Osieczna to malowniczo położone miasto w południowej Wielkopolsce, słynące od stuleci z zabytkowych drewnianych wiatraków, okazałego zamku a w ostatnich latach również zyskujące popularność jako spokojny i dający wytchnienie ośrodek wypoczynkowy, położony nad wodami Jeziora Łoniewskiego. Mimo, że położone jest nieco na uboczu, skrywa w sobie wiele ciekawych miejsc, zabytków i atrakcji, które przybliżę Wam właśnie w tym wpisie!
Osieczna – podstawowe informacje
Jak już wspomniałem, Osieczna to niewielkie miasto położone w południowej Wielkopolsce, które odwiedziłem podczas mojej mikropodróży po okolicach Leszna. Od początku wiedziałem, że znajdę tutaj wiele ciekawych zakątków i atrakcji ale rzeczywistość okazała się jeszcze ciekawsza. Po pierwsze Osieczna położona jest w niezwykle malowniczym regionie u podnóża wzgórz leszczyńskiego pasma moren czołowych. Po drugie skrywa w sobie bardzo ciekawą historię a po trzecie jest doskonałym miejscem do wypoczynku!
Na początek poznajmy się – mam na imię Marcin Krawczyk i od kilku lat tworzę bloga kierunkowo.pl. Więcej o mnie przeczytacie tutaj a tymczasem to ja na wieży widokowej, którą poznacie w tym wpisie z urokliwą Osieczną w tle. Nim przybliżę Wam najciekawsze miejsca i atrakcje w Osiecznej, które możecie odwiedzić przyjeżdżając do tego niewielkiego miasta, kilka słów wstępu który doskonale wprowadzi Was w temat wpisu.
Historia
Początki osadnictwa nad wodami Jeziora Łoniewskiego datowane są na X wiek, kiedy to na południowym brzegu jeziora istniał średniowieczny gród, którego ślady widoczne są do dzisiaj w postaci grodziska. Znajdował się on jednak w innym miejscu, niż dzisiejsze miasto, o którym po raz pierwszy wspominano w kronikach w XIV wieku. Jako pierwsze w dokumentach zostało odnotowane Łącko, które w późniejszym czasie stało się przedmieściem dzisiejszej Osiecznej. Pierwsza wzmianka już o Osiecznej pochodzi z 1393 roku, kiedy to tereny te należały do Wojsława Borka, który prawdopodobnie wzniósł w Osiecznej pierwszy zamek.
Na przestrzeni wieków, Osieczna często zmieniała Właścicieli. Po rodzie Borków tymi ziemiami władali m. in. Górkowie, Opalińscy czy Mycielscy, czyli najznamienitsze wielkopolskie rody. Osieczna przez setki lat była miastem prywatnym, co przyczyniło się do rozwoju w mieście handlu, sukiennictwa, rolnictwa i szeregu rzemiosł. W XVIII wieku miasto miało już głównie rzemieślniczy i rolniczy charakter, co wyraźnie widać po ilości młynów i wiatraków w mieście, których było wtedy aż 10! Na skutek II rozbioru Polski, w 1793 roku miasto przeszło we władanie Prus. W tym samym roku, Osieczną strawił jeden z największych pożarów w jej historii, który był początkiem okresu podupadania miasta, który trwał aż do końca XIX wieku. Wtedy to nowi Właściciele miasta (Heinrich Burghard Abegg i następnie ród von Heydebrandtów) przeprowadzili remont zamku i zainicjowali ponowne ożywienie samego miasta.
Miasto w czasie zaborów było częścią Prus i dopiero wybuch Powstania Wielkopolskiego i zwycięska bitwa “pod wiatrakami”, która miała miejsce 11 stycznia 1919 r. przesądziła o odzyskaniu wolności i ponownym znalezieniu się Osiecznej w granicach Rzeczypospolitej. Obecnie Osieczna to niewielkie miasto (ok. 2300 mieszkańców) będące nadal przede wszystkim ośrodkiem rzemieślniczym, handlowym i rolniczym ale również ośrodkiem turystyczno-wypoczynkowym ze względu na swoje malownicze położenie.
Osieczna na mapie
Osieczna usytuowana jest południowej Wielkopolsce, w odległości 9 kilometrów na północy-wschód od Leszna. Leży na w południowej części Pojezierza Krzywińskiego, niemal na granicy z Wysoczyzną Leszczyńską u podnóża leszczyńskiej moreny czołowej, która rozciąga się na południu od miasta.
Administracyjnie Osieczna lezy w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim będąc jednocześnie siedzibą władz gminy miejsko-wiejskiej.
Komunikacja i dojazd do Osiecznej
Przez Osieczną przebiega droga wojewódzka nr 423 (Leszno – Śrem – Września), która jest najwygodniejszym szlakiem komunikacyjnym biegnącym w okolicy miasta. Około 10 kilometrów na zachód od miasta przebiega trasa szybkiego ruchu – droga ekspresowa S5 (Poznań – Wrocław) a kilkanaście kilometrów na południe droga krajowa nr 12 (Leszno – Jarocin).
Z racji takich uwarunkowań najlepiej do Osiecznej dotrzeć własnym samochodem. Istnieje również możliwość skorzystania z komunikacji autobusowej, której główny przystanek znajduje się na osieckim rynku. Do Osiecznej dojeżdżają autobusy firmy Milla Spółdzielnia w Lesznie oferując lokalne kursy do Kościana i Leszna, których rozkład znajdziecie tutaj.
Niestety przez Osieczną nie przebiega żadna linia kolejowa, przez co nie dotrzecie tutaj bezpośrednio pociągiem. Dla pocieszenia warto wspomnieć, że pobliskie Leszno jest ważnym węzłem kolejowym, do którego dojedziecie z wielu regionów kraju. Najbliższą stacją kolejową jest Kąkolewo, zaledwie 5 km od miasta.
Miasto może pochwalić się również coraz bardziej bardziej rozbudowaną infrastrukturą rowerową. Jedna z dróg rowerowych bezpośrednio łączy nawet Osieczną z Lesznem.
Osieczna. Atrakcje i najciekawsze miejsca
Po krótkim wstępie czas na najważniejszą część wpisu. Poznajcie najciekawsze miejsca i atrakcje, które możecie odnaleźć w Osiecznej.
Wokół Jeziora Łoniewskiego
Zacznę od miejsc, które znajdziecie nad wodami Jeziora Łoniewskiego, które bez wątpienia sprawia, że Osieczna jest jeszcze bardziej wyjątkowa i malownicza.
Plaża w Osiecznej
Osieczna za sprawą swojego położenia, stała się popularnym i lubianym miejscem wypoczynku. Sercem bazy wypoczynkowej w mieście są tereny położone na północnym brzegu jeziora, z których najbardziej okazale prezentuje się piaszczysta plaża.
Plaża ma blisko 60 metrów szerokości i ma blisko 3000 metrów kwadratowych powierzchni, przez co pomieści wielu spragnionych letniego wypoczynku nad spokojnymi wodami Jeziora Łoniewskiego. Dodatkowo w sezonie kąpielisko na plaży jest strzeżone. Więcej o nim przeczytacie z opisu tego miejsca – Jezioro Łoniewskie i plaża w Osiecznej.
Pomosty i wodna ścieżka
Mocną stroną osieckiej plaży są długie i rozbudowane pomosty, zlokalizowane tuż przy plaży. Mierzą blisko 120 metrów długości i są one jednymi z najdłuższych pomostów nad spokojnymi jeziorami południowej Wielkopolski.
Wyjątkowa i bardzo charakterystyczna jest znajdująca się obok nich “wodna ścieżka”, którą tworzy kilkadziesiąt okrągłych platform, po których można spacerować jeżeli tylko macie wystarczająco dużo odwagi:)
Ośrodek wypoczynkowy
Tuż przy plaży, na półwyspie w północnej części Jeziora Łoniewskiego swoje miejsce znalazły też ośrodki wczasowe, kolonijne i szkoleniowe. Oprócz domków wczasowych, można przyjechać tutaj również kamperem czy własną przyczepą kempingową.
Przy nich znajdziecie też zaplecze gastronomiczne oraz sanitarne, które na pewno przypadnie do gustu osobom spędzającym leniwe chwile nad Jeziorem Łoniewskim.
Zamek w Osiecznej
Przez stulecia zamek w Osiecznej był sercem osady, w którym mieszkali Właściciele miasta oraz okolicznych ziem. Jego historia sięga aż XIV wieku a prywatną rezydencją był aż do okresu II wojny światowej. Po niej obiekt znacjonalizowano i przekształcono w szpital, który zresztą mieści się w nim aż do dnia dzisiejszego.
Mimo, że zamek pełni obecnie rolę szpitala możecie zobaczyć go z zewnątrz, spacerując po zamkowym parku do którego możliwe jest wejście również dla osób postronnych. Więcej o zamku stojącym nad brzegiem Jeziora Łoniewskiego przeczytacie w opisie tego miejsca – Zamek w Osiecznej
Stanica wędkarska
Jezioro Łoniewskie to nie tylko popularne miejsce wypoczynku i rekreacji ale również cenione łowisko. Ponoć można upolować tutaj okazałego sandacza czy węgorza, które są niezwykle cenioną zdobyczą wśród wędkarzy.
Na jeziorze znajdziecie kilkanaście zejść do brzegu oraz kilka pomostów wędkarskich. Najważniejszy dla miejscowych wędkarzy jest ten, znajdujący się przy stanicy wędkarska Koła PZW Osieczna, która zlokalizowana jest przy ulicy Jeziornej.
W centrum miasta
Oddalmy się nieco od brzegów Jeziora Łoniewskiego by przyjrzeć się najciekawszym miejscom w centrum miasta.
Kameralny rynek
Dzisiaj sercem miasta nie jest już osiecki zamek a niewielki i kameralny rynek, położony w jego centrum. Znajdziecie przy nim najbardziej okazałe kamieniczki w mieście, główny przystanek komunikacyjny w mieście i okazały dąb im. Jana Pawła II, rosnący niemal na środku placu.
Rynek jest niemal kwadratowym placem o powierzchni około 6200 metrów kwadratowych (około 2 razy większy niż miejscowa plaża), otoczony ścisłą zabudową. Znajdziecie przy nim kilka sklepów, restaurację, kwiaciarnie, liczne miejsca parkingowe oraz w okresie letnim piękne kompozycje kwiatowe. Najciekawszym budynkiem jest znajdujący się w północno-wschodnim narożniku placu Ratusz, wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku. Obecnie jest on siedzibą Biblioteki Publicznej w Osiecznej.
Tylko na kierunkowo.pl!
Wyjątkowy e-book “MIKROPODRÓŻE” już dostępny! Ponad 700 podróżniczych inspiracji z Wielkopolski, Pomorza i Dolnego Śląska, blisko 260 kolorowych zdjęć, 5 gotowych planów mikropodróży, setki praktycznych porad i wskazówek tworzących najobszerniejszy poradnik, poświęcony krótkim formom podróżowania, liczący aż 294 strony!Kościół pw. Świętej Trójcy
Na północny-wschód od osieckiego rynku znajduje się pierwszy z miejscowych kościołów, który może pochwalić się również dłuższą historią sięgającą aż XIV wieku. Obecny, późnogotycki wygląd świątyni jest zasługą przebudowy pierwotnego kościoła, który miał miejsce na początku XVI wieku z fundacji Górków, ówczesnych Właścicieli miasta. Wyposażenie wnętrza kościoła pochodzi z późniejszego okresu (XVIII wiek) a najcenniejszym dziełem obraz Matki Boskiej Śnieżnej datowany na około 1650 rok.
Na początku drugiej połowy XIX wieku kościół uległ częściowemu zniszczeniu na skutek pożaru. Odbudowę częściowo sfinansowano z datków wiernych, dzięki czemu szybko wyremontowano dach a kilka lat później odbudowano wieżę (1869). Obecnie jest świątynią parafialną.
Kościół pw. Świętego Walentego i klasztor franciszkanów
Nieco dalej na północny-wschód znajduje się drugi z osieckich kościołów – kościół pw. Świętego Walentego wraz z przylegającym do niego klasztorem franciszkanów. Pierwszy drewniany kościół i klasztor zbudowany został przez Adama Olbrachta Przyjemskiego dla ściągniętych przez niego do Osiecznej w 1622 roku franciszkanów reformatów. Murowany klasztor wzniesiono w latach osiemdziesiątych XVII wieku a murowaną świątynie, którą możemy oglądać do dzisiaj wybudowano latach 1729-1733 z fundacji Marianny Mycielskiej i jej syna Józefa. Autorem projektu świątyni był Pompeo Ferrari, ceniony na terenie Wielkopolski architekt, który na swoim koncie ma m. in. projekt przebudowy zamku w Rydzynie, odbudowę leszczyńskiego ratusza, przepiękny klasztor i kościół cysterek w Owińskach oraz przebudowę pomnikowego opactwa w Lądzie.
Kościół utrzymany jest w stylu późnobarokowym z rokokowym wnętrzem. Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z XVII i XVIII wieku. Na szczególną uwagę zasługują wykonane z drewna dębowego bogato zdobione ołtarze oraz polichromia na sklepieniu.
Zakon franciszkanów w Osiecznej został rozwiązany przez władze pruskie w 1834 roku a zabudowaniach klasztornych urządzono… coś na wzór więzienia dla księży. Po I wojnie światowej, w 1927 roku franciszkanie powrócili do Osiecznej, by ponownie zostać z niej usunięci w trakcie kolejnej wojny światowej. Klasztor w czasie okupacji niemieckiej ponownie został… więzieniem. Zakonnicy powrócili ponownie do klasztoru po wojnie.
Zarówno klasztor jak i kościół pw. Świętego Walentego niemal nie zmienił się od czasu wybudowania. Przez długie lata świątynia, klasztor i ogrody klasztorne znajdowały się poza granicami miasta. Dopiero w 1 poł. XX wieku zabudowania zaczęły “zbliżać się” do miasta, by ostatecznie znaleźć się w granicach Osiecznej. Klasztor i kościół zaczęły otaczać nowopowstające budynki mieszkalne przez co zespół budynków zakonnych otoczono murem.
Osieckie perełki na obrzeżach miasta
Najciekawsze miejsca i jednocześnie największe atrakcje Osiecznej, znajdziecie moim zdaniem na jej obrzeżach. Poznajcie je!
Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa
Moim zdaniem Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa to największa atrakcja miasta! Po pierwsze to jedyne miejsce w kraju, gdzie do dzisiaj na swoich pierwotnych miejscach stoją czy zabytkowe wiatraki koźlaki z XVIII wieku. Po drugie są one doskonale utrzymane, ponieważ w swoją opiekę wziął je Pan Jarosław Jankowski, wyjątkowy specjalista w dziedzinie zabytkowych młynów, fantastyczny renowator tego typu obiektów a na dodatek wywodzący się z rodziny od kilku pokoleń związanej właśnie z młynami wietrznymi.
Utworzył on wraz ze swoją rodziną Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa, które początkowo mieściło się w zabytkowym wiatraku w Rydzynie a od 2012 roku funkcjonuje w Osiecznej, mieszcząc się częściowo w zabytkowych wiatrakach. Na wzgórzu Szubienica, gdzie przed wiekami “żegnano się” z łajdakami i czarownicami, stało dawniej nawet 12 młynów wietrznych! Obecnie znajdziecie tutaj 3 zabytkowe wiatraki koźlaki: Józef-Adam, Franciszek i Leon oraz jeden, mniejszy wiatrak gospodarczy Jan 2 zbudowany od podstaw przez rodzinę Jankowskich, który jest sercem stworzonej w muzeum zagrody edukacyjnej, gdzie można wziąć udział w pokazach mielenia mąki oraz wypieku tradycyjnego chleba.
Ale w muzeum oprócz wyjątkowych wiatraków możecie również zobaczyć zgromadzony dawny sprzęt rolniczy, skansen pszczelarski oraz niewielką zagrodę zwierząt z przesympatycznymi owieczkami. Największym smaczkiem są jednak opowieści Pana Jarosława, Właściciela muzeum, który również osobiście oprowadza po swoim muzeum i z niesamowitą pasją opowiada o tym wszystkim co zebrał i uratował od zniszczenia! Więcej o tym miejscu przeczytacie we wpisie – Muzeum Młynarstwa w Osiecznej. Wiatraki pełne historii!
Bitwa pod wiatrakami
Miejsce w którym stoją do dzisiaj drewniane wiatraki koźlaki jest dla Osiecznej szczególne jeszcze z jednego powodu. To właśnie niemal pod samymi skrzydłami wiatraków miała miejsce 11 stycznia 1919 roku tzw. bitwa pod wiatrakami. Starli się w niej powstańcy wielkopolscy z wojskami pruskimi, które ostatecznie zostały pokonane przez Polaków. Bardzo możliwe, że zwycięstwo to przesądziło o tym, że Osieczna oraz jej okolica znalazła się ostatecznie w granicach odradzającej się po czasach zaborów II Rzeczpospolitej.
Wieża widokowa JAGODA II
Drugą z osieckich perełek jest moim zdaniem, możliwość zobaczenia miasta i okolicy z lotu ptaka, dzięki wieży widokowej JAGODA II znajdującej się na wzgórzach położonych na południe od miasta.
Dojście do wieży
Nim z parkingu pod lasem przy ulicy Łoniewskiej (do którego doprowadza Was tablice) dotrzemy do wieży widokowej, musimy pokonać spacerem kilkuset metrową trasę przez soczyście zielony las.
Leśna ścieżka, która łączy przygotowane miejsce postoju z wieżą widokową, została przekształcona w ścieżkę edukacyjną. Znajdziecie przy niej 4 tablice z ciekawostkami i informacji o florze i faunie miejscowych lasów, z których najciekawsza jest ta poświęcona żółwiowi błotnemu, który jest jedyny gatunkiem żółwia żyjący naturalnie w Polsce i mającego na terenie Gminy Osieczna ma swój rezerwat.
Leśna trasa, którą musimy pokonać chcąc dojść do wieży widokowej liczy sobie około 400 metrów i pokonacie ją w ciągu kilku minut, po których bez trudu zauważycie wyłaniającą się spośród gęstej zieleni drewnianą konstrukcję wieży.
Trasę przez las możecie pokonać zarówno pieszo, wcześniej zostawiając swój samochód na parkingu pod lasem lub rowerem, choć musicie się liczyć z tym że teren może być dla niektórych wymagający (ścieżka jest miejscami wąska i prowadzi po pofalowanym terenie).
Drewniana wieża z widokiem na okolice
Czas przybliżyć Wam samą wieżę, która jest jedną z największych atrakcji Gminy Osieczna. Dzisiejsza 30-metrowa drewniana wieża JAGODA II została uroczyście otwarta i udostępniona dla turystów w grudniu 2021 roku. Zastąpiła ona stojącą w tym miejscu starą wieżę widokową JAGODA, która była znacznie niższa i w kiepskim stanie technicznym pod koniec swojego istnienia.
Na najwyższy podest widokowy, położony 25 metrów nad ziemią prowadzą 152 stopnie. Ciekawostką jest to, że zbudowała ją lokalna firma z drewna pochodzącego wyłącznie z gminy Osieczna.
Wieża widokowa JAGODA II, krótko po otwarciu stała się lubianym miejscem wśród mieszkańców i gości gminy Osieczna oraz ulubionym miejscem dla fotografów. Zresztą nie ma się czemu dziwić, ponieważ z jej szczytu roztacza się rozległa panorama nie tylko na malownicze miasto ale również całą malowniczą okolicę. Więcej o wieży widokowej przeczytacie w opisie tego miejsca, który znajdziecie również na kierunkowo.pl – Wieża widokowa JAGODA II w Osiecznej.
Galeria zdjęć z wieży widokowej
A oto kilka zdjęć, które zrobiłem na szczycie wieży widokowej, górującej nad Osieczną. Spostrzegawcze oko, bez problemu powinno dostrzec z niej niemal wszystkie wymienione w tym wpisie miejsca i atrakcje.
Wszystkich, którzy poszukują pięknych widoków zachęcam również do poznania innych wyjątkowych wież widokowych w całej Polsce z innego wpisu na kierunkowo.pl, pełnego widokowych inspiracji – Wieże widokowe, których nie zapomnicie.
Ciekawe miejsca w okolicy, czyli nie tylko Osieczna!
Południowa Wielkopolska a dokładniej okolice Leszna, skrywają w sobie więcej takich perełek jak Osieczna! W wielkim skrócie można powiedzieć, że to kraina drewnianych wiatraków, okazałych zamków i pałaców, majestatycznych świątyń i pięknego, nieco pofalowanego krajobrazu. Odkryjcie m. in. okazały pałac w Pawłowicach, wyjątkowy Park Krajobrazowy im. gen. Dezyderego Chłapowskiego, urokliwe Cichowo czy reprezentacyjną Rydzynę z królewskim rodowodem! A to dopiero zaledwie kilka przykładowych miejsc.
Poznajcie inne, równie wyjątkowe miejsca w okolicy Osiecznej z wpisów na kierunkowo.pl! Oto kilka z nich:
- Zamek w Rydzynie. Największy w Wielkopolsce!
- Opactwo Benedyktynów w Lubiniu. Historia zapisana w murach!
- Filmowe Soplicowo. Jedyny w Polsce skansen filmowy!
Więcej wpisów z tych stron znajdziecie w tagu #leszno i okolice – zachęcam do sprawdzenia!
Bibliografia
- oficjalna strona internetowa Gminy Osieczna – www.osieczna.pl, link, dostęp z dn. 08.03.2023,
- książka Osieczna (Storchnest) Dawne widoki, aut. Maciej Michalski, ISBN 83-85213-44-9, Osieczna-Poznań 2005, dostępna również online – link,
- wpis Osieczna na stronie regionwielkopolska.pl, link, dostęp z dn. 08.03.2023,
- wpis Historia osieckiego ratusza na stronie polskaniezwykla.pl, link, dostęp z dn. 08.03.2023,
- wpis Osieczna w serwisie pl.wikipedia.com, link, dostęp z dn. 08.03.2023,
- wpis Wieża widokowa Jagoda 2 na stronie internetowej Gminy Osieczna – www.osieczna.pl, link, dostęp z dn. 09.03.2023,
- wpis Z głową w chmurach – wieża widokowa na stronie internetowej Nadleśnictwa Karczma Borowa, link, dostęp z dn. 09.03.2023,
- artykuł Leszno: Nowa wieża widokowa! Gdzie powstała? w serwisie tenpoznan.pl, link, dostęp z dn. 09.03.2023,
