie odwiedzić przybywając do Rogalina, przeczytać możecie w moim osobnym wpisie – Rogalin. Magnacka rezydencja wśród pomnikowych dębów

Praktyczne informacje – Muzeum Pałac w Rogalinie

Na zakończenie moich wpisów, jak zwykle, garść praktycznych informacji i wskazówek, które pomogą Wam dotrzeć do tego niezwykłego miejsca i w pełni cieszyć się jego atrakcjami.

Pałac w Rogalinie – komunikacja i dojazd

Pałac w Rogalinie, choć położony nieco na uboczu, nie jest bardzo oddalony od ważnych tras i szlaków komunikacyjnych. Najbliższa linia kolejowa przebiega około 6 km na zachód od Rogalina (linia kolejowa nr 271, odcinek Poznań – Leszno), a najbliższa stacja kolejowa – Mosina, jest oddalona od pałacu o około 6 km i dojeżdżają do niej pociągi Kolei Wielkopolskich oraz POLREGIO. Pod sam pałac dojeżdżają natomiast lokalne autobusy PKS Poznań (przystanek znajduje się przy ulicy Mosińskiej, na wysokości pałacu). Ulica Mosińska, przebiegająca przy terenie zespołu pałacowego, jest drogą wojewódzką nr 431 (Mosina – Kórnik), którą dojedziecie do Rogalina od przebiegających w pobliżu tras szybkiego ruchu S5 i S11, krzyżujących się pod Poznaniem z autostradą A2 (przebiega ona 12 km na północ od Rogalina). Dzięki temu dojazd własnym samochodem do pałacu w Rogalinie jest szybki i komfortowy.

Bilety i zwiedzanie muzeum w Rogalinie

Muzeum Pałac w Rogalinie jest otwarte przez cały rok, od wtorku do niedzieli, zazwyczaj w godzinach 9:00–16:00. Wejścia na ekspozycję odbywają się co 15 minut (ostatnie wejście na 45 minut przed zamknięciem). Wcześniej należy oczywiście kupić bilety wstępu, które są dostępne w kasie muzeum lub online. W sprzedaży dostępne są zarówno bilety na zwiedzanie samego pałacu (korpusu głównego) oraz poszczególnych jego części (skrzydeł, Gabinetu Londyńskiego, Powozowni itd.), jak i najbardziej atrakcyjny cenowo i najwygodniejszy karnet (niedostępne online, można je kupić tylko na miejscu). Dostępne są również bilety ulgowe a dzieci do 7 lat maja wstęp bezpłatny. Szczegółowe informacje dotyczące godzin otwarcia i biletów znajdziecie na stronie internetowej muzeum.

Pałac w Rogalinie standardowo zwiedzamy indywidualnie, korzystając z przygotowanych audioprzewodników (w cenie biletu). Zwiedzanie głównego korpusu pałacu trwa około 50 minut, południowego skrzydła i Gabinetu Londyńskiego około 15-20 minut, a pałacowych Zakamarków około 40 minut (zwiedzanie Zakamarków możliwe jest tylko z przewodnikiem). Oprowadzanie z przewodnikiem (dotyczy to również grup zorganizowanych) jest dodatkowo płatne i wymaga wcześniejszego umówienia i rezerwacji.

Udogodnienia i dostępność

Muzeum Pałac w Rogalinie jest w pełni dostępne dla osób niepełnosprawnych, w tym poruszających się na wózkach. Obiekt dysponuje windami, podjazdami i schodołazem, ułatwiając poruszanie się po muzeum. Na terenie muzeum znajdują się również toalety dla zwiedzających (również przystosowane dla osób z niepełnosprawnością (w Pałacu, prawym skrzydle i Stajni).

Warsztaty i zajęcia dla dzieci i nie tylko…

Muzeum Pałac w Rogalinie przygotowało specjalną ofertę dla najmłodszych zwiedzających, od przedszkolaków po uczniów szkół ponadpodstawowych. W swojej ofercie muzeum ma kilkanaście lekcji muzealnych o różnorodnej tematyce, skierowanych do różnych grup wiekowych. Dodatkowo muzeum organizuje również kilkanaście różnych warsztatów. Najciekawiej zapowiadają się lekcje takie jak np. „Czym oświetlić pałac? Opowieść o życiu bez prądu”, „Tajemnice rogalińskich drzew” czy „Przygoda w pałacu”. Wśród warsztatów moją uwagę przykuły „Bal w pałacu”, „Myć się czy nie myć? Oto jest pytanie! O higienie w dawnych czasach” oraz „Kleksografia. Wesoły wstęp do kaligrafii dla najmłodszych”.

To nie koniec, ponieważ w ofercie specjalnej są jeszcze inne aktywności, m.in. lekcje wyszywania, cykliczne zajęcia tematyczne, a także zajęcia dla dorosłych. Lekcje muzealne, lekcje z warsztatami oraz zajęcia cykliczne odbywają się od wtorku do piątku w grupach od 10 do 25 osób. Jeżeli zainteresowały Was te propozycje, możecie się na nie zapisać, kontaktując się z muzeum – szczegóły na stronie internetowej.

Ciekawe miejsca i atrakcje w okolicy Rogalina

Okolice Rogalina i ogólnie południowe oraz południowo-wschodnie okolice Poznania to niezwykle ciekawy i atrakcyjny obszar, którego urok od stuleci zachwyca kolejne pokolenia. W promieniu kilkudziesięciu kilometrów od Rogalina znajdziecie inne zjawiskowe majątki, m.in. Zamek w Kórniku czy Dwór w Koszutach. Wczytując się w historię rodu Raczyńskich, na pewno usłyszycie również o Zaniemyślu i tamtejszej Wyspie Edwarda, gdzie swoje życie zakończył jeden z najwybitniejszych przedstawicieli rodu i właścicieli Pałacu w Rogalinie. Chcąc uatrakcyjnić sobie odkrywanie tych stron, polecam retropodróż Średzką Koleją Powiatową – zabytkową wąskotorówką i ZŁOTYM KIERUNKIEM 2024, która będzie nie tylko świetną przygodą, ale również doskonałą okazją do delektowania się tutejszym krajobrazem.

Niezwykle mocną stroną tego regionu jest przyroda! Dosłownie za płotem rogalińskiego majątku rozciąga się jedyny w swoim rodzaju Rogaliński Park Krajobrazowy, a kawałek dalej na zachód położony jest jedyny park narodowy w Wielkopolsce – Wielkopolski Park Narodowy. Miłośnicy przyrody docenią również niedalekie Arboretum Kórnickie, a także liczne jeziora Rynny Kórnicko-Zaniemyskiej. A tym, którym nadal mało, zapraszam do Poznania, który znajduje się zaledwie 20 km od Rogalina! Jego najciekawsze miejsca i atrakcje możecie poznać tutaj: Poznań. Atrakcje i najciekawsze miejsca