Muzeum Regionalne Ziemi Pyzdrskiej

Muzeum Regionalne Ziemi Pyzdrskiej znajduje się w murach dawnego klasztoru franciszkanów, usytuowanego nad wysokim brzegiem rzeki Warty. W tym miejscu pyzdrskie muzeum funkcjonuje on 1985 roku, będąc jedyną lokalną placówką muzealną, przybliżającą miejscowe zabytki, historię i tradycje. Zajmuje ona pomieszczenia dawnego refektarza, kuchni zakonnej, piwnice oraz krużganki w których znajdują się również cenne, zabytkowe freski nawet z XIV w. Najważniejsza jest jednak ekspozycja muzealna, dzięki której poznamy dzieje Pyzdr i okolicznych terenów.

Muzeum Regionalne zostało utworzone w 1957 roku i pierwotnie znajdowało się w zabytkowym domu podcieniowym. Niecałe 30 lat później muzeum przeniesiono do obecnego obiektu, gdzie obecnie w muzealnych murach znajdziemy również wystawy zbiorów archeologicznych (m. in. unikalny zbiór kości plejstoceńskich zwierząt, pozyskiwanych z okolicznych żwirowni), numizmatycznych (monety z XI i XV w.), dokumentów czy wyrobów rzemieślniczych a także militariów, wśród których naczelne miejsce zajmuje replika armaty, użytej po raz pierwszy w Polsce, właśnie w Pyzdrach w 1383 roku. Znacząca część ekspozycji poświęcona jest okresowi powstania styczniowego, kiedy to pod Pyzdrami rozegrała się słynna bitwa powstańcza. Z tego okresu prezentowana jest m.in. broń a także unikalny eksponat – fragment pnia sosny powstańczej, ogromnego drzewa rosnącego na polu bitwy, przestrzelonego kulą armatnią. Ścieżka zwiedzania prowadzi również przez wnętrza zabytkowego kościoła franciszkańskiego, przylegającego do klasztoru.

Muzeum Regionalne Ziemi Pyzdrskiej poza ekspozycja w zabudowaniach poklasztornych, posiada jeszcze dwie filie: w domu podcieniowym na rynku w Pyzdrach i wiatraku holenderskim na obrzeżach miasta. W domu podcieniowym, który od 2018 roku jest pod opieką muzeum, można oglądać wystawę poświęconą czasom panowania Piastów w Polsce oraz wystawę etnograficzną, poświęconą codziennemu życiu mieszkańców. Natomiast zabytkowy wiatrak holenderski to wyjątkowo cenny zabytek techniki, który sporadycznie jest również uruchamiany.