Odkryjcie najbardziej baśniowe pasmo górskie w Polsce i sprawdźcie co warto zobaczyć w Górach Stołowych. Położone na wyjątkowo malowniczej ziemi kłodzkiej niewielkie pasmo Gór Stołowych to miejsce jedyne w swoim rodzaju. Poznajcie atrakcje w Górach Stołowych, które są jednym z najbardziej niezwykłych zakątków polskiej przyrody, gdzie każdy zakręt ścieżki kryje w sobie nową przygodę, niezapomniane wrażenia i prawdziwy świat zakuty w skale! Zapraszam Was do mojego mikroprzewodnika o Górach Stołowych.
Podstawowe informacje o Górach Stołowych
Góry Stołowe to jedne z nielicznych w Europie gór płytowych, położone w Sudetach Środkowych zarówno w Polsce jak i na terenie Czech. Wypiętrzyły się przed 30 milionami lat a ich charakterystycznym elementem są piaskowcowe płyty ułożone poziomo, skąd wzięła się ich nazwa, bo Góry Stołowe są płaskie niczym stół. Do Polski należy najbardziej wysunięta na wschód część pasma Gór Stołowych oraz niewielkie pasmo Zawory (północno-zachodni obszar). Środkowa część gór znajduje się na terenie Czech. Najwyższymi szczytami Gór Stołowych są Szczeliniec Wielki (919 m n.p.m.), Skalniak (915 m n.p.m.) i Narożnik (849 m n.p.m.).
Historia Gór stołowych jest nierozerwalna z losami Ziemi Kłodzkiej. Przez tereny sąsiadujące z pasmem Gór Stołowych już w starożytności przebiegały szlaki handlowe, które przyczyniały się do powstawania w okolicy osad. Pierwsze wzmianki o tutejszych osadach czy zamkach pochodzą z XIV wieku. Kolejne stulecia, aż do końca XVIII wieku, to okres burzliwej historii regionu, pełny wyniszczających wojen i okresów odbudowy po nich a także powstawania osad zdrojowych. Od XIX wieku Góry Stołowe zaczęły rozwijać się turystycznie, co przyspieszał rozwój szlaków komunikacyjnych w regionie. Obecnie Góry Stołowe są popularnym kierunkiem turystycznych i jednym z najchętniej odwiedzanych pasm górskich na Dolnym Śląsku a także niezwykłym i cennym pomnikiem przyrody.
Park Narodowy Gór StołowychZe względu na unikalny krajobraz, walory przyrodnicze na terenie oraz chęć lepszej ochrony przyrody nieożywionej Gór Stołowych w 1993 roku utworzono Park Narodowy Gór Stołowych, który zastąpił utworzony w 19981 roku Stołowogórski Park Krajobrazowy. Jest on jednym z mniejszych parków narodowych w kraju (6. miejsce o końca; powierzchnia 63 km²) i 19. w kolejności utworzenia.
Na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych znajdują się trzy rezerwaty przyrody: Szczeliniec Wielki, Błędne Skały (oba udostępnione dla turystów) oraz rezerwat torfowiskowy Wielkie Torfowisko Batorowskie. Co ciekawe jest Park Narodowy Gór Stołowych jest największym parkiem narodowym w obrębie Sudetów, większym od najpopularniejszego w tej części kraju Karkonoskiego Parku Narodowego. W otulinie parku znajdują się popularne dolnośląskie uzdrowiska, m. in. Kudowa-Zdrój, Duszniki-Zdrój i Polanica-Zdrój.
Lokalizacja
Geograficznie Góry Stołowe są częścią Sudetów Środkowych, sąsiadując od zachodu z Kotliną Kłodzką, południa z Górami Bystrzyckimi i północy z Górami Sowimi.
Administracyjnie Góry Stołowe położone są w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim i większości w powiecie kłodzkim. Od Kłodzka, stolicy Ziemi Kłodzkiej oddziela je ok. 20 km a od stolicy regionu – Wrocławia dzieli je ok. 80 km. Największe miasta regionów ościennych oddalone są od pasma Gór Stołowych o kolejno: 115 km od Opola, 120 km od Zielonej Góry i 210 km od Poznania.
Komunikacja, dojazd i parking
Region na którym wznoszą się Góry Stołowe jest dobrze skomunikowany. Na południe od pasma górskiego przebiega linia kolejowa nr 309 (Kłodzko – Kudowa-Zdrój) po której swoje kursy realizują Koleje Dolnośląskie. Najbliższe stacje kolejowe to m. in. Szczytna, Duszniki-Zdrój i Kudowa-Zdrój. Niemalże równolegle do trasy kolejowej biegnie najważniejszy droga w okolicy – DK8.
Główna trasą komunikacyjną na terenie Gór Stołowych jest jednak droga wojewódzka nr 387, łącząca Kudowę-Zdrój i Radków, będąca jedną z najbardziej malowniczych dróg regionu (nazywana też Szosą Stu Zakrętów), wytyczoną w 1870 roku. Łączy się ona bezpośrednio z DK8 w Kudowie-Zdrój a łącznikami od strony Radkowa są drogi wojewódzkie nr 366 i 368. Dzięki temu, dojazd w obręb Gór Stołowych nie jest trudny i problematyczny.
Parking
Obszar Gór Stołowych w dużej mierze włączony jest do parku narodowego, na terenie którego parkowanie jest dozwolone tylko w wyznaczonych miejscach. Najwięcej miejsc parkingowych znajdziecie w Karłowie (zdecydowana większość parkingów jest płatna a ceny od średnich po wysokie). Pozostałe parkingi znajdują się w ciągu Szosy Stu Zakrętów (DW387), m. in.:
- parking YMCA przy wjeździe na Błędne Skały (bezpłatny),
- parkingi na Lisiej Przełęczy (bezpłatne),
- Parking Droga nad Urwiskiem (bezpłatny), przy szlaku na Skalne Grzyby,
- parking przy Wodospadzie Pośny (bezpłatny),
- parking Czerwone Skały (bezpłatny).
Dla odwiedzających Błędne Skały przygotowano również parking bliżej wejścia do skalnego labiryntu – więcej szczegółów we wpisie: Błędne Skały – skalny labirynt (mapa, zdjęcia, parking)
Szlaki turystyczne
W Górach Stołowych znajdziecie gęstą sieć szlaków turystycznych, które tworzy ponad 100 km znakowanych tras. Szlaki w Górach Stołowych prowadzą nie tylko pośród najciekawszych miejsc ale również przy stacjach kolejowych i parkingach, tworząc kompletną i dobrze zorganizowaną sieć górskich tras. Na duży plus szlaków w Górach Stołowych trzeba zapisać ich bardzo dobre oznakowanie.
Tylko na kierunkowo.pl!
Wyjątkowy e-book “MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!Co warto zobaczyć w Górach Stołowych?
W górach Stołowych Byłem już kilka razy, zarówno jako nastolatek jak i rodzic, który przez najciekawsze zakątki tego wyjątkowego pasma górskiego przeprowadzał swojego kilkuletniego brzdąca. Myślę, że mając takie doświadczenie z najbardziej niesamowitymi górami ziemi kłodzkiej, jestem w stanie podpowiedzieć Wam co warto zobaczyć w Górach Stołowych.
Poznajcie największe atrakcje w Górach Stołowych z mojego mikroprzewodnika!
Największe atrakcje w Górach Stołowych
Długo można dyskutować o tym, które i akie atrakcje w Górach Stołowych są tymi najbardziej wyjątkowymi, niepowtarzalnymi i wartymi odwiedzenia w pierwszej kolejności. Jedno jest pewne, że od stuleci najczęściej turyści wyruszają na Szczelinie Wielki i w Błędne Skały – dwa, chyba najbardziej znane miejsca w Górach Stołowych. Dlatego szukając odpowiedzi na pytanie “Co warto zobaczyć w Górach Stołowych?“, trzeba w pierwszej kolejności wspomnieć właśnie o nich!
Miejscowe “sztosy”
Poznajcie zatem najbardziej kultowe miejsca Gór Stołowych! Szczeliniec Wielki to najwyższe wzniesienie tego pasma górskiego, mierzące 919 m n.p.m. Wyróżnia się kształtem, ponieważ jego masyw ma trapezowaty kształt a sam szczyt wydaje się płaski i rozległy. Jednak równie szczytowa skrywa w sobie największe skarby tego pasma górskiego – różnorodne formy skalne przypominające swoim wyglądem ludzi i zwierzęta, tworząc niepowtarzalny skalny krajobraz niczym z bajki! Na jego szczyt prowadzi ok. 700 skalnych stopni, ułożonych w 1814 przez Franza Pabla – sołtysa pobliskiego Karłowa i pierwszego przewodnika turystycznego na ziemiach polskich!
Drugim charakterystycznym miejscem Gór Stołowych są Błędne Skały, położone na szczycie Skalniaka (852 m n.p.m.). Słyną one z zdaniem wielu najpiękniejszego skalnego labiryntu w Górach Stołowych a nawet w całej Polsce! Przez niektórych ten wyjątkowy krajobraz nazywany jest nawet skalnym lasem! To tutaj znajdziecie najbardziej znana rzeźbę skalną Gór Stołowych – Kurzą Stopkę.
Skalne labirynty
Skoro już wymieniając to, co warto zobaczyć w Górach Stołowych wspominałem o Błędnych Skałach, to koniecznie muszę podkreślić, że to właśnie skalne labirynty są jedną z najbardziej niezwykłych atrakcji tego regionu. Najbardziej znany z nich znajduje się właśnie w Błędnych Skałach i liczy sobie ok. 600 metrów długości. Miejscami jest tak wąsko i ciasno, że trzeba chodzić nawet na czworakach! Błędne Skały wystąpiły nawet w filmie, kręcono w nim kilka scen do baśniowego filmu Opowieści z Narni. Więcej o nich możecie przeczytać w moim osobnym wpisie – Błędne Skały – skalny labirynt (mapa, zdjęcia, parking)
Drugim skalnym labiryntem, który nie jest już tak bardzo ciasny, są skalne korytarze na szczycie Szczelińca Wielkiego. Tutaj również nie będziecie narzekać na brak wrażeń, bo mimo że jest mniej kręty i ciasny, na pewno prowadzi po głębszych szczelinach z których słynie właśnie najwyższy szczyt Gór Stołowych.
Piekiełko i Diabelska Kuchnia
To właśnie na Szczelińcu Wielkim znajdują się najbardziej znane szczeliny skalne w Górach Stołowych. Ich głębokość dochodzi nawet do 17 metrów (tyle liczy sobie Piekiełko, najgłębsza z nich) a żeby się dostać na jej dno trzeba pokonać ciasne i strome skalne schody, wiodące a jakże inaczej… szczeliną!
W najgłębszych szczelinach panuje swoisty mikroklimat. Panuje tutaj duża wilgotność, utrzymuje się dużo niższa temperatura niż na powierzchni (w ciepłe lato oscyluje w granicach 8-12 stopni Celsjusza) a bywa nawet tak, że śnieg utrzymuje się w ich najzimniejszych zakamarkach nawet do lipca! Więcej o Szczelińcu Wielkim możecie przeczytać w osobnym wpisie – Szczeliniec Wielki z dzieckiem (parking, trasa, zdjęcia)
Skalne rzeźby
Przemierzając Góry Stołowe którymkolwiek ze szlaków turystycznych (a jest ich tutaj ponad 100 kilometrów), za każdym razem natraficie na niesamowite skalne rzeźby. Wiele z nich doczekało się swoich nazw, co pomaga nam poćwiczyć wyobraźnię i odnaleźć zaklęty w skale kształt lub postać.
Skalne rzeźby znajdziecie oczywiście na Szczelińcu Wielkim i w Błędnych Skałach, ale warto również wybrać się do Skalnych Grzybów, Skalnych Bastionów czy do przeraźliwie wyglądającej Skalnej Czaszki! Wytyczona została również Ścieżka Skalnej Rzeźby, prowadząca od Karłowa przez Szczeliniec i Pasterkę do Radkowa, która nie tylko przebiega przy ciekawych formach skalnych ale również przybliża historię i budowę geologiczną Gór Stołowych.
Punkty widokowe w Górach Stołowych
Liczne punkty widokowe to kolejne atrakcje w Górach Stołowych, które powinny spodobać się każdemu miłośnikowi rozległych i malowniczych krajobrazów. Znajdziecie je w wielu zakątkach Gór Stołowych a doprowadzą Was do nich liczne szlaki turystyczne, które nie należą do najtrudniejszych i najbardziej wymagających, przez co poradzą sobie z nimi nawet najmłodsi wędrowcy.
Oprócz kilku doskonałych punktów widokowych w obrębie szczytu Szczelińca Wielkiego, warto poznać również takie miejsca przepełnione widokami jak Fort Karola, szczyt Narożnika czy nawet Guzowatą, położoną poza pasmem Gór Stołowych, z której to niewielkie pasmo górskie prezentuje się wyjątkowo okazale.
Co jeszcze warto zobaczyć w Górach Stołowych?
Myślicie, że to już wszystko co warto zobaczyć w Górach Stołowych? Choć polska część Gór Stołowych nie jest wyjątkowo duża, nie brakuje w niej ciekawych miejsc. Choć poznaliście już najważniejsze i najbardziej znane atrakcje w Górach Stołowych, mam dla Was jeszcze kilka ważnych i ciekawych miejsc w tych stronach. Góry Stołowe to teren o unikalnych w skali kraju walorach przyrody nieożywionej, dlatego warto docenić to miejsce również z przyrodniczego punktu widzenia. Wszak nie wszędzie tworzy się parki narodowe, a akurat na obszarze tych gór taki powstał – więcej o nim w osobnym opisie: Park Narodowy Gór Stołowych.
Sama przygodą dla Was będzie już dotarcie do serca Gór Stołowych samochodem, ponieważ przez pasmo przebiega jedna z najbardziej poplątanych dróg w Sudetach, nazywana Drogą Stu Zakrętów. Wiedzie ona z Kudowy-Zdrój do Radkowa; formalnie to DW387. Przy niej, bliżej Radkowa znajduje się jeden z parkingów na terenie Gór Stołowych, z którego najwygodniej wyruszyć do jeszcze jednego magicznego miejsca – Wodospadu Pośny, niestety ukazującego swoje piękno praktycznie tylko w okresie opadów z powodu lokalizacji w pobliżu ujęcia wody pitnej.
Będąc w górach, koniecznie trzeba poczuć też klimat górskiego schroniska. W Górach Stołowych nie ma wielkiego wyboru… Czeka na Was oblegane schronisko PTTK Na Szczelińcu, dużo bardziej klimatyczne schronisko PTTK Pasterka oraz niewielkie prywatne schronisko KALWINKA w Kudowie-Zdrój Pstrążnej. A skoro jesteśmy już w tej dzielnicy Kudowy-Zdrój to koniecznie trzeba wspomnieć o urzekającym i równiez bardzo klimatycznym Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego, znanego lepiej jako Skansen w Pstrążnej. Możecie przeczytać o nim z mojego wpisu – Skansen w Pstrążnej. Niezwykle malowniczy koniec świata!
Skansen w Pstrążnej urzekł mnie tak bardzo, że otrzymał moje wyróżnienie w rankingu atrakcji turystycznych ZŁOTE KIERUNKI 2023! Polecam Wam go z całego serca – kapitalne miejsce!
Miejsce to zdobyło wyróżnienie w rankingu atrakcji turystycznych kierunkowo.pl “ZŁOTY KIERUNEK 2023”
Po więcej atrakcji w Górach Stołowych oraz ich najbliższej okolicy zapraszam Was do innych wpisów na kierunkowo.pl, które dla ułatwienia oznaczyłem tagiem #kotlina kłodzka. Ciekawych miejsc w tej części kraju możecie szukać również na interaktywnej mapie atrakcji turystycznych w Polsce, dostępnej na moim blogu.
Wykaz źródeł
- oficjalna strona internetowa Parku Narodowego Gór Stołowych, link, dostęp z dn. 28.03.2024,
- ilustrowany przewodnik z mapami ZIEMIA KŁODZKA, wyd. Wydawnictwo Turystyczne PLAN, Wydanie VII rozszerzone, ISBN 978-83-7868-632-3,
- wpis Góry Stołowe w serwisie www.dolnyslask.travel, link, dostęp z dn. 28.03.2024,
- wpis Góry Stołowe w serwisie www.sudety.com.pl, link, dostęp z dn. 28.03.2024,
- wpis Góry Stołowe w serwisie pl.wikipedia.org, link, dostęp z dn. 28.03.2024,
