Śródka w Poznaniu choć jest niewielką dzielnicą, skrywa w sobie wielką historię i dziesiątki wyjątkowych miejsc. Odwiedzając ten zakątek miasta będziecie mogli zobaczyć jeden z najsłynniejszych polskich murali, poznać wyjątkową multimedialną ekspozycję w Bramie Poznania, przejść się dawnym najmniejszym miastem w Królestwie, skosztować pyszności z tutejszych restauracji czy kawiarni a nawet zaopiekować się roślinami i ziołami, rosnącymi w eksperymentalnym ogrodzie nad Cybiną. A to oczywiście nie wszystko! Poznajcie zatem poznańską Śródkę, która od lat mocno się zmienia, pięknieje i staje jedną z poznańskich perełek!
Śródka w Poznaniu. Podstawowe informacje
Śródka w Poznaniu to jedna z najważniejszych historycznych części miasta, która obecnie jest jedną z dzielnic stolicy Wielkopolski, wchodzącą w skład obecnego osiedla samorządowego Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria. Od 1800 roku znajduje się w granicach Poznania, obecnie zlokalizowana w sąsiedztwie centrum miasta.
Lokalizacja – Śródka w Poznaniu
Śródka w Poznaniu położona jest na prawym brzegu Cybiny, prawego dopływu Warty, w bezpośrednim sąsiedztwie poznańskiego Ostrowa Tumskiego (na wschód od Wyspy Katedralnej). Obecnie Śródka ograniczona jest ulicą Podwale (od wschodu), torami kolejowymi (od północy) oraz wodami rzeki Cybiny (od zachodu i południa).
Poznańska Śródka położona jest na północny-wschód od dzisiejszego centrum miasta. Śródka w Poznaniu graniczy z osiedlami Komandoria, Zawady, Podwale, Berdychowo oraz ze wspomnianym Ostrowem Tumskim. Tuż przy niej znajduje się Jezioro Maltańskie i bardzo lubiane przez poznaniaków tereny rekreacyjne, położone nad jego wodami.
Historia Śródki
Bez wątpienia Śródka to jedna z najstarszych dzielnic Poznania, która za sprawą swojego położenia w niemal bezpośrednim sąsiedztwie Ostrowa Tumskiego, na zawsze zapisała się w historii miasta. Historycznie pierwsza wzmianka o Śródce pochodzi z 1231 roku, choć wielu badaczy uważa, że osada w tym miejscu istniała znacznie wcześniej. Pierwotnie Śródka była osadą książęcą, przynależną niejako do grodu na Ostrowie Tumskim. Wielu badaczy uważa, że Śródka już w XI wieku pełniła ważną rolę w poznańskim zespole grodowym, gdzie była miejscem dalszej rozbudowy grodu, kiedy zabrakło już miejsca na Ostrowie Tumskim. Prawdopodobnie w końcu XII w. wytyczono obszerny, prostokątny rynek, na którym wzniesiono kościół pw. św. Małgorzaty a tuż obok znajdowało się średniowieczne cmentarzysko (w obrębie dzisiejszych ulic: Wyszyńskiego (dawne ujście Cybiny), Świętego Jacka, Filipińskiej i Rynku Śródeckiego, będące jednym z pierwszych cmentarzy chrześcijańskich na ziemiach polskich.
We wspomnianym już 1231 roku Śródka, mimo że nie posiadała murów obronnych, otrzymała prawa miejskie a wraz z nimi możliwość sprowadzenia zakonu żebrzącego – Dominikanów oraz ustanowienia dorocznego targu w dniu św. Dominika, co podkreśla jej ówczesne znaczenie. Po lokacji Poznania na lewym brzegu Warty (1253 rok) była określana jako antiqua civitas Posnaniensis, czyli starym miastem poznańskim. Rozwój miasta na drugim brzegu Warty, spowodował stagnację dzielnicy, utratę jej znaczenia oraz częściowe wyludnienie, ponieważ część śródeckich mieszczan (Cives) przeniesiono do nowo lokowanego miasta. Tym samym ówczesna Śródka stała się de facto przedmieściem.
W 1288 roku Śródka została podarowana przez księcia Przemysła II biskupom poznańskim i odtąd miała być zapleczem gospodarczym dworu biskupiego i kręgu katedralnego. Zachowała przy tym cześć wcześniej posiadanych praw i przywilejów. W kolejnych stuleciach niewątpliwie ważnym wydarzeniem dla Śródki była budowa nowego gotyckiego kościoła parafialnego w XIV lub XV w. W 1637 roku Śródkę niemal doszczętnie strawił pożar. Również istotne w historii Śródki było sprowadzenie do miasteczka w 1657 roku zakonu reformatów, którzy na zboczu wzgórza, na wschód od śródeckiego rynku wznieśli kościół pw. św. Kazimierza (budowa od 1663 roku) oraz swój klasztor, pierwotnie drewniany a w latach 1693-1704 murowany. W XVII wieku na Śródce z inicjatywy ówczesnego proboszcza Stanisława Grudowicza zawiązano pierwszą w Polsce kongregację filipinów, którzy w późniejszych latach (1771-1777) wznieśli okazały choć nieduży klasztor przy ulicy Filipińskiej.
Od 1793 roku Poznań oraz położona u jego granic Śródka znalazły się pod pruskim zaborem. Zaborca postanowił zlikwidować okoliczne miasteczka kościelne w tym Śródkę i w 1800 roku wcielił je do Poznania. Od tego czasu Śródka jest dzielnicą stolicy Wielkopolski, która w czasie zaborów nosiła zniemszczoną nazwę Schrodka. Pierwsza połowa XIX wieku, to jeden z najgorszych okresów w dziejach Śródki. Dzielnica z racji, że zamieszkiwana była głównie przez polskich robotników nie cieszyła się szczególnym zainteresowaniem pruskich władz. Drugorzędnie inwestowano w infrastrukturę czy oświetlenie, nie zwracano większej uwagi na panujące warunki sanitarne a dodatkowo z racji, że Śródka znalazła się w rejonie fortecznym obowiązywał na jej terenie zakaz wznoszenia nowych budowli. Zresztą budowa pruskich fortyfikacji Twierdzy Poznań, również nie była łaskawa dla Śródki. Na tyłach klasztoru oo. reformatorów zbudowano Fort Prittwitz-Gaffron, na potrzeby czego wcześniej wyburzono część domów, a mieszkańców przesiedlono. Pozostałymi elementami poznańskiej twierdzy wpływającymi na Śródkę były dwie bramy miejskie: Bydgoska i Warszawska.
W 1888 roku Śródkę nawiedziła jedna z największych w historii miasta powodzi, która w dużym stopniu zrujnowała dzielnicę ale też była impulsem do podjęcia przez zaborcę inwestycji i działań budowlanych. Pod koniec XIX wieku zniesiono zakaz budowy nowych budynków, dzięki czemu wyburzono stare, zazwyczaj parterowe budynki i zastąpiono je kamienicami, które stworzyły pełną uroku dzielnicę wielkomiejską. Okres 20-lecia międzywojennego nie wpłynął znacząco na Śródkę a jedyną wartą odnotowania kwestią jest pojawienie się na ulicach Śródki, po raz pierwszy w Polsce trolejbusów! “Rewolucję” na Śródce przyniosły dopiero lata po II wojnie światowej, kiedy to zlikwidowano Most Cybiński (łączący od wieków Śródkę z Ostrowem Tumskim) i na domiar złego, kosztem południowych obszarów dzielnicy, którą unicestwiono przebito międzydzielnicową, szeroką trasę komunikacyjną (obecna ulica Wyszyńskiego). Druga połowa XX-wieku nie była dla Śródki łaskawa; dzielnica się starzała, podupadała i cieszyła się raczej złą sławą.
Nowe stulecie przyniosło poznańskiej Śródce “nowe otwarcie”. W 2007 roku odbudowano most pomiędzy Ostrowem Tumskim a Śródką, który dał impuls do dalszych działań i rewitalizacji dzielnicy. W kolejnych latach wyremontowano wiele kamienic w którym otwarte zostały liczne restauracje i kawiarnie. W 2014 otwarto interaktywne muzeum Brama Poznania a rok później odsłonięto osławiony mural przy Rynku Śródeckim. To wszystko ożywiło ruch turystyczny oraz zainteresowanie mieszkańców Poznania zapomnianą przez lata dzielnicą, dzięki czemu Śródka odzyskuje swój dawny blask i pięknieje z każdym rokiem, będąc obecnie jednym z najmodniejszych miejsc ma mapie miasta.
Śródka w Poznaniu. Komunikacja i dojazd
Choć po poznańskiej Śródce nie kursują już trolejbusy (wycofane w Poznaniu w latach 70. XX wieku), dzielnica jest doskonale skomunikowana pod każdym względem.
W ciągu ulicy Gdańskiej i Bydgoskiej znajdziecie przygotowane z myślą o rowerzystach ścieżki rowerowe, które łączą się z przebiegającą nad brzegiem Cybiny, w zachodniej części Śródki z poznańską rowerową autostradą, czyli Wartostradą, czyli liczącą blisko 14 km siecią ścieżek rowerowych, biegnących wzdłuż Warty na wysokości śródmieścia Poznania.
Równie dobrze na Śródce wygląda dostęp do komunikacji miejskiej. W południowo-wschodnim krańcu Śródki znajduje się Rondo Śródka, które jest dużym węzłem komunikacyjnym. Znajdują się na nim przystanki tramwajowe i autobusowe Rondo Śródka oraz dworzec autobusowy. W sumie z Ronda Śródka odjeżdża kilkanaście linii autobusowych miejskich i podmiejskich oraz kilka linii tramwajowych, a szczegółowy rozkład znajdziecie na stronach Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu.
Na Śródkę możecie dotrzeć nawet meleksami, które kursują m. in. po Starym Mieście, Dzielnicy Cesarskiej, Ostrowie Tumskim i Śródce. Szczegółów możecie dowiedzieć się na stronie przewoźnika. Ostatecznością jest dojazd na Śródkę własnym samochodem, co nie jest trudne bo Śródka znajduje się w pobliżu ważnych arterii miasta. Problemem może być zaparkowanie, ponieważ miejsc parkingowych na Śródce jest niewiele i wszystkie znajdują się w Strefie Płatnego Parkowania. Największy parking w okolicy znajdziecie na Ostrowie Tumskim (ul. Dziekańska).
Trakt Królewsko-Cesarski
Na Śródce, dokładnie przy Bramie Poznania swój początek ma najważniejsza trasa turystyczna w mieście – Trakt Królewsko-Cesarski. Choć Szlak Główny jedynie zahacza o poznańską Śródkę biegnąć nad Cybiną pomiędzy Bramą Poznania a Mostem Jordana, to schodząc z niego i podążając dalej Szlakiem Uzupełniającym: Śródka, poznamy wszystkie najciekawsze miejsca zakątki dzielnicy.
Z tego słynie Śródka w Poznaniu!
Po krótkim wstępie i przybliżeniu Wam położenia oraz historii jednej z najstarszych dzielnic dzisiejszego Poznania, czas przejść do tego wszystkiego co możecie na poznańskiej Śródce zobaczyć, poznać i odkryć.
Brama Poznania
Brama Poznania to dzisiaj największa atrakcja Śródki. Multimedialna wystawa, prezentowana we wnętrzu betonowej kostki z charakterystycznym przeszkleniem to najlepsze miejsce by poznać historię poznańskiego grodu piastowskiego, rodzącej się polskiej państwowości a także historię stolicy Wielkopolski, która w okresie średniowiecza w szczególny sposób zapisała się w historii kraju.
Gmach Bramy Poznania znajduje się przy ulicy Gdańskiej, tuż nad brzegiem Cybiny nad doliną której jest częściowo zawieszony, tworząc unikalny amfiteatr. Placówka zresztą mieści się nie tylko w nowoczesnym budynku zlokalizowanym na poznańskiej Śródce ale również odrestaurowanego budynku Śluzy Katedralnej, do którego prowadzi przeszklona kładka nad Cybiną.
Bez wątpienia Brama Poznania to miejsce o niezwykłej architekturze i urodzie ale najważniejsze jest oczywiście to, co skrywa w swoich wnętrzach. Bogata i przygotowana z dbałością o szczegóły oraz maksymalną interaktywność ekspozycja, krok po kroku przybliży Wam historię miasta od czasów piastowskich aż po dzień dzisiejszy. Więcej o Bramie Poznania dowiecie się z mojego wpisu: Brama Poznania. Tu się Polska zaczęła!
Jedyny taki mural!
Drugim co do znaczenia i popularności miejscem na Śródce w Poznaniu jest wyjątkowy mural, który znajduje się na ścianie jednej z kamienic przy Rynku Śródeckim. Mural Opowieść śródecka z trębaczem na dachu i kotem w tle, przedstawia w wielkim uproszczeniu historię dzielnicy, dawniej tętniącej życiem i słynącej z wielu rzemieślników oraz kupców.
Odsłonięto go w 2015 roku i niemal od razu zyskał ogromną popularność, znacząco przyczyniając się do procesu ożywiania dzielnicy. Obecnie przez wielu uznawany jest za jeden z najbardziej niezwykłych i znanych murali w Polsce! Kryje on w wiele ukrytych i ciekawych wątków z historii Śródki, które poznacie z opisu tego miejsca na kierunkowo.pl: Wyjątkowy mural na Śródce w Poznaniu lub z tablicy informacyjnej, która znajduje się na ścianie u jego podstawy.
Mural na Śródce – przed i po
Niewielu z nas pamięta jak dawnej prezentowała się ściana kamienicy przy ulicy Środka w Poznaniu, na której dzisiaj znajduje się malowidło. Otóż, była to zwykła, szara ściana z trzema oknami, bilbordami reklamowymi i niewyróżniającym się malowidłem, ginącym pośród zaparkowanych samochodów oraz stojącego pod ścianą kiosku.
Dzisiaj to miejsce i oczywiście sama ściana jest nie do poznania! Dzięki zastosowaniu techniki 3D malowidło sprawa wrażenie przestrzenności, tworząc niejako złudzenie gęsto zabudowanego kwartału miasta. Co równie ważne dla ogólnego odbioru, w namalowanej scenie wprawnie wkomponowano istniejące okna a nawet reklamę poznańskiej fabryki czekolady. Zmianie uległ też niewielki plac przed ścianą, który dawniej był parkingiem a dzisiaj jest miejscem spotkań, lokalnych wydarzeń czy ogródkiem restauracyjnym.
Kościół pw. św. Małgorzaty
Vis-à-vis śródeckiego murala znajduje się XV-wieczny, gotycki kościół pw. św. Małgorzaty. Stoi on na centralnym placu dzielnicy, tworzonym dzisiaj przez ulice: Rynek Śródecki, Śródkę, Filipińską i Bydgoską. Dawnej stał na skraju Rynku Śródeckiego, który obecnie już nie istnieje i został jedynie historycznie zachowany w postaci nazwy ulicy.
We wnętrzu kościoła warto zwrócić uwagę na sklepienie gwiaździste, pokryte polichromią oraz wiszący nad wejściem do zakrystii obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem na półksiężycu pochodzący z początku XVII wieku, będący jednym z najstarszych elementem wyposażenia kościoła, które w większości pochodzi z połowy XVII wieku.
Kościół pw. św. Małgorzaty na Śródce otacza mur, a na teren przykościelny prowadzi barokowa brama z 1786 r, na której widnieje motto – „Non est hic aliud nisi domus Dei, et porta coeli” („Nic tu nie jest innego jeno dom Boży i brama niebieska”).
Dawny klasztor filipinów
Nierozerwalnie z historią śródeckiego kościoła pw. św. Małgorzaty związany jest XVIII-wieczny budynek dawnego klasztoru filipinów, niezwykle efektownie się prezentujący za sprawą późnobarokowej elewacji. Wzniesiono go w latach 70. XVIII-wieku (zachodnie skrzydło), staraniem ówczesnego proboszcza Stanisława Grudowicza, który to założył na Śródce pierwszą w Polsce kongregację filipinów. Rozbudowano go o północne skrzydło i kaplicę pod koniec XIX wieku.
Filipini zamieszkiwali budynek zakonny aż do 1805 roku, kiedy to nastąpiła kasata zakonu. W późniejszych latach budynek mieścił m. in. szpital, dom dla księży emerytów, pruski urząd, sierociniec, przychodnię zdrowia a nawet przedszkole. Na początku lat 90. XX wieku do budynku wrócili filipini i utworzyli w nim dom formacyjny. Kilkanaście lat temu budynek został poddany renowacji i ponownie oddany do użytku w 2011 roku. Od tego czasu mieści się w nim Katedralna Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I Stopnia oraz Gimnazjum Katedralne.
Śródka w Poznaniu – pozostałe ciekawe zakątki
Najbardziej znane miejsca dzisiejszej Śródki już za nami! Nie oznacza to, że to koniec ciekawych zakamarków w tej wyjątkowej dzielnicy miasta, które skrywają w sobie wiele ciekawostek!
Most Biskupa Jordana
Most Jordana to kładka nad Cybiną łącząca Śródkę z Ostrowem Tumskim, której odbudowa w 2007 roku była dużym wydarzeniem technicznym ale również niesamowitym impulsem do odrodzenia się Śródki po latach zapomnienia. Most w tym miejscu istniał prawdopodobnie już w X wieku, jednak w ubiegłym stuleciu, dokładnie w 1970 roku rozebrano go w związku z powstaniem tuż obok mostu Mieszka I. Na blisko 40 lat Śródka została pozbawiona swojego historycznego połączenia z wyspą katedralną, przez co jeszcze bardziej popadła w zapomnienie.
Odbudowa mostu w 2007 roku była jednym z bardziej spektakularnych przedsięwzięć budowlanych w mieście na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci. Wynika to z faktu do jego odbudowy użyto dawnego przęsła nurtowego Mostu św. Rocha, ważącego 450 ton, które trzeba było przetransportować około 900 metrów i przenieść nad istniejącym mostem Mieszka I, unosząc go blisko 9 metrów ponad teren. Od czasu powstania stał się popularnym miejscem sesji fotograficznych oraz wyrażania swoich uczyć za pomocą kłódek miłości, których na barierkach znajdziecie setki. Więcej o moście przeczytacie w opisie tego miejsca na kierunkowo.pl – Most Jordana w Poznaniu
Budynek dawnego Kina Malta
Przy ulicy Filipińskiej w 1927 roku wzniesiono na Śródce Dom Katolicki, który stanął po sąsiedzku z budynkiem klasztoru filipinów. W latach PRL bezprawnie przekształcono go w Robotniczy Domu Kultury i Oświaty. W 1958 roku w budynku zaczęło swoją działalność Kino Malta, które miało być miejscem rozrywki i zaspokajania potrzeb kulturalnych dla prawobrzeżnego Poznania.
Kino szczyt swojej popularności miało w czasie lat 70-80. XX wieku a po blisko 50-letniej działalności, na skutek odzyskania praw do budynku przez prawowitego Właściciela (poznańską Kurię Metropolitalną) kino 21 maja 2010 zamknięto. Obecnie budynek wchodzi w skład kompleksu Katedralnej Szkoły Chóralnej, która swoją siedzibę ma w sąsiednim budynku dawnego klasztoru.
Kościół pw. św. Kazimierza
Na wzgórzu we wschodniej części Śródki stoi drugi ze śródeckich kościołów, który najczęściej chowa się za otaczającą go bujną zielenią oraz potężnym gmachem Poznańskiej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej. Mimo to, warto zwrócić również uwagę na niego bo wraz z przylegającym do niego budynkiem dawnego klasztoru reformatów również zapisał się w historii dzielnicy.
Kościół pw. św. Kazimierza wzniesiono w 2. połowie XVII wieku dla sprowadzonych na Śródkę zakonników zakonu reformatów. Kościół jest świątynią jednonawową, zaprojektowaną w stylu barokowym z rokokowym wyposażeniem. Pod koniec XVII wieku obok kościoła rozpoczęto budowę murowanego klasztoru dla zakonników, którego budowa zakończyła się w 1704 roku. Zakonnicy mieszkali w nim do 1794 roku, kiedy Prusacy dokonali kasaty klasztoru. W kolejnych latach kompleks budynków pełnił różne role (m. in. szpitala, seminarium nauczycielskiego) aby ostatecznie w 1847 roku zostać siedzibą Królewskiego Zakładu dla Głuchoniemych (jednego z pierwszych w Europie), powołanego przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III. Obecnie w zabudowaniach dawnego klasztoru znajduje się Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Głuchych. Kościół natomiast należy do miejscowej parafii Kościoła Polskokatolickiego.
Przed kościołem pw. św. Kazimierza, od zachodniej strony znajduje się barokowa kapliczka Bożej Męki ufundowana w roku 1706 przez rody śródeckie. Spacerując w okolicach kościoła w ramach dodatkowej atrakcji zapewne usłyszycie dobiegające z budynku Szkoły Muzycznej przeróżne dźwięki i melodie.
Tylko na kierunkowo.pl!
Wyjątkowy e-book “MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!Ulice Ostrówek i Śródka
Czas przejść do najbardziej klimatycznych ulic, którymi może poszczycić się dzisiejsza Śródka w Poznaniu. Mam na myśli ulice Ostrówek i Śródka, które są obecnie łącznikiem pomiędzy Rynkiem Śródeckim a Mostem Biskupa Jordana. Poza ich dzisiejszym urokiem, skrywają w sobie również niezwykłą historię.
Ulica Ostrówek zawdzięcza swoją nazwę dawnemu miastu (tak, miastu!), które położone było na niewielkiej wyspie pomiędzy Ostrowem Tumskim a Śródką. Ostrówek prawa miejskie nabył w 1444 roku z rąk króla Władysława Warneńczyka. Miasteczko było tak małe, że miało zdecydowanie mniej budynków niż chociażby poznański Stary Rynek, na drugim brzegu Warty. W dosłownie kilkunastu domach mieszkało maksymalnie 200 osób, co sprawiało że było to niegdyś najmniejsze miasto Korony Polskiej. Ostrówek zamieszkiwali głównie rzemieślnicy, świadczący swoje usługi najczęściej na rzecz niższego duchowieństwa z sąsiedniej wyspy katedralnej. W 1800 roku Ostrówek wraz ze Śródką włączono w granice Poznania. Niestety do dzisiejszych czasów nie przetrwały żadne ślady ówczesnego miasteczka a pamięć o nim podtrzymuje jedynie nazwa ulicy. Bliżej Rynku Śródeckiego ulica Ostrówek zmienia się w ulicę Śródka, która od 1919 roku upamiętnia nazwę starego miasteczka (wcześniej nazywała się Śródecka, niem. Schrodkastr.). Nazwa Śródka najprawdopodobniej pochodzi od targów, które były organizowane w dawnej osadzie w środy.
Dzisiejsze ulice Ostrówek i Śródka to bardzo wytworne i eleganckie uliczki, bez wątpienia wyróżniające się urodą w tej części miasta. Znajdujące się przy nich malownicze kamienice urzekają swoim wyglądem. Wiele z nich doczekało się już renowacji a kolejne pięknieją z każdym kolejnym rokiem. Dodatkowo spacerując ulicami Ostrówek i Śródka w Poznaniu, zostaniecie wystawieni na test silnej woli, ponieważ z restauracji i kawiarni, które mieszczą się w kamienicach wydobywają się niesamowite zapachy, które dosłownie zapraszają do wejścia i spróbowania tutejszych specjałów.
Restauracje na Śródce
A skoro już wspomniałem o restauracjach na ulicy Ostrówek i Śródka, to muszę dopowiedzieć resztę. Dzisiejsza Śródka to moim zdaniem najbardziej pachnąca pysznościami dzielnica miasta! Zapachy unoszą się nie tylko na wspomnianych ulicach ale również w innych jej zakątkach. Kolejne lokale znajdziecie m. in. przy Rynku Śródeckim, Bydgoskiej czy Cybińskiej.
Latem wzdłuż ulic ciągną się ogródki restauracyjne, które są doskonałym miejscem zarówno do skosztowania dań z różnych stron świata jak i spokojnego podziwiania okolicznych zabudowań, które urokiem dorównują poznańskiemu Śródmieściu. Nie ma co się dziwić, że dzisiaj to jedno z najmodniejszych miejsc w mieście!
Eksperymentalny ogród dziedzictwa na Śródce
Działalność Bramy Poznania mieszczącej się na Śródce, nie ogranicza się wyłącznie do ekspozycji, którą można zobaczyć we wnętrzach centrum. Tak wyjątkowe miejsce, stara się jeszcze bardziej wpłynąć na piękno i atrakcyjność swojej okolicy, przez co podejmuje się wielu innych działań, m. in. w ramach projektu “Brama otwarta na rzekę” stworzyło w swoim sąsiedztwie, wzdłuż brzegu Cybiny eksperymentalny ogród dziedzictwa.
To wyjątkowy kawałek zieleni, na którym posadzono m. in. rośliny jadalne, barwierskie, lecznicze i miododajne, które pielęgnowane będą tylko naturalnymi sposobami i podlewane wodą deszczową. Rośliny oprócz tego, że będą elementem edukacji ekologicznej to posłużą również do prowadzenia warsztatów i spotkań edukacyjnych. Więcej o tym miejscu przeczytacie w opisie na kierunkowo.pl – Eksperymentalny ogród na Śródce w Poznaniu
Brama otwarta na rzekę
Ogród dziedzictwa to jeden z elementów projektu “Brama otwarta na rzekę”, drugim jest blisko 2-kilometrowa Ekologiczna Ścieżka Edukacji, biegnąca doliną Cybiny wzdłuż Wartostrady. Na ścieżce znajduje się 12 ponumerowanych przystanków, przybliżających tematykę nadrzecznego ekosystemu.
Aby poznawanie ścieżki było jeszcze ciekawsze, dla najmłodszych odkrywców (6-12 lat) przygotowano specjalne niezbędniki, które można wypożyczyć w budynku Bramy Poznania. Znajdziecie w nich m. in. zeszyt z zadaniami oraz przydatne akcesoria jak lupa, miarka, lornetka, kredka czy sznurek. Z takim niezbędnikiem poznawanie nadrzecznej przyrody będzie niepowtarzalną przygodą dla całej rodziny.
Śródka – żywy zabytek!
Śródka w Poznaniu to z jednej strony piękniejąca z każdym rokiem wielkomiejska dzielnica a z drugiej niezwykły zabytek, skrywający dosłownie w każdym swoim miejscu pewną historię. Zespół urbanistyczno-architektoniczny Śródki od 1982 roku wpisany jest do rejestru zabytków i podlega ochronie konserwatorskiej. Ze względu na swoją niezwykłość, niemal każda inwestycja czy inicjatywa konsultowana jest z Miejskim Konserwatorem Zabytków, który dba o to by w maksymalnym stopniu podkreślić historyczne znaczenie tej przestrzeni i dalej zgłębiać jej tajemnice.
Spacerując po Śródce natkniecie się na wiele miejsc, gdzie od zniszczenia udało się uratować wiele śladów dawnych epok. Przykładem jest np. kamienica przy Bydgoskiej 2A, na której znajdziecie przedwojenne napisy, które przy okazji ostatniego remontu kamienicy odsłonięto i poddano niewielkiej renowacji. Śródka to również obszar, na którym przy każdej możliwej okazji prowadzone są badania archeologiczne. Podczas jednych z nich, prowadzonych w 2017 roku na ul. Ostrówek natrafiono na fragmenty drewnianych zabudowań z XV i XVI wieku a to tylko jeden z przykładów.
Inne ciekawe miejsca dzielnicy
Mimo, że wymieniłem już we wpisie zdecydowaną większość najciekawszych miejsc i atrakcji Śródki, mam na koniec jeszcze coś w zanadrzu. Pozostańmy na ulicy Ostrówek, gdzie na kamienicy o numerze 17/18 możecie zobaczyć oraz podobno również posłuchać w deszczowe dni, wyjątkową instalację – Zieloną Symfonię. Według autorów jest to grający mural, który za sprawą skomplikowanego układu rur i elementów metalowych ma “grać” podczas deszczu, na skutek spływającej po nich wodzie. Więcej o nim przeczytacie w opisie tego miejsca na kierunkowo.pl – Zielona Symfonia w Poznaniu. Tuz obok niego możecie przespacerować się jednymi z najkrótszych ulic w całym mieście: ul. Świętego Jacka (40 m) oraz Cybińską (30 m).
Ale uliczki te ciekawe są nie tylko ze względu na swoją długość. Dawniej w tym miejscu znajdowało się wczesnośredniowieczne cmentarzysko, być może nawet pierwszy cmentarz chrześcijański w państwie Piastów. Według badaczy powstał w niedalekim czasie od przyjęcia chrztu przez Mieszka I, funkcjonował przez około 250 lat i maksymalnie obejmował obszar około 1 hektara. Przyjmuje się, że był on miejscem pochówku mieszkańców Ostrowa Tumskiego ale również Śródki i Ostrówka.
Będąc już na ulicy Ostrówek warto wspomnieć o kamienicy pod numerem 10/11, która w swojej sieni skrywa cztery malowidła ścienne, przedstawiające piękne pienińskie krajobrazy. A skoro już mowa o ciekawych kamienicach, warto odnaleźć również dom “Pod Opatrznością”, znajdujący się przy ul. Bydgoskiej 6/7. Dawnej mieścił się w nim m. in. przytułek dla seniorów, wydająca codziennie posiłki kuchnia dla ubogich czy zakład dobroczynny uczący wyrabiania zręczności poprzez rzemieślnicze prace ręczne. Na koniec zostawiłem niewielki śródecki zielony skwer, noszący imię Świętosławy Sygrygy (córki Mieszka I i Dobrawy) który latem urzeka pięknie uformowanym zielonym dachem.
Bilbliografia
- oficjalna strona internetowa Traktu Królewsko-Cesarskiego w Poznaniu – www.trakt.poznan.pl, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Historia Śródki na stronie www.poznan.pl, link, dostęp z dn. 12.03.2023,
- wpis O ekologii nad rzeką na stronie www.poznan.pl, link, dostęp z dn. 15.03.2023,
- strona Śródka | MKZ w witrynie Cyfrowego Repozytorium Lokalnego Miasta Poznania – www.cyryl.poznan.pl, link, dostęp z dn. 14.03.2023,
- wpis Kościół klasztorny pw. św. Kazimierza i d. klasztor oo. Reformatów w serwisie zabytek.pl, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Antiqua civitas posnaniensis, czyli dzieje Śródki na stronie poznanskiehistorie.blogspot.com, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Najstarszy Poznań na stronie poznan.travel, link, dostęp z dn 12.03.2023,
- książka NAZWY ULIC w POZNANIU z planem Wielkiego Poznania, aut. Zygmunt Zaleski, wyd. Magistrat stołecznego miasta Poznania, Poznań 1926,
- ECCLESIA. STUDIA Z DZIEJÓW WIELKOPOLSKI (TOM 9, 2014), Nowe badania archeologiczne na Śródce w Poznaniu, aut. Paweł Pawlak, Paulina Wesołowska,
- WOKÓŁ ŚRÓDKI Kwartalnik osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria, ISSN 1640-4408, Nr 1 (69) 2019,
- WOKÓŁ ŚRÓDKI Kwartalnik osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria, ISSN 1640-4408, Nr 2 (72) 2020,
- wpis Pieszo przez kraj: Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu część 2. Śródka i Chwaliszewo na stronie wiescimiedzychodzkie.pl, link, dostęp z dn. 15.03.2023,
- wpis Jaz Cybiński (Cybina Schleuse) poligonalnej twierdzy Poznań na stronie twierdza.poznan.pl, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Śródka w serwisie poznan.fandom.com, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Trolejbusy w Poznaniu w serwisie poznan.fandom.com, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Kościół św. Małgorzaty w serwisie poznan.fandom.com, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Klasztor Filipinów w serwisie poznan.fandom.com, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Kościół św. Kazimierza w serwisie poznan.fandom.com, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Klasztor Reformatów w serwisie poznan.fandom.com, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Ostrów w serwisie poznan.fandom.com, link, dostęp z dn. 14.03.2023,
- wpis Ulica Śródka w serwisie fotopolska.eu, link, dostęp z dn. 14.03.2023,
- wpis Przemysł II w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 12.03.2023,
- wpis Śródka (Poznań) w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 12.03.2023,
- wpis Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 12.03.2023,
- wpis Kościół św. Małgorzaty w Poznaniu w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Klasztor filipinów w Poznaniu w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Most Biskupa Jordana w Poznaniu w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Kino „Malta” w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Kościół św. Kazimierza w Poznaniu w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 13.03.2023,
- wpis Ostrówek (Poznań) w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 14.03.2023,
- wpis Ulica Ostrówek w Poznaniu w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 14.03.2023,
- wpis Cmentarzysko na Śródce w Poznaniu w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 14.03.2023,
- wpis Ulica Świętego Jacka w Poznaniu w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 14.03.2023,
- wpis Kamienica przy ulicy Ostrówek 10/11 w Poznaniu w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 14.03.2023,
