Muzeum Narodowe w Poznaniu. Wielkopolska skarbnica sztuki

Muzeum Narodowe w Poznaniu to nie tylko galeria obrazów i rzeźb, ale przede wszystkim miejsce, gdzie można doświadczyć bogactwa polskiej i europejskiej sztuki. W majestatycznym, eklektycznym gmachu w centrum Poznania, kryje się prawdziwa perła – Galeria Malarstwa i Rzeźby. To tutaj, w przestrzeni pełnej historii i pasji, spotykają się dzieła mistrzów, którzy na zawsze zmienili oblicze sztuki. W tym wpisie zabiorę Was w podróż po najcenniejszych zbiorach muzeum, odkryję przed Wami tajemnice architektury zabytkowego gmachu i podpowiem, jak najlepiej zaplanować wizytę w tym niezwykłym miejscu.

Muzeum Narodowe w Poznaniu – podstawowe informacje

Muzeum Narodowe w Poznaniu to jedna z największych i najważniejszych instytucji kultury w Polsce, z bogatą historią sięgającą połowy XIX wieku. Jego gmach główny, w którym mieści się Galeria Malarstwa i Rzeźby, znajduje się w centrum Poznania i prezentuje bogate zbiory sztuki od starożytności po polską awangardę. Poznańskie muzeum mieści się w dwóch połączonych budynkach – ponad stuletnim, eklektycznym gmachu oraz nowoczesnym skrzydle wystawienniczym.

W swoich różnorodnych i bogatych zbiorach posiada „klejnoty” godne światowych galerii. Instytucja ta przechowuje i udostępnia dziedzictwo wieków i pokoleń, będące owocem wiedzy, trudu i pasji ludzi, którzy te zbiory gromadzili. Od starożytnych artefaktów po dzieła współczesnych artystów, muzeum oferuje podróż przez historię sztuki, prezentując arcydzieła, które zachwycają i inspirują zwiedzających.

Skrót historii muzeum

Poznańskie muzeum ma bogatą historię, sięgającą 1857 roku, kiedy to z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Nauk (TPN) powołano Muzeum Starożytności Polskich i Słowiańskich (później znane jako Muzeum im. Mielżyńskich). Pod koniec XIX wieku w Poznaniu powstało również pruskie Poznańskie Muzeum Prowincji (Provinzial-Museum), które od 1904 roku mieściło się w nowo wybudowanej siedzibie – Kaiser Friedrich-Museum. Zbiory obu tych placówek stały się podstawą ekspozycji utworzonego w 1919 roku Muzeum Wielkopolskiego, bezpośredniego poprzednika Muzeum Narodowego w Poznaniu. Niestety, okres II wojny światowej przyniósł ogromne straty: wiele bezcennych eksponatów zostało wywiezionych lub zniszczonych. Po wojnie muzeum podjęło trud odbudowy swoich zbiorów i kolekcji, a także poszerzyło je o dzieła sztuki współczesnej i inne kolekcje, otwierając przy tym swoje oddziały. Od 1950 roku instytucja nosi miano Muzeum Narodowego.

Fundacja im. Raczyńskich

Fundacja im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu, powołana w 1991 roku, odegrała kluczową rolę w uregulowaniu statusu prawnego zbiorów rodu Raczyńskich z Rogalina, w tym słynnej Galerii Rogalińskiej. Dzięki fundacji, muzeum zyskało dostęp do unikalnych dzieł sztuki, które stanowią jedne z najcenniejszych eksponatów w jego kolekcjach. Część z nich prezentowana jest w Galerii Malarstwa i Rzeźby w Poznaniu.

Muzeum Narodowe w Poznaniu – lokalizacja

Gmach główny Muzeum Narodowego w Poznaniu znajduje się w ścisłym centrum miasta, w kwartale ulic ograniczonym alejami Karola Marcinkowskiego oraz ulicami: Paderewskiego i Ludgardy.

Muzeum jest niezwykle atrakcyjnie położone na mapie miasta; od Starego Rynku dzieli je zaledwie ok. 150 metrów, od Placu Kolegiackiego ok. 400 metrów, od drugiego z poznańskich zamków – Zamku Cesarskiego, ok. 750 metrów, a od poznańskiej katedry na Ostrowie Tumskim ok. 1300 metrów.

Poznajcie ze mną Muzeum Narodowe w Poznaniu!

Poznajcie Muzeum Narodowe w Poznaniu, a dokładniej jego centralną ekspozycję – Galerię Malarstwa i Rzeźby. To najprawdziwszy skarbiec wielkopolskiej sztuki, znajdujący się w samym sercu Poznania. W historycznym gmachu i nowym skrzydle muzeum, prezentowane są bogate zbiory od starożytności po współczesność.

Galeria Malarstwa i Rzeźby to prawdziwa uczta dla miłośników sztuki, oferująca bogactwo doznań – od klasycznych arcydzieł po awangardowe eksperymenty. To prawdziwa podróż przez style i epoki, gdzie obok siebie goszczą dzieła mistrzów. Przekonajcie się o tym sami z mojego wpisu.

Część niżej prezentowanych poniżej zbiorów muzealnych pochodzi z kolekcji Fundacji im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu.

Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku

Galeria Malarstwa Polskiego XIX wieku, moja ulubiona część wystawy, znajduje się na trzeciej kondygnacji nowego gmachu Muzeum Narodowego w Poznaniu. W obrębie ekspozycji prezentowane są obrazy i rzeźby powstałe w okresach klasycyzmu, romantyzmu, historyzmu, realizmu, impresjonizmu i Młodej Polski.

Szczególnie ciekawy dla mnie nurt historyzmu reprezentują przede wszystkim obrazy m. in. Jana Matejki i Henryka Siemiradzkiego. W tej części wystawy eksponowany jest także „Polonez Chopina” Teofila Kwiatkowskiego, którego inna wersję można też oglądać w gołuchowskim oddziale Muzeum Narodowego w Poznaniu. Oprócz nich, można tu podziwiać dzieła m. in. Józefa Mehoffera, Olgi Boznańskiej, Witolda Wojtkiewicza, Wojciecha Weissa, Władysława Ślewińskiego i Stanisława Wyspiańskiego, które przenoszą zwiedzających w fascynujący świat polskiej sztuki XIX wieku.

Kształt zbioru w dużej mierze określił dar Seweryna Mielżyńskiego, który zapoczątkował bogatą kolekcję dzieł z tego okresu. Zbiory Fundacji im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu są drugą, równie istotną kolekcją, z której pochodzą prezentowane dzieła. Są wśród nich obrazy Jacka Malczewskiego i prace artystów młodopolskich, tworząc unikalny zbiór.

Galeria Sztuki Polskiej XX wieku

Przestrzeń wystawienniczą pierwszego piętra Muzeum Narodowego w Poznaniu zajmuje Galeria Sztuki Polskiej XX wieku, która prezentuje bogactwo i różnorodność polskiej sztuki tego okresu. Ekspozycja jest kontynuacją wcześniejszej wystawy i podzielona została na dwie główne części: galerię sztuki dwudziestolecia międzywojennego oraz galerię kolorystów, co pozwala na lepsze zrozumienie ewolucji artystycznych trendów w Polsce w XX wieku.

W galerii można podziwiać dzieła reprezentujące różne nurty i style, w tym prace z nurtu awangardy, takie jak dzieła Marii Nicz-Borowiakowej czy Marii Ewy Łukiewicz-Rogoyskiej. Ponadto, eksponowane są prace Gustawa Gwozdeckiego, Meli Muter, Eugeniusza Zaka i Romana Kramsztyka, co pozwala na pełniejsze zrozumienie kontekstu artystycznego epoki. Galeria Sztuki Polskiej XX wieku to fascynująca podróż przez burzliwe i twórcze stulecie w polskiej sztuce.

Galeria Sztuki Współczesnej

Galeria Sztuki Współczesnej, usytuowana na drugim piętrze budynku, to miejsce, które może stanowić wyzwanie dla zwiedzających (tak było w moim przypadku), ale jednocześnie oferuje fascynującą podróż przez polską sztukę powojenną.

Ekspozycja, inspirowana lokalną sceną artystyczną, prezentuje różnorodne formy wyrazu, od klasycznego malarstwa po instalacje multimedialne. W zbiorach galerii znajdują się dzieła takich artystów jak Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski czy Stefan Gierowski, a także prace nestorów powojennej awangardy, takich jak Maria Jarema, Wanda Gołkowska czy Henryk Stażewski.

Galeria prezentuje zarówno obrazy, jak i obiekty przestrzenne, rzeźby, instalacje, fotografie oraz filmy wideo, co pozwala na pełniejsze zrozumienie ewolucji artystycznych poszukiwań i eksperymentów w powojennej Polsce. Galeria Sztuki Współczesnej to miejsce, gdzie można zetknąć się z najnowszymi trendami w polskiej sztuce i doświadczyć jej różnorodności.

Studyjna Galeria Sztuki Starożytnej

Studyjna Galeria Sztuki Starożytnej, otwarta w listopadzie 2024 roku w podziemiach głównego, zabytkowego gmachu Muzeum Narodowego w Poznaniu, to wyjątkowe miejsce, stanowiące etap przygotowawczy do stworzenia nowej, stałej ekspozycji. Centralnym punktem galerii jest magazyn studyjny, w którym przechowywana jest cała kolekcja starożytnych artefaktów, w tym trumna Iret-hor-iru, zabytki z Troi, greckie wazy oraz unikatowy zbiór rzymskiego portretu cesarskiego.

Przeszklone ściany magazynu umożliwiają zwiedzającym obserwację pracy kuratora i muzealników oraz podgląd sposobu przechowywania i ochrony obiektów. Obok magazynu znajduje się gabinet naukowy, inspirowany gabinetem archeolog prof. M. S. Ruxer. To miejsce, które przywołuje atmosferę dawnych gabinetów profesorskich, a zarazem pełni funkcję przestrzeni roboczej, w której na co dzień pracuje kurator wystawy.

Co jeszcze skrywa Muzeum Narodowe w Poznaniu?

Poznaliście 4 wystawy, które możecie zobaczyć w gmachu głównym Muzeum Narodowego w Poznaniu. Wśród setek prezentowanych na nich eksponatów, warto nie tylko przystanąć dłużej przy kilku najbardziej niezwykłych czy szczególnie cennych, ale skorzystać również z innych umilaczy czasu i dawców wrażeń, które znajdziecie w tych przestrzeniach. Oto kilka kolejnych propozycji.

Nie przegap tych artystów!

Muzeum Narodowe w Poznaniu to skarbnica polskiej sztuki, gdzie każdy znajdzie coś dla siebie. Trudno mi wskazać kilku najważniejszych artystów, bo każdy zwiedzający ma swoje preferencje. Kilka nazwisk, moich osobistych wyrobów, chciałbym szczególnie wyróżnić. Wśród nich na pierwszy plan wysuwa się Jacek Malczewski, którego obrazy są wizytówką muzeum.

Obok niego, wypada zobaczyć dzieła Magdaleny Abakanowicz, Stanisława Wyspiańskiego i Stanisława Ignacego Witkiewicza, artystów, którzy na stałe wpisali się w historię polskiej sztuki. Oprócz nich, w przestrzeni galerii eksponowane są także prace m. in. Zofii Stryjeńskiej, tworzącej w Zakopanem i posiadającej unikalny styl. Galeria Sztuki Współczesnej prezentuje z kolei dzieła klasyków polskiej awangardy, takich jak Tadeusz Kantor i Jerzy Nowosielski.

Muzeum Narodowe w Poznaniu to miejsce, gdzie można podziwiać dzieła najwybitniejszych polskich artystów, ale myślę, że tych wymienionych powyżej po prostu nie można przegapić.

Wystawy czasowe

Muzeum Narodowe w Poznaniu regularnie organizuje wystawy czasowe, które uzupełniają stałe ekspozycje. Prezentują one różnorodne aspekty sztuki, od monograficznych pokazów wybitnych artystów po interdyscyplinarne projekty. Muzeum dba o zróżnicowany program, odpowiadający różnym gustom. Aktualne informacje o wystawach czasowych dostępne są na oficjalnej stronie internetowej muzeum.

Zabytkowy gmach główny

Gmach Muzeum Narodowego w Poznaniu to nie tylko skarbnica sztuki, ale również architektoniczne arcydzieło, które zachwyca swoją elegancją i historycznym charakterem. Na szczególną uwagę zasługuje gmach wzniesiony w latach 1900–1903 na rogu al. Marcinkowskiego i ul. Paderewskiego. Stanowi on przykład eklektycznej architektury, utrzymanej w stylistyce neobarokowej. Jego oficjalne otwarcie nastąpiło w 1904 roku.

Na elewacjach i we wnętrzach gmachu częściowo zachował się pierwotny wystrój, autorstwa takich artystów jak Hans Koberstein (sgraffito, mozaiki), Stephan Walter (dekoracja rzeźbiarska), Edward Albrecht (sztukaterie) i Reinhold Ahrens (alegoryczne popiersia)

Budynek składa się z czterech skrzydeł, otaczających wewnętrzny hol, usytuowany na osi wejścia głównego. Ta reprezentacyjna przestrzeń muzeum, nakryta przeszklonym dachem i ozdobiona bogatą dekoracją rzeźbiarską oraz sztukatorską, z eleganckimi schodami prowadzącymi na piętro, tworzy majestatyczne wnętrze, które podkreśla rangę muzeum.

Wśród dzieł, które tymczasowo zniknęły z ekspozycji, znajduje się jedyny w Polsce obraz Claude’a Moneta – „Plaża w Pourville”. To poznański skarb, bezcenny eksponat o szczególnym znaczeniu i wyjątkowej historii dla muzeum. Zapewniam, że po zakończeniu remontu powróci on na swoje stałe miejsce.

Muzealny sklepik oferuje szeroki wybór publikacji, od katalogów wystaw, po albumy i książki o historii sztuki i kultury. Oprócz książek, w ofercie księgarni znajdują się również reprodukcje dzieł sztuki, plakaty, pocztówki oraz różnorodne pamiątki związane z Muzeum Narodowym w Poznaniu.

Muzeum Narodowe w Poznaniu – praktyczne informacje

Na zakończenie moich wpisów, jak zwykle, garść praktycznych informacji i wskazówek, które pomogą Wam dotrzeć do tego niezwykłego miejsca i w pełni cieszyć się jego atrakcjami.

Komunikacja i dojazd

Gmach główny Muzeum Narodowego w Poznaniu znajduje się w ścisłym centrum miasta, przy Alejach Marcinkowskiego, co ułatwia dojazd. Najwygodniej dotrzeć komunikacją miejską. Najbliższe przystanki tramwajowe to Aleje Marcinkowskiego i Plac Wielkopolski. W pobliżu zatrzymują się również autobusy miejskie (przystanki: Solna i Grobla). Rozkład jazdy dostępny jest na stronie internetowej Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu (ZTM Poznań).

Samo dotarcie do miasta również nie jest kłopotliwe. Poznań to jeden z największych węzłów komunikacyjnych w kraju, dlatego możecie dotrzeć tutaj koleją (m. in. PKP Intercity, POLREGIO, Koleje Wielkopolskie), komunikacja autobusową (m. in. PKS Poznań, FlixBus) a nawet samolotem (lotnisko Poznań Ławica). Oczywiście dotrzecie do stolicy Wielkoposlki również własnym samochodem.

Bilety i zwiedzanie

Galeria Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego w Poznaniu jest otwarta przez cały rok, z wyjątkiem pojedynczych dni. Wystawy można zwiedzać od wtorku do niedzieli (w poniedziałki muzeum jest nieczynne), w różnych godzinach, w zależności od dnia tygodnia. Zwiedzanie muzeum jest płatne, bilety można kupić w kasie muzeum na miejscu lub online na stronie tobilet.pl. Dostępne są bilety normalne, ulgowe i uczniowskie (niektóre wystawy czasowe są biletowane osobno). Co ważne, wtorki są dniami bezpłatnego wstępu, a dzieci do 7 lat wchodzą na ekspozycje bezpłatnie każdego dnia.

Ekspozycje muzealne zwiedzamy indywidualnie, przemierzając kolejne przestrzenie i galerie. Zwiedzanie i poznawanie zbiorów ułatwiają opisy przy każdym eksponacie oraz dodatkowe materiały informacyjne. Na zwiedzanie wnętrz Muzeum Narodowego w Poznaniu warto zarezerwować co najmniej 2 godziny. Więcej informacji nt. zwiedzania muzeum znajdziecie na stronie internetowej MNP.

Zwiedzanie z dziećmi

Zwiedzanie Galerii poznańskiego Muzeum Narodowego z dzieckiem to kwestia indywidualna, ze względu na trudną tematykę niektórych dzieł i muzealną etykietę. Dlatego sugeruję, aby do muzeum zabierać dzieci, minimum w wieku szkolnym. Muzeum Narodowe w Poznaniu, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rodzin, przygotowało bezpłatne materiały edukacyjne uatrakcyjniające zwiedzanie: „Walizkę Muzealnych Tropicieli” i „Przewodnik Muzealnych Tropicieli” (dostępne w szatni).

Oprócz tego, Muzeum Narodowe w Poznaniu oferuje bogaty program edukacyjny: lekcje muzealne (często z warsztatami plastycznymi), kursy i warsztaty rozwijające zainteresowania sztuką. Oferta dostosowana jest do różnych grup wiekowych a szczegóły możecie poznać na stronie internetowej muzeum.

Ciekawe miejsca i atrakcje w okolicy

Nie można przegapić okazji do kolejnych przygód i wrażeń, kiedy jest się na poznańskim Starym Mieście! To turystyczne serce miasta, pełne wyjątkowych miejsc i atrakcji, które są dosłownie na wyciągnięcie ręki a także doskonałe miejsce wypadowe do sąsiadujących ze Starym Miastem zakątków Poznania. Nie opuszczając centrum miasta możecie odwiedzić jeszcze kilka oddziałów Muzeum Narodowego w Poznaniu, m. in. Muzeum Sztuk Użytkowych w Zamku Królewskim, Ratusz – Muzeum Poznania, Wielkopolskie Muzeum Wojskowe czy Muzeum Instrumentów Muzycznych.

Oprócz muzeów, centrum Poznania to także imponujące zabytki, klimatyczne zakamarki i mnóstwo innych atrakcji, których nie sposób wymienić. Muszę jednak wspomnieć o kilku miejscach, bo nie zachęcając Was do odwiedzenia Starego Rynku i koziołków trykających się na ratuszu, Placu Kolegiackiego i dawnego kolegium jezuickiego, barokowej Fary czy niepowtarzalnego Zamku Cesarskiego, wzniesionego w podobnym czasie co Muzeum Narodowe w Poznaniu, dzisiejsza Galeria Malarstwa i Rzeźby, popełniłbym grzech zaniedbania. Więcej ciekawych miejsc w Poznaniu znajdziecie na specjalnej podstronie – Poznań. Atrakcje i najciekawsze miejsca oraz na poniższej, interaktywnej mapie.